Cushman & Wakefield tarafından ofis, perakende, sanayi, lojistik, konut, otel sektörlerine yönelik hazırlanan “Türkiye Pazar Analizleri 2019 Yıl Sonu Raporu” açıklandı.
Rapora göre, Türkiye ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğinde pozitif eğilime geçerek önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,9 artış kaydetmesinin, ofisten perakende ve lojistiğe kadar ticari gayrimenkulün pek çok alanındaki yatırımlara hız vermesi bekleniyor.
Reel sektör güven endeksi ve imalat sanayi endekslerinin uzun süredir gösterdiği düşüş eğiliminden sonra üçüncü çeyrekte yükselişe geçmesiyle ekonomide gözlemlenen ılımlı toparlanma, kısa ve orta vadede ticari gayrimenkuldeki yeni yatırım beklentilerinin önünü açtı.
Geçen yıl süresince ofis pazarındaki yatırım faaliyetlerinde yaşanan en önemli gelişme; Türkiye Varlık Fonu’nun İFM’ye yatırımcı olarak 1,67 milyar lirayla katılması oldu. Yatırım faaliyetleri beklentiler doğrultusunda yılın son çeyreğinde hareket kazandı.
Artan acil satılık gayrimenkuller ile ofis yatırımlarına olan talebin giderek artması ve fiyatların alıcı beklentilerine yaklaşarak kiracı lehine ortamın orta vadede sürmesi bekleniyor. Bu doğrultuda, 2019’da önceki yıla göre 278 bin 828 metrekareyle neredeyse aynı seviyede kaydedilen toplam kiralama işlemlerinin gelecek dönemde daha da artması bekleniyor.
Ofis arzı düşük de olsa mevcut geliştirme projelerine paralel olarak artıyor. İstanbul’da genel ofis arzı 6,46 milyon metrekare olarak aynı seviyede kalırken, yeni yapı ruhsatlarında da düşüş kaydedildi.
Dördüncü çeyrekte, metrekare bazında anlaşmalar, yüzde 66,78’i Anadolu Yakası’nda olmak üzere bir önceki çeyreğe göre neredeyse 2 katı bir oranla artış gösterirken, ofis kiraları metrekare başına 170 TL ile en yüksek İstanbul Levent’te gerçekleşti. Birincil kiraların kısa vadede dip noktaya ulaşması beklenirken, birincil getiri oranlarının da artan acil satılık gayrimenkullerle kısa ve orta vadede artması bekleniyor.
Yabancı yatırımcı, Türkiye’yi ulaşım ve depoda merkez üs yapacak
Rapora göre, 2019’da sanayi ve lojistik yatırım işlemleri önceki yıla kıyasla sürekli arttı ve sektörün kullanım amaçlı arsa ve fabrika satın alımları ile yükselişe geçti. Sanayi ve lojistik yatırım talebinin fırsatçı alıcılar tarafından ivme kazanması öngörülüyor.
Geçen yıl boyunca İngiltere’den Danimarka’ya, Tayvan’dan Almanya ve ABD’ye kadar yabancı birçok firmanın yatırım rotalarını Türkiye’ye çevirmesi, ülkenin ulaşım ve depo alanında merkez üs olmasını hızlandırdı.
Yıl sonunda tanıtımı yapılan yerli otomobilin Bursa Gemlik’te kurulacak fabrikası sanayi pazarında ivmelenmeyi hızlandıracak.
Depo kiralama faaliyetleri dördüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre önemli ölçüde artışla 22 bin 907 metrekare olarak belirlenirken, 2019’da depo kiralama hacmi 102 bin 473 metrekareye ulaştı. Sektörde arsa fiyatları ve kira seviyelerinin döviz cinsinden düşüşüne yönelik beklentiler sürecek.
Online perakendeye yönelik talep ivmelenecek
Raporun perakendeye ilişkin verilerine göre, 2019 boyunca perakende yatırım faaliyetleri, ikincil şehirlerde bulunan alışveriş merkezlerinde yükseldi. Artışa geçen enflasyona rağmen yılın üçüncü çeyreğinde ekonomide kaydedilen pozitif büyümeyle fırsatçı yatırımcıların satılık gayrimenkullere olan talebinin artması bekleniyor.
Geçen yıl AVM eğilimi yeni fonksiyonlu, yeme-içme, eğlence alanları ile yenileme ve yeniden konumlandırma üzerine gelişti. Bunun yanında, perakendenin çok yönlü kanal sistemi ile ilerlemesi, online perakendeye olan talebin de buna paralel olarak hızlı ivmelenmesi bekleniyor.
Son çeyrekte 231 bin 540 metrekarelik yeni arz girişi ile toplam AVM arz girişi 2019’da 351 bin 540 metrekare olarak gerçekleşirken, toplam arz 424 AVM ile 13,22 milyon metrekareye ulaştı. Döviz cinsinden kiraların enflasyon ve kura bağlı olarak kısa vadede dip noktaya ulaşması beklenirken, getiri oranlarının ise kısa ve orta vadede hafif bir artış göstermesi öngörülüyor.