Emlak sektöründe yıllardır beklenen ilan düzenlemeleri parça parça yaşama geçmeye başladı. Ticaret Bakanlığı ilan sitelerinde doğrulanmış ilan dönemine geçildiğini duyurdu. Artık kira sözleşmeleri e-Devlet üzerinden yapılabilecek. Ayrıca konut satacak veya kiralayacak mülk sahibi, e-devlet üzerinden emlakçıyı yetkilendirecek.
Bu yetkilendirilmiş emlakçılar konutun ilanını sitelere yükleyebilecek. 15 Eylül’de başlayacak bu uygulamayı Ocak 2025’e kadar sadece isteyenler kullanabilecek. Ocaktan itibaren herkes kullanmak zorunda olacak. Emlak piyasası düzenlemeyi doğru bulsa da yetersiz olduğunu söylüyor.
Emlakçılar, her konut için yalnızca bir emlakçının yetkilendirilebilmesini istiyor. Sebebi ise sırf satışı yapabilmek için mülk sahibine, “Ben daha iyi fiyata kiralarım” diyecek olan meslektaşları.
Emlak piyasasında beklenen düzenlemeleri içeren bir reklam filmi yayımlayan ve imza kampanyası başlatan İstanbul Emlak Brokerları Kooperatifi Başkanı Ulvi Özcan ile konuştuk. Bu düzenleme ile hayali ilanların engellendiğini söyleyen Özcan, “Ama hâlâ bir ev sahibi birden fazla emlakçıya ev verebilecek. Fiyat artırma çabaları da devam edecek. Başka bir emlakçı mülk sahibine gidip ‘Ben daha iyi bir fiyata kiralarım’ diyerek piyasayı yükseltecek” diyor.
İPTAL HAKKI SORUNLU
Türkiye Emlakçılar Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan ise bir başka noktaya dikkat çekiyor. Mülk sahibinin 3 aylık yetki verdiği bir emlakçının yetkisini 2 gün sonra sebepsizce iptal edebileceğini belirten Taylan, “Burada emlakçı mağdur olacak. Çünkü biz ilan portallarına bir sürü paralar ödüyoruz ama bir günde pat diye iptal edilebiliyor yetkimiz. Biz bunun yerine tek bir emlakçıya yetki verilmesini, bu yetkinin 3 ay sürmesini, 3 ay içinde kiralamazsa yetkinin iptal edilmesini istiyoruz” diye konuşuyor.
Taylan, düzenleme ile ilana koyulan gayrimenkulün ada ve parsel numaralarının yayınlanma zorunluluğunu da şöyle eleştiriyor: “Bu durum başka emlakçıların gayrimenkulün yerini bilerek oraya gidip baypas etmesini sağlayacak.”
KONUTTA ALICI-SATICI BULUŞAMIYOR
Türkiye’nin Avrupa’daki en büyük konut pazarı olduğunu söyleyen Ege Yapı Başkanı İnanç Kabadayı, “Talepte bir birikme yaşandığını görmek zor değil. Fakat mevcut koşullar barınma ihtiyacını negatif etkiliyor” dedi. Ege Yapı’nın halihazırda aktif satışta İstanbul’da iki, İzmir’de bir projesi bulunduğunu, 4 projelerinin de ön talep aşamasında olduğunu belirten Kabadayı, “Talepte bir eksiklik eksik yok, erişilebilirlik noktasında tüketicinin alımını ertelediğini görüyoruz. Talep arzla buluşmuyor. 24-48 ay vadeli seçenekler ile çözüm geliştiriyoruz. 2025’te faizlerin düşmeye başlayacağını ve konuta yönelik ilginin ihtiyaç kaynaklı artacağını öngörüyoruz” dedi.
İNŞAATTA GÜVEN ‘PANDEMİ’NİN GERİSİNDE
Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan Aylık Sektör Raporu’nun Temmuz 2024 sonuçları açıklandı. Avrupa pazarındaki inşaat sektörü gelişmelerinin, Türkiye’nin inşaat malzemesi ihracatında belirleyici olacağının altı çizilen raporda Avrupa’da inşaat sektörünün 2023 yılında yavaşlamaya başladığına, 2024 yılında ise daralma sürecine girdiğine vurgu yapıldı. Bu sebeple müteahhitlerin yurtdışından aldığı proje sayısının 2024’ün ilk yarısında 112’den 82’ye gerilediği de belirtildi. Proje tutarları ise 8.12 milyar dolardan 7.57 milyar dolara geriledi. İnşaat sektörü güven endeksi ise temmuz ayında 1.4 puan daha gerileyerek 88.1 puana indi. Endeks pandeminin yaşandığı 2020 yılının temmuz ayındaki seviyenin bile altında kaldı. İnşaat sektörünün yaz aylarında sıkılaşma etkilerinin devam edeceğini tahmin ettiği ve bu nedenle de güven endeksinin zayıfladığı vurgulandı.
YENİ SİPARİŞLER DURAĞAN
Yerel seçimler sonrası nisanhaziran döneminde 9.5 puan ile önemli bir artış gösteren mevcut inşaat işleri seviyesi temmuz ayında 2.1 puan azaldı. Nisan ve mayıs aylarında çok sınırlı artış gösteren yeni inşaat siparişleri endeksi, haziran ayından sonra temmuz ayında da 0.8 puan geriledi. Böylece, üçüncü çeyreğin başında yeni alınan siparişler durağan seyretti.