Gabari ile bir aracın ya da yapının çeşitli kriterlere uyumu belirlenirken aynı zamanda yapısal bir düzenin sağlanması da amaçlanır.
Gabari ölçüleri
Bir arsa üzerine yapılacak olan yapının yüksekliği, belediyeler tarafından öngörülmüş gabari değeri ile yapılır. Bu anlamda gabari bir yapının kaldırım hizasından çatıya kadar olan maksimum yüksekliğini verir.
Gabari sınırlaması
Yapının maksimum yüksekliğini veren gabari değeri, belediyeler tarafından öngörülür. Gabari değeri arsa yüzölçümü, boyu ve emsallerine göre verilir.
Gabari hesabı
Örneğin; idare tarafından gabarinin 7.50 olarak öngörülmesi halinde bu yapı, kaldırımdan çatıya 7.50 metre azami yükseklikte olabilir. Çatıdan 0.5 metre çıkarılıp, elde edilen yükseklik 3.3 metreye bölündüğünde kaç kat yapılabileceği hesaplanabilir. 7.50 gabari için yapılabilecek maksimum kat sayısı ikidir.
Gabari ve emsal değeri (KAKS) ile kat başına düşen toplam metrekare hesabı da yapılabilir. Gabarisi 7.5 olan; 1,5 emsal değerine sahip 300 metrekarelik bir arsa için kat metrekare hesabı şu şekilde yapılır:
- Emsal değeri x arsa: 300 x 1.5 = 450 metrekare toplam inşaat alanı
- 7.5 gabari – 0.5 çatı payı / 3.3 = 2 kat
- 450 toplam inşaat alanı / 2 kat = Kat başına, toplam 225 metrekare inşaat yapılabilir.