Kültür ve Turizm Bakanlığı son yıllarda özellikle Bodrum ve Çeşme’de otel iznini kılıf yaparak inşa edilen villa projeleri için harekete geçti.
İmar planında ve inşaat ruhsatında turistik tesis olarak görünen projelerdeki mevzuata aykırı kullanımlar ile ilgili olarak Bakanlık müfettişlerinin hazırladığı rapor doğrultusunda Kültür ve Turizm Bakanlığı, 27 Mart 2022 günü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı Tapu Kadastro, Milli Emlak, Mekansal Planlama ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüklerine, 81 ilin valiliğine ve 81 ilin belediyelerine bir yazı gönderdi. Yazıda, turizm belgeli konaklama tesislerinde devre mülk, kat irtifakı ve kat mülkiyeti gibi hakların tesis edilmemesi istendi.
Amaca aykırı
Yazıda devre mülk, kat irtifakı ve kat mülkiyeti terimlerine vurgu yapılırken şu ifadeler kullanıldı: “Son zamanlarda ilgili mevzuat hükümlerine ve onaylı imar planlarının ruhuna ve amacına aykırı şekilde karma kullanım ya da tercihli kullanım alanlarında ilgili belediyelerden turizm tesislerinin yüksek emsal ve yapılaşma koşullarından yararlanılarak yapı (inşaat) ruhsatı alınmasına rağmen bu alanlarda konut kullanımına yönelik yapılar inşa edildiği ve sonrasında ise bu yapılar üzerinde devre mülk, kat irtifakı ve kat mülkiyeti kullanarak üçüncü kişilere bağımsız bölüm olarak konut satışı gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.”
Belediyelere ve tapuya uyarı
Bu durumun, yüksek yapılaşma hakkının kötüye kullanımına ve haksız menfaat yaratılmasına sebep olduğuna işaret edilen yazıda, turizm tesisi ruhsatı almış olan yapıların daha sonra konut olarak kullanılmasının engellenmesi istendi. Kültür ve Turizm Bakanlığı, belediyelerden, turizm tesisi olan yapıların devre mülk, kat mülkiyeti veya kat irtifakına konu olamayacağına ilişkin tapu siciline bildirim yapmasını ve yapı kullanım izin belgesi (iskân) vermemesini istedi. Tapu müdürlükleri de turizm tesisi olarak inşa edilen yapılara devre mülk, kat irtifakı ve kat mülkiyetli tapu verilmemesi konusunda uyarıldı.
Raporda ne deniyordu?
Bakanlık müfettişlerinin hazırladığı raporda, “Turizm emsali kullanılarak konut amaçlı binalara dönüştürüldü ve satışa çıktı. Turizm yapılarının ayrı ayrı bağımsız bölüm olarak gösterilerek kat irtifakına konu edildiği ve üçüncü şahıslara satışının önünün açıldığı tespit edildi” deniyor.
Raporda belirtilen hususlar
- Ruhsata aykırı olarak bodrum katları açığa çıkarılarak iskâna konu edildi. Emsale dâhil olması gereken bodrum katlar emsal harici gösterilerek fazladan emsal kazanıldı, fazla villa, konut, turizm tesisi yapıldı.
- Turizm emsali kullanılarak konut amaçlı binalara dönüştürüldü ve satışa çıktı.
- Kıyı kanununa aykırı olarak ilk 50 metrede yapılaşma görüldü.
- Plana aykırı istinat duvarları ve dolgular yapılarak kıyıda alanlar ve villa bahçeleri oluşturuldu. Plansız ve ruhsatsız iskele, dolgu, kıyı düzenlemeleri, asansör kuleleri yapıldı ve kıyının tahribatına yol açıldı.
- Günübirlik tesis ruhsatı alınmasına rağmen, bu tesislerin konut amaçlı kullanımlara dönüştürüldüğü görüldü.
- Turizm yapılarının ayrı ayrı bağımsız bölüm olarak gösterilerek kat irtifakına konu edildiği ve üçüncü şahıslara satışının önünün açıldığı tespit edildi.
- Turizm tesislerini teşvik etmek için getirilen avantajların konut kullanımı şeklinde kullanılarak turizm yatırımcıları arasında haksız rekabet oluşturduğu belirlendi.