Türkiye’de yüksek seyreden enflasyon oranları, yurtdışı ile fiyat farkının açılmasına yol açtı. AB ortalamasını bile geride bırakan fiyatlar nedeniyle geçen yıldan bu yana turist alışverişleri düşme eğilimine girerken, perakende sektörünün bazı kesimlerinde umut yaz aylarına kaldı.
Bazı kesimler ise mevcut göstergelerin en azından bu yaz için çok umut vaat etmediğini düşünüyor. Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, turist alışverişinde geçen yıldan bu yana düşüş gözlemlediklerini söyledi. Düşüşün sebebinin fiyat kaynaklı olduğunu dile getiren Öncel, “Yurtdışında özellikle AB fiyatlarına bakıldığında alışveriş turizminde cazibemizi kaybediyoruz. Fiyat avantajımızı kaybettiğimiz için birçok kategoride Avrupa’dan daha pahalı hale geldik. Çok değil iki yıl öncesine kadar ülkemizdeki kartlı harcamaların yüzde 10’unu yabancılar yapıyordu.
Bu yılın ilk aylarında oran yüzde 2’lere indi. Bu da yaz sezonu için çok umut vermiyor” dedi. Alışveriş Merkezleri Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı da turist alışverişlerindeki düşüşe işaret ederek, turizm sezonunun başladığı yaz aylarında bu düşüşün bir nebze telafi edileceğini belirtti. Sektörel anlamda asıl düzelmeler ise 2025’te bekleniyor.
Yurtdışından alışveriş cazip hale geliyor
Diğer yandan Türkiye’de hızla yükselen fiyatlar, tüketiciyi yurtdışı alımlara yönlendiriyor.
Özellikle online pazar yerlerinde ya da global markaların internet sitelerinde ürünlerin Türkiye fiyatının altında seyretmesi, tercihleri bu yöne kaydırıyor. Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) ilk çeyrek verilerine göre, yerli kredi kartlarının yurtdışı kullanım adedi 83 milyon 899 bin 712 adetle yaklaşık 80 milyar 323 milyon TL’ye ulaştı.
Bu dönemde yerli banka kartlarının yurtdışı kullanım tutarı ise 18 milyar 938 milyon TL’yi aştı. 2023’ün aynı döneminde kredi kartlarında 60 milyon 700 bin 669 adet kullanımla 34 milyar 143 milyon TL’lik alışveriş tutarı kayıtlara geçmişti.
2022’de rekor kırılmıştı
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Türkiye’nin turizm geliri, 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 53,4 artarak 46 milyar 284 milyon 907 bin dolara yükselirken ülkeden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 51 milyon 369 bin 26 kişi olmuştu. Aynı dönemde kur avantajı nedeni ile alışveriş turizmi de rekor kırdı ve sadece alışveriş için Türkiye’ye gelen turist sayısı 2 milyon 356 bini aştı. Bu dönemde söz konusu turistlerin ayakkabı ve kıyafet harcamaları 6 milyar doları aşarken yeme-içme harcamaları ise 7,5 milyar dolara yükseldi.