Kat irtifakı kat mülkiyetinin bir ön kuruluşu olmakla birlikte kat irtifakı ve kat mülkiyeti birbirlerinden farklı kavramlardır. Kat irtifakı ve kat mülkiyeti arasındaki farklar genel olarak şunlardır:
- Kat irtifakı yapımına başlanmamış binalar ile yapımına başlanmış ancak yapımı henüz bitmemiş binalar için söz konusu olur. Kat mülkiyeti ise ancak yapımı tamamlanmış binalar üzerinde kurulabilir.
- Kat irtifakı esasen arsa üzerinde kurulduğu için kat irtifakının devri de arsa payının devri ile mümkün olur. Kat mülkiyetinin devri ise üzerinde kat mülkiyeti kurulmuş binadaki bağımsız bölümlerin ve eklentilerin ayrı ayrı devri ile mümkün olur.
- Kat irtifakı için tapu kütüğünde ayrıca bir sayfa açılmaz, söz konusu arsanın kayıtlı olduğu kütüğün beyanlar hanesinde belirtilmekle yetinilir. Kat mülkiyeti kurmak için ise tapu kütüğünde ayrı bir sayfa açmak gerekmektedir.
- Elbirliği ile mülkiyette veya paylı mülkiyette kat irtifakı kurulması ile ortaklığın giderilmesi talep edilemez. Ancak üzerinde kat mülkiyeti kurulan taşınmazda elbirliği ile mülkiyet veya paylı mülkiyet varsa ortaklığın giderilmesi talep edilebilir. Ortaklığın giderilmesi talebi ortaklığın giderilmesi davası ile olur.
Kat İrtifakı Kat Mülkiyetine Nasıl Çevrilir?
Kat irtifakı kat mülkiyetine nasıl çevrilir sorusu 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 3, 12 ve 14. maddelerinde cevaplandırılmıştır. Buna göre yapının tamamı için alınacak bir yapı kullanma belgesinin ilgili tapu idaresine gönderilmesi ile kat irtifakı kendiliğinden kat mülkiyetine çevrilmiş olur. Resen çevrilme işlemi için öngörülen süre 65 gündür. Kat irtifakının kat mülkiyetine çevrilmesi gerekli şartların varlığı halinde arsa maliki veya kat irtifakı sahiplerinden birini istemi üzerine de olabilir.
Kat İrtifakı Tapu Yerine Geçer Mi?
Kat irtifakı tapu yerine geçer mi sorusunu cevaplandırabilmek için öncelikle kat irtifakının mahiyetinden bahsetmek gerekmektedir. Kat irtifakı arsaya bağlı olarak kurulan bir irtifak çeşididir. Arsa üzerindeki inşaat tamamlandıktan sonra kat irtifakından kat mülkiyetine geçilmesi gerekir. Zira kat irtifakı hangi arsa payının binadaki hangi bağımsız bölüme denk geldiğini göstermez ve kat irtifakı tapu yerine de geçmez.
Kat İrtifakı Tapusu Nedir, Örneği Nasıl Olmalıdır?
Kat irtifakı tapusu adında ayrı bir tapu çeşidi yoktur. Dolayısıyla kat irtifakı tapusu nedir, kat irtifakı tapu örneği nasıl olmalıdır gibi sorular cevabı olmayan sorulardır. Arsa üzerindeki bina tamamlandıktan sonra kat irtifakından kat mülkiyetine geçmek yasal bir zorunluluktur ve kat mülkiyetine geçilmemesi birtakım kat irtifakı tapu riski hallerini ortaya çıkaracaktır. Henüz kat mülkiyeti kurulmamış ancak kat irtifakı bulunan taşınmaza iskân verilmemesi bu risklerin en büyüğüdür. Aynı zamanda kat irtifakındaki hangi bağımsız bölümün arsa üzerindeki hangi paya denk geleceği belirsiz olduğu için devir, alım satım, miras hususlarında da hukuki sorunlar çıkabilmektedir.
Kat İrtifakı Kurulması Davası
Kat irtifakı kurulması davası adında ayrı bir dava yoktur. Zira kat irtifakı dava ile kurulmaz. Kat irtifakı kurmak için paylı mülkiyete tabi taşınmazdaki paydaşların kendi aralarında bir kat irtifakı sözleşmeleri hazırlamaları gerekir. Ardından tapuya gidip yaptıkları anlaşmayı tescil ettirirler. Tescil söz konusu arsanın tapu kütüğü sayfasındaki beyanlar hanesine yapılacak bir beyan ile olur.
Kat İrtifakının İptali Davası
Kat irtifakının iptali iki halde mümkündür: Ana gayrimenkulün arsası ile birlikte yok olması veya kamulaştırılması, ana yapının tümünün harap olması. Bu iki halden birinin varlığı halinde üzerinde kat irtifakı kurulmuş taşınmazın üzerindeki tüm bağımsız bölüm malikleri birlikte kat irtifakının iptali talebinde bulunabilirler. Kat irtifakının iptali davası sonucunda malın mülkiyeti yeniden müşterek mülkiyete çevrilir.