Organize perakende sektörü temmuz ayındaki daralmanın ardından Ağustos’ta kısmen de olsa yeniden hareketlendi.
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Ağustos ayındaki kısmi canlılığın, tüketicilerin ‘fiyatlar daha da yükselecek’ endişesiyle ihtiyaç alışverişini imkanları ölçüsünde öne çekme davranışının devam etmesinden kaynaklandığını düşündüklerini söyledi. Enflasyonun yaklaşık iki yıldır Türkiye ekonomisi için en önemli sorunların başında geldiğini ifade eden Öncel, “Nitekim sadece Temmuz ve Ağustos aylarında TÜFE yüzde 18,5 oranında arttı.
8 aylık enflasyon yüzde 43’e ulaştı. Orta Vadeli Program’da yıl sonu için yüzde 65’lik bir enflasyon öngörülüyor. Bu da en iyimser tahminle kalan dört ayda TÜFE’nin ortalama yüzde 5,5 artacağını gösteriyor. Oysa mevduat faizi başta olmak üzere tüketicinin tasarrufuna aylık yüzde 5,5 gelir getirecek güvenilir bir yatırım aracı bulunmuyor” dedi.
Sabit gelirliler tasarruflarını ihtiyaç alışverişi ile yapıyor
Dolayısıyla özellikle dar ve sabit gelirliler tasarruflarını daha çok ihtiyaç alışverişi ile değerlendirdiklerini belirten Sinan Öncel, “Bu ürünler kişinin bütçesine göre gıda malzemesi, tuvalet kağıdı, elektronik, mobilya ya da beyaz eşya gibi ürünler olabiliyor. İhtiyaç alışverişinin öne çekilmesi nedeniyle organize perakende de kısmi bir canlılık devam ediyor. Nitekim üyelerimiz arasında yaptığımız Ağustos ayı anketinde de bu tabloyu gözlemleyebiliyoruz” diye konuştu.
İç talebi daraltmadan enflasyonla savaşmalıyız
Ancak parasal sıkılaştırma önlemleri kapsamında geçen ay beyaz eşya ve mobilya alımında kredi kartına taksit sayısının azaltıldığına işaret eden Öncel, “Diğer taraftan dar ve sabit gelirliler alım güçlerindeki düşüşü giderek daha fazla hissedecekler.
Dolayısıyla hem parasal sıkılaştırma hem de alım gücündeki düşüş nedeniyle gıda dışı organize perakendede önümüzdeki aylarla daralma olabilir. Özellikle dar ve sabit gelirlileri olumsuz etkileyen enflasyonla elbette mücadele edilmesi gerekiyor. Ancak bu mücadeleyi iç talebi daraltmadan yapmanın yollarını bulmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.
AVM verimlilik endeksi enflasyonun üzerinde arttı
AVM Metrekare Verimlilik Endeksi, temmuz ayında yıllık yüzde 93,4 arttı. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ile Akademetre Research tarafından ortaklaşa oluşturulan AVM Endeksi’nin Temmuz ayı sonuçları açıklandı.
Yayınlanan verilere göre ciro endeksi, Temmuz 2023 döneminde, bir önceki yılın aynı ayı ile karşılaştırıldığında ve enflasyondan arındırılmamış olarak incelendiğinde yüzde 93,4 oranında artarak 2044 puana yükseldi. Temmuz 2023 için açıklanan yıllık enflasyon oranının yüzde 47,83 olduğu düşünüldüğünde, metrekare verimlilik endeksindeki artışın enflasyonun üzerinde olduğu görüldü.
Temmuz 2023 döneminde metrekare verimlilik endeksi, Haziran 2023 dönemi ile karşılaştırıldığında ve enflasyondan arındırılmadan incelendiğinde yüzde 2,8 oranında artış göstererek 2044 puana yükseldi. AVM’lerde kiralanabilir metrekare alanı başına düşen ciro Temmuz ayında Türkiye genelinde 7.794 TL iken İstanbul’da 9.737 TL, Anadolu’da 6.498 TL olarak gerçekleşti. Endeks, kategoriler bazında geçtiğimiz yılın Temmuz ayı ile karşılaştırıldığında en fazla artış yüzde 134,2 ile teknoloji kategorisinde görüldü. Yiyecekiçecek kategorisinde yüzde 94,1, hipermarket kategorisinde yüzde 82,1, giyim kategorisinde yüzde 77,7 ve ayakkabı kategorisinde yüzde 74,6’lik bir artış yaşandığı görüldü.
Kategori bazında ciro endeksi bir önceki ay olan Haziran 2023 dönemi ile karşılaştırıldığında teknoloji kategorisinde yüzde 45,8, hipermarket kategorisinde yüzde 8,9, yiyecek içecek kategorisinde yüzde 6,2’lik bir artış yaşandı. Temmuz 2023 verileri bir önceki yılın aynı ayı ile karşılaştırıldığında ziyaret sayısı endeksinin yüzde 9,2’lik bir artış ile 95 puana yükseldiği görülmektedir.