İnsanlar neden satın alır? Hemen herkes bu sorunun cevabını tabi ki ihtiyaçtan ötürü diye cevaplamıştır sanırım. Ama bu cevabı veren kaç kişi gerçekte sadece ihtiyaç için satın alıyor dersiniz? Alışveriş;
- İhtiyaçları karşılar
- Güvenlik sağlar
- Sağlığı iyileştirir
- İyi gözükür/ görünümü iyileştirir
- Bir isteği karşılar
- Sahip olmak keyiflidir
- İnsanlara övünç duygusu verir
- Para biriktirmeye/kazandırmaya devam eder
- Hayatı kolaylaştırır /rahatlatır
- İyi hissettirir
- Birinin hoşlanmasını/saygı duymasını sağlar
- Modadır
- Yaşam kalitesini yükseltmek
Daha iyi bir yaşam istemek çok doğal. Reklamcılar sürekli şu mesajı yayıyor: Tüm isteklerinize –yani daha sağlıklı, güvenli, stresten uzak ve daha sıcak ilişkilere sahip olabileceğiniz bir yaşama– doğru yatırımlar yaparak erişebilirsiniz.
- Statü ve Prestij Kazanmak
Birçok kişi, bir şey satın aldığında bunu başkalarını etkilemek için yaptığını kabul etmez. Ancak uzman Jim Pooler şuna dikkat çekiyor: “İnsanlar alışveriş yaptığında onların bu davranışının çok önemli bir nedeni dostları, komşuları, iş arkadaşları ve akrabalarıyla yarışmaktır.” Bu nedenle genelde reklamlarda, ürünler başarılı ve zengin kişiler tarafından kullanılıyormuş gibi gösterilir. Bu tür reklamların tüketiciye verdiği mesaj şudur: “Siz de onlar gibi olabilirsiniz!”
15.Kişiliğinizi Ortaya Koymak
Shiny Objects adlı kitap şöyle yazıyor: “Başkalarına nasıl biri olduğumuzu (ya da olmak istediğimizi) ifade etmenin en yaygın yollarından biri, sahip olduğumuz maddi şeyleri kullanmamız ve sergilememizdir.” Pazarlama endüstrisi bunu bilir ve ürün markalarını, özellikle de lüks markaları, belirli yaşam tarzları ve değerlerle ilişkilendirmeye çalışır.
Başkalarının sizi nasıl görmesini istiyorsunuz? Şık biri olarak mı? Atletik biri olarak mı? Nasıl biri olmayı hayal ediyor olursanız olun endüstrisi şunu vaat eder: Doğru markayı satın alırsanız, markanın benimsetmeye çalıştığı o kişi olabilirsiniz.
- Terapi
Üzüldüğümüzde, sevindiğimizde, keyif için, vakit geçirmek için hatta arkadaşlarımıza hava atmak istediğimizde, kısacası yaşamımızda terapi niteliği kazanır olmuştur.
- Sosyalleşmek
Alışveriş bir keyif, alışveriş bir eğlence, alışveriş iyi vakit geçirilebilecek bir olay. İnsanlar sosyalleşmek için alışveriş ediyor. Daha iyi vakit geçirmek için mağazalara gidiyor. Alışveriş merkezlerinin yanı sıra mağazalarda da çeşitli aktiviteler düzenleniyor ve insanlar bu aktivitelere katılıyor.
- İnsanlar acıdan kaçınmak için satın alır. Örneğin, dişiniz ağrıyorsa dişçiye gidip, bir kutu ağrı kesici alırsınız.
- İnsalar keyif almak için satın alır. Örneğin, masaj yaptırır, hoş kokulu mum alır veya kendinize nefis bir kebap ısmalarsınız.
- İnsanlar kolay olduğu için satın alır. Örneğin, bir şişe süt almak için markete 2-3 km koşmanız gerekse sütsüz idare edersiniz veya tavuk yemek için tavuğu yakalayıp kesmeniz gerekse karnınızı yumurtası ile doyurmayı tercih edersiniz.
- İnsanlar, diğer insanların satın almadığı şeyleri satın alır. Örneğin, sınırlı üretim bir otomobil alır ve herkesin kıskanç bakışlarının keyfini çıkarırsınız. Kendini herkesten farklı göstermek temel bir insan ihtiyacıdır.
- İnsanlar günlük kullandıkları ihtiyaçlar kıtlaştığında satın alır. Kullandığınız parfüm, çanta vs. Artık üretilmeyeceğini öğrendiğinizde hemen koşup bir tane daha alırsınız.
- İnsanlar zamanları kalmadığını düşündüğünde satın alır. Örneğin, indirimde rafta iki adet kalmış kazağı hemen satın almak istersiniz.
- İnsanlar korktukları şeyleri engellemek için satın alırlar. Örneğin evinizin soyulmasını engellemek için alarm taktırırsınız ama kimse gerçekten evinin soyulma ihtimalinin ne olduğunu sorgulamaz.
- İnsanlar merak ettiği için satın alır. Örneğin normalde hiç okumayacağınız bir kitabı sırf sosyal medyada popüler diye satın alırsınız.
Alışveriş sırasında izlenmesi gereken adımlar
– Alışverişe mutlaka alışveriş listesi hazırlayıp çıkınız.
– Alışverişinizde tekrar tekrar geri dönmeden, hafif ürünleri önce, ağır ürünleri en sona bırakacak şekilde planlayınız.
– Listenize aldığınız ürünün raf-reyon fiyatını not ediniz.
– Ürün fiyatlarının ödenmesi aşamasında alışveriş listenize not alınan fiyatlarla kasa fiyatlarını mutlaka karşılaştırınız.
İnsanların alışverişe olan eğilimleri kimi zaman ihtiyaç çerçevesinde kalabilirken, kimi zaman abartılı boyutlara ulaşabiliyor. Günümüzde alışveriş birçok insan için ihtiyaçtan çok zevk için yapılan bir aktiviteye dönüştü.
Engin YILDIRIM