Çevre ve doğa dostu çalışmalar yürüterek Bursa’nın daha yaşanabilir ve sürdürülebilir bir kent olmasını hedefleyen Büyükşehir Belediyesi, uluslararası projelerde de yer alarak sağlıklı kent çalışmalarına katkı sunuyor. Bu kapsamda ODTÜ iş birliğiyle ‘ULU‑NATURE: Uluabat Gölü’nde Doğa Tabanlı Çözümlerle Sıfır Kirlilik Yolculuğu’ projesini hazırlayan Büyükşehir Belediyesi, Avrupa Birliği destekli ProCleanLakes çağrısına başvuruda bulundu.
Avrupa’nın doğal göllerinde doğa temelli çözümlerle (NbS), dijital 4.0 teknolojileri ve döngüsel ekonomi yaklaşımlarıyla ekosistem restorasyonu ve koruma modelleri geliştirmeyi amaçlayan projede sonuçlar açıklanırken, Büyükşehir Belediyesi hibe desteği alan 3 kurumdan biri olmayı başardı.
Uluabat Gölü’nde doğa temelli çözümler, döngüsel ekonomi uygulamaları ve dijital teknolojiler aracılığıyla su kalitesinin iyileştirilmesini ve ekosistem sağlığının korunmasını amaçlayan projede çalışmalar Ekim 2025’te başlayacak ve 24 ay boyunca sürecek. Büyükşehir Belediyesi’nin koordinasyonunda ODTÜ’den Doç. Dr. Emre Alp’in bilimsel danışmanlığında yürütülecek proje, Avrupa’da örnek gösterilen bir yerel yönetim uygulaması olmayı hedefliyor.
Proje kapsamında ilk olarak Uluabat Gölü ve en önemli kollarından biri olan Mustafakemalpaşa Çayı üzerinde detaylı sistem analizi yapılacak. Bölgedeki kentsel, endüstriyel ve tarımsal baskılar değerlendirilecek, su kaynaklarının kullanımı ve kirlilik kaynakları belirlenecek. Ardından göl ve çay boyunca su ve sediment örnekleri alınarak, mevsimsel kirlilik değişimleri ve mikro kirleticiler izlenecek. Süreç, kirliğin yoğunlaştığı ‘hotspot’ bölgelerin belirlenmesini sağlayacak ve sonraki müdahale adımlarının temelini oluşturacak.
Çalışmalar kapsamında hotspot bölgelerde hem endüstriyel hem tarımsal hem de evsel kaynaklı kirliliklere karşı döngüsel ekonomi yaklaşımıyla çözüm stratejileri geliştirilecek. En İyi Mevcut Teknikler (BAT) ışığında atık suyun yeniden kullanımı, verimli tarım uygulamaları ve doğa tabanlı arıtım yöntemleri araştırılacak. Ayrıca, doğa temelli çözümler kapsamında yapay sulak alanlar, tampon bölgeler, mikroalg sistemleri ve biyolojik iyileştirme uygulamaları değerlendirilecek. Çözümlerin uygulanabilirliği ise saha verileri ve yerel ihtiyaçlara göre belirlenecek.
“Gölün biyolojik çeşitliliğini korumayı amaçlıyoruz”
Yerel halk, çiftçiler, sanayi temsilcileri ve kamu kurumlarıyla birlikte yürütülecek ortak tasarım süreci kapsamında anketler, yarı yapılandırılmış görüşmeler ve katılımcı atölye çalışmaları düzenlenecek. Geliştirilecek çözümlerin sadece teknik açıdan değil, aynı zamanda sosyal açıdan da benimsenmesi hedefleniyor.
Projeye ilişkin konuşan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, daha yeşil, daha temiz ve daha yaşanılabilir bir kent için çalışmaları aralıksız sürdürdüklerini söyledi. Bursa’nın bünyesinde çok sayıda doğal güzelliği barındırdığını belirten Başkan Bozbey, Uluabat Gölü’nün de Bursa’nın sahip olduğu en özel doğal güzelliklerden biri olduğunu hatırlattı.
Gölü korumanın, yaşatmanın ve gelecek nesillere aktarmanın önemine değinen Başkan Bozbey, “Bu kapsamda geliştirdiğimiz ‘Uluabat Gölü’nde Doğa Tabanlı Çözümlerle Sıfır Kirlilik Yolculuğu’ projesi, Avrupa Birliği destekli ProCleanLakes çağrısında değerli görüldü ve hibe almaya hak kazandı. Ramsar Alanı olarak uluslararası öneme sahip olan Uluabat Gölü ve çevresini kapsayan projeyle, sadece çevresel kaliteyi değil, aynı zamanda gölün biyolojik çeşitliliğini korumayı da amaçlıyoruz” dedi.
Avrupa’daki 3 gölden elde edilen bilgi ve tecrübe adapte edilecek
ProCleanLakes programı, projeye seçilen bölgelere hem bilimsel hem teknik destek sağlıyor. ULU-NATURE Projesi de bu kapsamda uluslararası konsorsiyum ile eşleştirilirken, teknik bilgi aktarımı, saha analizleri ve strateji geliştirme alanlarında sürekli destek alacak. Bu sayede Büyükşehir Belediyesi’nin kapasitesi güçlendirilerek, Uluabat Gölü çevresinde doğaya uyumlu, düşük maliyetli ve etkili çözümler uygulanabilir hale getirilecek. Avrupa’daki üç gösterim gölü olan Trichonis (Yunanistan), Brates (Romanya) ve Langvatnet (Norveç) ile bilgi paylaşımı yapılacak ve elde edilen tecrübeler Uluabat Gölü’ne adapte edilecek. İş birliğiyle hem yerel düzeyde hem de Avrupa ölçeğinde uygulanabilirliği yüksek restorasyon çözümlerinin geliştirilmesi hedefleniyor.
“Sosyal ve ekonomik olarak Bursa için katma değerli bir girişimdir”
Gölün, tarımsal üretimin yoğun olduğu, sanayi bölgeleriyle çevrili ve nüfusunun büyük kısmının kanalizasyon altyapısına bağlı olmayan 22 yerleşim birimini barındırdığını anlatan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, “Proje kapsamında Uluabat Gölü’nün biyolojik çeşitliliğini de korumak istiyoruz. Göl, nesli tehdit altındaki birçok kuş türüne ev sahipliği yaparken, aynı zamanda yerel halk için ekonomik ve kültürel değer taşıyor. ULU-NATURE Projesi bu nedenle sadece çevresel değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik anlamda da Bursa için yüksek katma değerli bir girişimdir” dedi.