Türkiye’de barınma sorununun hızla büyüdüğünün altını çizen EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, “Mal sahibi kiracı ilişkilerinde denge bozuldukça kiracılar ve kiralayan arasındaki sorunlar da her gün büyüyor, içinden çıkılmaz hal alıyor. Geçen ilkbaharda TCBM’ de yapılan bir yasa değişikliği ile belirli koşullarda dava açılmadan önce arabulucuya gidilmiş olması gerekiyor. Zaten dava açılsa bile en yakın ilk celse en az 6 ay sonrasına veriliyor. Haklı sebeple kiracıyı tahliye etmek bile neredeyse 2 seneden önce yapılamıyor.” dedi.
Kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda, ortaklığın giderilmesine ait gayrimenkul davalarında, Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan kaynaklanan anlaşmazlıklarda 1 Eylül 2023 itibarıyla arabuluculuk şartı başladığını da sözlerine ekleyen Yazıcı, yeni düzenlemeyi şu sözlerle değerlendirdi:
Elimizde sihirli değnek var
“Toplumsal sorunların en büyüklerinden biri olan kiracı-mal sahibi anlaşmazlıklarını çözmek için arabuluculuğu devreye sokmak çözüm sürecini uzatacak bir karardan başka bir şey değil. Arabulucular mevcut kanuni düzenlemeye göre taraflara hiçbir şey öneremiyor, ellerinde sihirli değnek yok ki anlaşmazlıkları çözsünler. Ama aslında kanun koyucu sihirli değneği arabuluculara kolayca ve basit bir düzenleme ile verebilir. Elimizde herkes için uzlaşma zemini yaratabilecek hazır bir enstrüman var: tarafsız ve adil hazırlanmış Gayrimenkul Değerleme raporları. Ülkemizde 2003’de başlayan ve bu güne kadar gelişen bir lisanslı değerleme uzmanlığı mesleği var. Bugün 150‘nin üzerinde gayrimenkul lisanslama şirketi ve 9000 üzerinde lisanslı değerleme uzmanı, Sermaye Piyasası Kurulu denetim ve düzenlemesinde faaliyet gösteriyor, değerleme raporu hazırlıyor. Uzmanların hazırladığı verilerle değerleme raporlarını oluşturan şirketler kredi çalışmalarında teminat altyapısını oluşturmak için finans kurumlarına 20 yıldır hizmet veriyor. Ülkemiz bu durumdan nasıl faydalanabilir? Çok kolaylıkla arabulucuyla buluşmadan önce kiracı ve kiralayanın alacağı değerleme raporu arabulucunun sihirli değneği olabilir ve tarafları uzlaştırmada güzel bir zemin hazırlayabilir.
Kiracı-kiralayan ilişkilerine yeni bir soluk gelebilir
Bir şeyleri yeniden keşfetmeye gerek yok, altyapısı hazır denetlenen ve düzenlenen bir sektörü adalet sisteminin kullanması sisteminin yükü sağlıklı şekilde azaltılabilir. Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği ve Adalet Bakanlığının ortak çalışması ile hızla şekillendirilebilecek bu süreç artık can kaybına bile varabilen kiracı-kiralayan ilişkilerine sağlıklı, adil ve yeni bir soluk getirebilir. Aksi durumda adalet sistemin altında ezildiği kira anlaşmazlığı davaları en büyük toplumsal sorunlardan bir diğeri olacak ve çözüm yolunu yakın gelecekte gayri resmi yollardan arayanları görürsek maalesef şaşırmayacağız.”