İpotek nedir, nasıl kaldırılır ? Sorusu sıkça almaktayız. Yazımızda bu konu hakkında bilgiler verilmiştir.
İpoteğin kaldırılması, borcun tamamının ödenmesiyle mümkün olan bir durumdur. İpoteğin kaldırılması konusuna giriş yapmadan önce ipotek kavramından ne anlaşılması gerektiği üzerinde durmamız yararlı olacaktır. İpotek, doğmuş veya doğması muhtemel olan bir alacağın güvence altına alınması amacıyla taşınmaz üzerinde uygulanan bir işlemdir. İpotek ile söz konusu taşınmazın tapu siciline taşınmaza ipotek konulduğunu belirten bir şerh düşülmektedir. İpotek koydurma işlemi bir banka tarafından gerçekleştirilebileceği gibi bir kişi tarafından da gerçekleştirilebilmektedir. Fakat sıklıkla bankalardan kredi çekilmesi halinde taşınmaz üzerine ipotek konulduğunu görmekteyiz.
Şüphesiz ki taşınmazı üzerine tapuda ipotek şerhi düşülen kişilerin en çok merak ettiği konulardan birisi de ipoteğin nasıl kaldırılacağıdır. Öncelikli olarak şunu belirtmeliyiz ki ipoteğin kaldırılması için taşınmaz üzerine ipotek konması gerekli kılan borcun tamamiyle ödenmiş olması gerekmektedir. Borcun ödenmemesi halinde ipotekli mal satılacak ve alacaklı alacağını bu malın satışından elde edilen bedelden karşılayacaktır. Dolayısıyla borcun ödenmiş olması ipoteğin kaldırılması için en önemli husustur. Borcun ödenmiş olması halinde ipotek fek yani ipoteğin kaldırılması yazısı alınmalı ve bu yazı ile birlikte Tapu Sicil Müdürlüğü’ne gidilmesi gerekmektedir. İlgili müdürlükte ipotek fekkine dair gerekli incelemeler gerçekleştirilecek olup uygun görüldüğü takdirde taşınmaz üzerinde var olan ipotek şerhi silinecek ve taşınmaz ipotekli olmaktan çıkacaktır.
İpoteğin kaldırılması için ipotek fek yazısı alınması gerektiğini belirtmiştik. Bu belgede dikkat edilmesi gereken en önemli nokta; belgenin borçlu kişi adına düzenlenmiş olmasıdır. İpotek fek yazısı, borçlu olunan kurumdan borcun ödenmesi halinde alınabilecektir ki bu uygulamada bankalar olarak karşımıza çıkmaktadır. Belgenin alınması ve ilgili merciiye başvuru yapılması ile beraber ortalama olarak bir veya iki hafta içerisinde taşınmaz üzerindeki ipotek resmi olarak kaldırılacaktır. Fakat şunu da belirtmeliyiz ki ipotek fek yazısının alınabilmesi için belirli bir miktarda harç ödenmesi gerekecektir. Bu belgenin harcı ise yıllara göre farklılık göstermekte olup buna dikkat edilerek harcın ödenmesi önem taşımaktadır.
Bazı hallerde kişiler borçlarını ödemiş olmalarına rağmen ipoteğin kaldırılması için gerekli işlemleri yapmayı ihmal etmekte veya unutmaktadırlar. İşte bu durumlar karşısında kişilerin mağduriyet yaşamaları da kaçınılmaz olacaktır. Özellikle kişiler, taşınmazlarını satış aşamalarında halen üzerinde ipotek olduğunun farkına varmaktadırlar. Bu sebepledir ki ipoteğin kaldırılması işlemi en sağlam yol olan dava yolu ile yapıldığı takdirde bu yönde mağduriyetlerin de önüne geçilmiş olacaktır. İlgili davanın nasıl ve nerede açılması gerektiğine yazımızın ilerleyen bölümlerinde değineceğiz. İpoteğin fekki konusu, uygulanacak prosedürleri iyi bir şekilde bilmeyi gerektirdiğinden dolayı usuli bir hata yapılmaması adına mutlaka bu alanda hizmet veren bir avukata danışılmalıdır.
İpotek Nasıl Konulur ?
İpoteğin kaldırılması konusu altında ele almamız gereken durumlardan birisi de aslında ipoteğin nasıl konulduğudur. Daha önce de belirtmiş olduğumuz gibi taşınmaz üzerine ipotek konulması demek, söz konusu taşınmazın var olduğu tapu siciline ipotek şerhi düşülmesi anlamına gelmektedir. İpoteğin konulabilmesi için yazılı bir şekilde beyanda bulunulması şarttır. Yazılı beyan ise bir dilekçe ile gerçekleştirilmektedir. Bu dilekçede ipoteğin bedeli, süresi, ipotek talep eden kişinin kimlik bilgileri, eğer ipotek koyduran bir tüzel kişiyse onun ünvanı gibi birtakım bilgilerin eksiksiz bir şekilde yazılması gerekmektedir. Dilekçenin hazırlanmasının ardından Tapu Sicil Müdürlüğü’ne başvuruda bulunmak ikinci adımı oluşturacaktır.
İpoteğin konulması için dilekçe haricinde bazı evrakların da eksiksiz bir şekilde hazırlanıp müdürlüğe teslimi gereklidir. Bu evrakları şu şekilde sıralamamız mümkündür: İpotek konusu olan taşınmazın tapu senedi, tarafların nüfus cüzdanları, tarafların son 6 ay içerisinde çekilmiş iki adet vesikalık fotoğrafları, işlem bir temsilci aracılığı ile gerçekleştiriliyorsa temsilcinin bu işlemi yapmaya yetkisi olduğuna dair vekaletnamesi, nüfus cüzdanı ve fotoğrafı, ipotek konulacak taşınmaza ait belediyeden alınmış olan emlak beyan değer belgesi ve kat mülkiyeti kurulmuş olan taşınmazlarda DASK poliçesi. Belirttiğimiz evrakların doğru ve eksiksiz bir şekilde hazırlanması ile ilgili merciiye talepte bulunulması yeterli olup mercii değerlendirmesini yaparak ipoteğin konulup konulmamasına karar verecektir. Gerek ipoteğin konulması gerekse kaldırılması aşamalarında prosedürlerin doğru ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için hukuki destek alınması en doğrusu olacaktır.
İpoteğin Kaldırılması Davası
İpoteğin kaldırılması davası hakkında belirtmemiz gereken ilk husus; bu davanın ancak üzerine ipotek konan taşınmazın sahibi ya da sahipleri tarafından açılabileceğidir. Fakat eğer ipotekli taşınmaz bir başkasına satılmışsa ve yeni sahip ipotek borcundan şahsen sorumlu değilse alacaklının ödeme emrinin kendisine karşı etkili olabilmesi için bu istemin hem borçluya hem de taşınmazın sahibine karşı beyan edilmesi gerekmektedir.
İpoteğin kaldırılması davası açılması kanuna herhangi bir süreye tabi değildir. Yani bu dava bakımından bir hak düşürücü süre yoktur. Borç ödenmiş olmasına rağmen ipotek kaldırılmamış olabileceği gibi bazen borcu ödeyen kişiler de ipoteği kaldırmayı unutabilir. İşte bu durumda da yapılması gereken en doğru hukuki işlem dava açarak ipoteğin kaldırılması yoluna gitmektir. Aynı zamanda bu dava açıldığında tapu belgesinin alınması da talep edilmelidir. Çünkü uygulamada genellikle borç ödenmiş olmasına rağmen ipotek kalkmamakta ve tapu belgesi alınamamaktadır. Dolayısıyla dava açıldığı takdirde her iki talebin de yerine getirilmesi mümkündür.
Davanın açılması durumunda mahkeme, söz konusu borcun gerçekten ödenip ödenmediğine dair inceleme gerçekleştirecek ve bunun için ilgili kurumlarla iletişime geçecektir. Eğer ipotek bedeli ödenmiş ve fakat hiçbir belge alınmamışsa bu durumda ancak ipotek bedelinin mahkemeye yatırılması ile dava açılması mümkündür ki bu da çoğu zaman kişileri mali açıdan zor duruma sokmaktadır. Dolayısıyla borcun ödenmesi halinde mutlaka belge teslim alınmalıdır; aksi halde ispat zorluğuyla karşı karşıya kalmak kaçınılmaz olacaktır. Mahkeme yapacağı incelemer neticesinde davacının talebini yerinde görürse taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılması yönünde karara varacaktır.