Ortalama uzunlukta mesafeyi uçan bir Boeing 747’yi ele alalım, 416 kişinin olduğu bu uçakta uçuş süresi boyunca bir yolcu ortalama 2,4 kez tuvaleti kullanır. Uçuş boyunca neredeyse dört kişilik bir jakuziyi dolduracak kadar dışkı birikir. Peki bu kadar kişinin dışkısı nereye gidiyor?
Yüksek Uçak Mühendisi Meriç Kahvecioğlu’na bu konuyu danıştık. Bakalım bu soruna ne gibi bir çözüm bulunmuş:
Uçak tuvaletlerini kullandıysanız ne kadar gürültülü olduklarını bilirsiniz. Yoksa alttaki delik açılınca atmosferin sesi mi geliyor?
Tabii ki hayır. Bu tuvaletler evlerimizdeki tuvaletlerden çok farklı. O yüksek sesi aslında vakum sistemi çıkarıyor. Modern havacılık ihtiyaçlarına uygun olan bu vakumlu tuvaletin patenti 1975’te alındı. Buluş 1982’de Boeing uçaklarına yerleştirildi ve sifonlu tuvaletlerde karşılaşılan bazı sorunların giderilmesini sağlandı.
Vakumlu tuvaletler, sifonlu tuvaletlere göre çok daha az su kullanır ve çok daha hafiftir. Bu da onları yakıt ve alan açısından daha verimli hale getirir.
Bu vakum sistemi ve SkyKem olarak bilinen mavi bir dezenfektan sayesinde tuvalette hiçbir kir kalmaz.
Sifonu çektiğinizde, klozetin tabanındaki bir kapak açılır ve SkyKem adlı dezenfektan klozete yayılır. Sifonu çekerken duyduğunuz yüksek ses, aslında atığı susuz klozetten emen vakumun sesidir. Atığın hazneden çıkış hızı, bir Formula 1 arabasından daha yüksek bir hıza sahiptir.
Vakumlu tuvaletler, 30 yılı aşkın bir süredir kullanılmakta ancak 2016 yılında Boeing, kendi kendini temizleyen yeni bir tuvaletin prototipini piyasaya sürdü. Ultraviyole ışık, üç saniye parlayınca patojenlerin %99,99’unu öldürebiliyor.
Uçakta bir temiz bir de atık su deposu bulunur, ikisi birbirinden bağımsızdır. Bunlar uçuşta tamamen kapalıdır.
Tuvaletteki atık, uçağın borularından geçerek uçağın arkasına gider ve yalnızca uçağın dışından erişilebilen bir tankta kalır.
Uçak güvenli bir şekilde yere indiğinde, bu tanktaki atık, büyük bir hortumla atık aracına alınır.
Kamyona alınan atıklar oradan da en yakın kanalizasyon binasına götürülür.
Evet, atıklar uçağın deposunda biriktiriliyor ancak yine de başınıza bir dışkı düşebilir!
Bunun pek çok örneği bulunuyor. Bu nadir durum, genelde depodaki vakum mekanizmasında yaşanan arızalardan kaynaklanıyor. Sızıntılar havada donup buz halini alarak bir futbol topu büyüklüğüne ulaşabiliyor. Mavi olmasının nedeni ise üstte bahsettiğimiz SkyKem adlı dezenfektan. Kafanıza düşmesi halinde ölüm kaçınılmaz.
Eğer bir gün, buza dönüşmüş bir dışkı parçası üstünüze düşerse talih kuşunun tam tersini yaşayacağınız söylenebilir. Zira bu metal kuşların dışkısının, üzerinize düşmesini hiç istemezsiniz.
Üstelik sadece dışkı değil yakıt da üstünüze gelebilir.
Kalkıştan hemen sonra acil iniş gerekirse uçaktaki ağırlığı azaltmak için yük boşaltmak gerekir. Yolcu ve bagaj boşaltılamayacağına göre tek çare olarak yakıt boşaltılır. Kuş çarpması, yıldırım düşmesi, yolcu rahatsızlanması, motor arızası gibi durumlarda acil iniş gerekebilir.
Eğer gerçekten bütün uçaklardaki dışkılar gökten yere atılıyor olsaydı zaten bu sorunun kesin cevabını biliyor olurdunuz!
Sadece el yıkama lavabosu ve çok az kirli su dışarıya atılır ancak özel ısıtma sisteminden geçirildikleri için havada hemen buharlaşırlar, yere düşmesi söz konusu bile olmaz.