Türkiye’nin tahıl ambarı olarak bilinen Konya Ovası’nda yer altı su seviyesinde kritik düşüş yaşanıyor. İklim değişikliği, azalan yağışlar ve kontrolsüz tarımsal sulama nedeniyle suya ulaşmak giderek zorlaşıyor.
“Kuyular 400 metreye kadar indi”
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, bölgede yaptıkları ölçümlerde yer altı suyunun büyük oranda çekildiğini belirtti. Arık, “Vatandaşlar mevcut kuyularına ilave borular ekliyor. Kimi yerde ilave borulara rağmen su bulunamıyor. 300-400 metre derinliğe kadar inilen kuyularda dahi yer altı suyuna rastlanmıyor” dedi.
“Daha az su isteyen ürünlere yönelmeliyiz”
Prof. Dr. Arık, su kaynaklarının hızla tükenmemesi için tarımsal modelin değişmesi gerektiğini vurguladı:
“Hem iklim değişikliği hem de aşırı yer altı suyu kullanımı tehlike çanlarını çaldığını gösteriyor. Yağışı artırmamız mümkün değil ama elimizdeki kaynakları verimli kullanabiliriz. Tarımda daha az su isteyen ürünlere yönelmemiz şart. Hem bitki hem de hayvancılıkta su ihtiyacı düşük üretim modellerine geçmemiz gerekiyor.”
Kaçak kuyular büyük risk
Havzadaki suyun üçte ikisinin belgesiz kuyulardan çekildiğini söyleyen Arık, “40 bin belgeli kuyunun yanı sıra bunun üç katı kadar da kaçak kuyu var. Bu kuyular kontrolsüz kullanım nedeniyle su kalitesini bozuyor, tuzlu suyla temiz suyu karıştırıyor ve yer altı seviyesini hızla düşürüyor. Kaçak kuyuların kapatılması ve idari yaptırımlarla önlenmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Obruklar ve yüzey yarıkları artıyor
Yer altı sularının çekilmesi, bölgede obruk oluşumlarını da artırdı. Arık, “Geçen yıl 40’ın üzerinde obruk meydana geldi. Bu yıl kayıtlı 12 obruk daha oluştu. Ayrıca havzada geniş yüzey yarıkları da gözleniyor. Hem tarım alanları hem de yerleşim yerleri için ciddi tehlike söz konusu” dedi.
“Acil önlemler alınmalı”
Kuraklık tehdidinin büyüdüğünü dile getiren uzmanlar, su tasarrufunun yalnızca tarımda değil kentlerde ve sanayide de zorunlu hale geldiğini belirtiyor. Prof. Dr. Arık, “Gerçekten tehlike çanları çalıyor. Bu suyu daha ileriye taşıyabilmek için acil önlemler almak zorundayız” diye konuştu.