Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7.6 ile 7.7. büyüklüğündeki depremler büyük yıkım ve can kayıplarına sebep oldu. Adeta kağıt haline gelen yapılar, akıllara binaların fay hatlarına olan uzaklık mesafesini getirdi.
17 Ağustos 1999 depremimde büyük yıkım alan Kocaeli’de 18 bin 373 kişi hayatını kaybederken, 285 bin 211 ev ile 42 bin 902 işyeri hasar gördü. 24 yılın ardından adeta yıkıntıların arasından doğan kentte 70 bin insan hala diri fay hattının üzerinde yaşıyor.
Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) Kocaeli İl Temsilcisi Niyazi Temizkan, e- devlet üzerinden yapabilecekleri basit bir işlemle yurttaşların fay hattının evlerine olan uzaklığı tespit edebileceklerini ve buna göre aksiyon almaları konusunda uyardı. Kente evlerin ve sanayi kuruluşların yanından ve içinden fay hattının geçtiğini söyleyen Temizkan, hazırlık yapılmazsa beklenen muhtemel İstanbul depreminde özellikle sahil şeridinde büyük yıkımların yaşanabileceğini belirtti.
“486 DİRİ FAY TESPİT EDİLMİŞ”
Türkiye’de evlerin belli bir kısmının canlı fay hatlarının üzerinde olduğunu söyleyen, Temizkan, “Türkiye’de 18 il ve 80’i aşkın ilçe merkezi üzerinde 486 üzerinde diri fay tespit edilmiş durumda bunların daha fazla olduğunu düşünüyoruz. Bu fay yasasıyla ilgili 2020 yılında meclise kadar giden çalışmamız var. O dönemlerde de bunun yasalaşacağıyla ilgili görüşmeler oldu yol kay edildi. Maalesef hayata geçirilmedi. Geç de olsa hayata geçirilmesi gerekiyor. Bu fayların üzerindeki kentler ve yapılar bir an önce tespit edilmeli. Fayzonlar ile sakın bantı oluşturulmalı. Burada varsa yerleşim yerleri onlardan uzaklaşılmalı. Olmayan yerler de yapı yasaklı alan olarak nitelendirilmesi gerekiyor” dedi.
Fay hatlarının yapı ve sanayi kuruluşlarının içinden geçtiğini söyleyen Niyazi Temizkan, “Kartepe, Başiskele ve Gölcük’te özellikle Kuzey Anadolu Fayının üzerinde olan yapılarımız var. Onun dışında İzmit ve Derince de Kuzey Anadolu Fay hareketiyle beraber harekete geçebilecek faylarımız bulunmakta 5 ilçe merkezi diye nitelendirebiliriz. 12 mahallede de tabi mahalleler daha genişleyebilir, 12 mahalle olarak nitelendirebiliriz” diye konuştu.
“FABRİKALARIN ORTASINDAN FAY GEÇİYOR”
Kocaeli’de 70 binin üzerinde insanın diri fay hattının üzerinde yaşadığını belirten Temizkan, “Şu anki mahalle bazında nüfus verilerine göre, 70 binin üzerinde olduğu hesaplanabilir. Özellikle Kartepe’deki sanayi kuruluşları özellikle Arsalnbey ve civarında hemen dibinden veya Fabrikaların ortasından geçen fay hatlarını rahatlıkla görebiliriz. 24 yıl geçti maalesef çok fazla yol alamadık. Bunun üzerine Kahramanmaraş depremini de gördük. Aralarda birçok deprem var ama nitelendirirsek Kahramanmaraş depremi çok ciddi kayıpları olan bir deprem 17 Ağustosu da düşündüğümüz zaman 24 yılda gerçekten bir arpa boyu yol aldık mı diye kafamda soru işaretleri var. Almadık diye düşünüyorum bunu birçok yönden görebiliriz, bu ülkenin ve insanların artık deprem bilinciyle yaşaması gerekiyor. Dirençli şehirler olması gerekiyor” şeklinde konuştu.