Soğuk kış aylarında el ve ayaklarımız üşür. Normaldir. Bu nedenle kalın çoraplar ve eldivenler giyeriz. Ancak hava o kadar da soğuk olmamasına rağmen neden el ve ayaklarımız daha çok üşüyor? Aslında el ve ayaklarda o bölgeyi koruyacak yağ tabakası olmadığı ve kıllar da görece az olduğu için daha çok üşümesi normal. Fakat her normal, kişiye göre değişecektir.
El ve ayaklarda yaşanan üşümenin temel nedeni dolaşım bozukluklarıdır. Bu uzuvlara giden ince kan damarları daraldıysa ya da kan akışınız farklı nedenlerle vücutta olması gerektiği gibi yayılamıyorsa el ve ayaklar üşür. Şartlara göre değişse de çoğu zaman soğuk el ve ayaklar farklı bir hastalığın habercisi olabilir. El ve ayaklarımız neden üşüyor, buna hangi hastalıklar neden olabilir ve ne yapabiliriz gelin yakında bakalım.
El ve ayakların daha çok üşümesine neden olan hastalıklar:
- Periferik nöropati
- Periferik arter hastalığı
- Hipotiroidizm
- Raynaud hastalığı
- Anemi
- Buerger hastalığı
- Yüksek kolesterol
Ayaklardaki sinirlere zarar veren Periferik nöropati:
Bir tür diyabet komplikasyonu olarak görülen periferik nöropati, ayaklarınızdaki sinirlere zarar verir. Sinirler zarar gördüğü için ayaklarınız dokunduğunuzda sıcak bile olsa siz soğuk olduğunu hissedebilirsiniz. Periferik nöropatiye diyabetin yanı sıra bölgesel yaralanmalar, otoimmün hastalıklar, aşırı alkol tüketimi, vitamin eksiklikleri, kemik iliği bozuklukları, düşük aktif tiroid ve farklı ilaçlar da neden olabilir.
Bacak ve ayaklardaki kan akışını yavaşlatan Periferik arter hastalığı:
Periferik arter hastalığı bacaklarınızdaki ve ayaklarınızdaki kan akışını yavaşlatır ve hatta engeller. Diyabet ile ilişkilendirilse de sigara içmek, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve yaş gibi pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu hastalık ile ortaya çıkan kan dolaşım bozukluğu sonucu bacaklarda ağrı ve ayaklarda üşüme ortaya çıkabilir.
Yetersiz çalışan tiroid bezi ile ortaya çıkan Hipotiroidizm:
Hipotiroidizm, tiroidlerin yetersiz çalışma durumunu ifade eder. Tiroidler, boynunuzda bulunan kelebek şeklindeki bezlerdir ve neredeyse tüm organları etkileyen hormonlar üretirler. Yetersiz çalışan tiroid bezleri yeterli hormon üretemezler ve bunun sonucunda ayak üşümeleri meydana gelebilir.
Kan akışını bozan Raynaud hastalığı:
Raynaud fenomeni olarak da adlandırılan Raynaud hastalığı, kalpten yola çıkıp vücudun diğer noktalarına kan götüren atardamarlarda bir sorun olması durumudur. Sıcaklık düştüğü anda el ve ayaklarınızda üşüme hissedersiniz. Bunun yanı sıra burun, dudak, kulak ve meme ucu gibi noktalarda da üşüme hissedebilirsiniz çünkü kan akışı doğru sağlanmaz.
Raynaud hastalığı genel olarak soğuk iklimlerde yaşayan kişilerde görülür ve erkeklerden çok kadınları etkileyen bir durumdur. El ve ayaklara kan akışı sağlıklı bir şekilde devam etmediği için soluk mavi bir renk alabilir ve ısındığı zaman acımalar hissedilebilir. Bu hastalığına neden olabilecek onlarca farklı durum ve ilaç vardır.
Yetersiz kan hücresi ile ortaya çıkan Anemi:
Anemiyi bir tür kan hastalığı olarak tanımlamak mümkün. Vücudunuzda yeterli kan hücresi bulunmadığı ya da akciğerlerinizin oksijen alacak kadar sağlıklı olmadığı anlamına gelir. Sonuç olarak kan akışı sağlıklı bir şekilde yapılmadığı için el ve ayaklarınız üşüyecektir. Anemi durumu, farklı hastalıkların da habercisi olabilir.
Sigara kullanımı nedeniyle ortaya çıkan Buerger hastalığı:
Raynaud hastalığı, direkt olarak tütün kullanımı ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Tütün kullanan kişilerdeki el ve ayak damarları şişer. Bu durum kan akışını yavaşlatır, pıhtı ve enfeksiyon oluşturur. 45 yaş altı erkeklerde oldukça yaygın olarak görülür. Tek tedavi yöntemi tütün kullanımını bırakmaktır.
Damarları daraltan yüksek kolesterol:
Yüksek kolesterol tek başına bir hastalık olarak kabul edilebileceği gibi farklı hastalıklara neden olabilecek bir durum olarak da görülür. Yüksek kolesterol sonucunda damarlarda kolesterol ve iltihap birikir. Bu da damarları daralttığı için kan akışı bozulur. Sonuç olarak yine üşüyen el ve ayaklar olur.
El ve ayaklarınız üşüdüğü zaman ne yapmalısınız?
- Kalın çoraplar ve eldivenler giyin.
- Ellerinizi ve ayaklarınızı ileri doğru uzatarak hareket ettirin.
- Bir an önce sigarayı bırakın.
- Kolestrolünüzü kontrol altına alacak bir diyete geçin.
- Stresinizi kontrol altına almaya çalışın.
- Demir, B12 vitamini ve folat alın.
Ne zaman doktora gitmek gerekiyor?
Daha önce bahsettiğimiz gibi el ve ayakların üşümesi normaldir. Bu nedenle yukarıdaki yöntemleri uygulayarak el ve ayaklarınızı ısıtmanız mümkün. Ancak bu uzuvların devamlı üşüyor olması bazı hastalıkların habercisi olabileceği için kronik olarak şu durumları yaşıyorsanız mutlaka doktora gitmelisiniz;
- Elleriniz ve ayaklarınızda oluşan yaralar kolay kolay geçmiyorsa
- Tükenmişlik hissediyorsanız
- Kilonuz artıyor ya da azalıyorsa
- Ateşiniz varsa
- Ellerinizde, ayaklarınızda ya da farklı noktalarda eklem ağrılarınız varsa
- Cildiniz fazla kızarıyorsa
- Cildinizde kalınlaşma hissediyorsanız
Tüm bu semptomlar gösterir ki el ve ayaklarınızdaki üşümeler yalnızca hastalığın bir fragmanıymış. Maalesef pek çok kişi bu durumu önemsemediği için erken teşhis şansını kaybediyor. Vücudunuzdaki değişimleri takip ederek sıradışı olan durumları mutlaka bir uzmanla görüşmelisiniz.
Ellerimiz ve ayaklarımız neden daha çok üşüyor sorusunu yanıtladık ve bu duruma hangi hastalıkların neden olabileceğinden bahsettik. Burada anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. El ve ayak üşümeleriniz kronik bir hale geldiyse mutlaka bir doktora danışmalısınız.