Turyap Holding Yönetim Kurulu Başkanı Onur Sarıbay, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilen “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” hakkında açıklamalarda bulundu. Kanun değişiklikleri, özellikle afet riski altındaki alanlarda kentsel dönüşümü hızlandırmayı hedefliyor.
“Sarıbay, Türkiye’nin afet riski altındaki alanları dönüştürme sürecinde önemli bir dönemece girildiğini belirterek, “Yapılan güncel düzenlemeler, ülkemizin afet riski altındaki bölgelerindeki yaşam kalitesini yükseltmeyi ve vatandaşlarımızı daha güvenli yaşam alanlarına kavuşturmayı hedefliyor. Bu değişiklikler, sadece fiziksel yapıları güçlendirmekle kalmayacak, aynı zamanda toplumumuzun geleceği için daha sağlam temeller atacak” dedi.
Sarıbay, yeni kanunlar ve hızlandırılan yargı süreçlerinin, kentsel dönüşüm projelerini daha etkili ve hızlı bir şekilde hayata geçirmeyi amaçladığını belirterek şunları söyledi: “Afet riski altındaki alanlarda yaşayan vatandaşlarımızın daha güvenli, modern ve sağlıklı yaşam koşullarına kavuşabilmesi için yapılan bu düzenlemeler büyük önem taşıyor. Yenilenen kanunlar, yerleşim yerlerindeki yapı stokunu güçlendirirken, aynı zamanda afet sonrası süreçleri de daha etkili bir şekilde yönetmemizi sağlayacak. Bu da demek oluyor ki, ülkemizin afet riski altındaki alanları, artık daha güvenli, dayanıklı ve modern bir şekilde yeniden inşa edilecek.”
Sarıbay, Kentsel Dönüşüm Başkanlığına verilen yeni yetkilerin, dönüşüm projelerini hızlandıracağını ve sürecin daha etkin yönetilmesine olanak tanıyacağını ifade ederek, “Dünya Bankası tarafından finanse edilen kredilerin Kentsel Dönüşüm Başkanlığına tahsis edilmesiyle de dış finansman imkanları artırılarak, projelerin daha kapsamlı bir şekilde hayata geçirilmesi sağlanacak. Bu süreçte, riskli yapı tespiti ve yıkım süreçlerinde de önemli değişiklikler yapılarak, mülkiyet sahiplerine verilen süreçler belirlenmiş ve tahliye süreçleri hızlandırılmıştır.”
Ayrıca, İstanbul’da başlatılan “yarısı bizden” kampanyasının, dönüşüm sürecini hızlandırmak ve vatandaşlara mali destek sağlamak adına önemli bir adım olduğunu belirten Sarıbay, “Bu kampanya, hem vatandaşlarımızın maddi yükünü hafifletecek hem de kentsel dönüşüm projelerinin daha hızlı bir şekilde hayata geçmesine olanak tanıyacak. Bu tür desteklerle, toplumun tamamını kucaklayan ve her kesimin refahını artırmayı hedefleyen bir dönüşüm süreci yaşanacak” diye konuştu.
Son olarak, Sarıbay, Türkiye’nin afet riski altındaki bölgelerindeki dönüşüm projelerinin, ulusal çapta daha güçlü ve sağlam bir toplumun temelini oluşturacağını vurgulayarak, “Bu süreçte yer alan tüm paydaşlar, el birliğiyle ülkemizi daha güvenli, sağlıklı ve modern bir geleceğe taşıma yolunda önemli bir rol oynuyor. Bu çabalarımız, gelecek nesillere daha güvenli bir Türkiye bırakma yolunda atılan önemli adımlardır” dedi.
İşte bu önemli kanun değişikliklerinin başlıkları ve maddeleri:
1. Rezerv Yapı Alanı Tanımında Değişiklik Yapılması
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, “rezerv yapı alanı” tanımında önemli bir değişiklik yapıldı. “Yeni yerleşim alanı olarak” ifadesi metinden çıkarılarak, yerleşim yerlerinde yer alan parsellerin de rezerv yapı alanı olarak belirlenmesine olanak sağlandı.
2. Deprem Sonrası İptal Davalarında Yargı Süreçlerinin Hızlandırılması
Kanunla, 6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, depremlerin ve sonrasında meydana gelen depremlerin etkisiyle oluşan hasarlarla bağlantılı idari işlemlere karşı açılan iptal davalarında yeni usuller getiriliyor. Bu düzenleme ile yargı süreçlerinin hızlandırılması amaçlanıyor.
- İlk inceleme 10 gün içinde yapılacak.
- Savunma verme süresi dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 15 gün olacak.
- Duruşma yapılması, tarafların istemine ve mahkemenin kararına bağlı olacak.
- Davalar dosyanın tekemmülünden itibaren en geç 15 gün içinde karara bağlanacak.
3. İstinaf Yolu ve Yargılama Süreçleri
Verilen nihai kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde istinaf yoluna başvurulabilecek. İstinaf dilekçeleri 10 gün içinde incelenecek ve tebliğe çıkarılacak. İstinaf dilekçelerine cevap verme süresi 15 gün olacak. İstinaf istemi en geç 2 ay içinde karara bağlanacak.
4. Rezerv Yapı Alanlarının Yeniden Tanımlanması
Kanunla, dış finansman imkanlarının Kentsel Dönüşüm Başkanlığına krediye ilişkin anlaşmada yerine getirilmesini sağlamak üzere düzenleme yapıldı. Dış borcun tahsisine ilişkin Kanun’a “Kentsel Dönüşüm Başkanlığına” ibaresi eklenerek rezerv yapı alanları yeniden tanımlandı.
5. Riskli Yapı Tespiti ve Hazine Taşınmazları
Kanunla riskli yapı tespiti ve Hazine taşınmazlarının değerlendirilmesi için görev, hak ve yetkilerin Kentsel Dönüşüm Başkanlığına devredildi. Riskli yapı tespiti, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya idarece resen yapılabilir hale getirildi. Ayrıca, riskli yapıların yıktırılması ve tahliyesine ilişkin süreçlerde de düzenlemeler yapıldı.
6. Mali Yardım ve İmar Hakları
İstanbul’da dönüşümü hızlandırmak için başlatılan “yarısı bizden” kampanyasının uygulanabilmesi için hak sahiplerine yapım için mali yardım yapılabilmesine yönelik kanunda düzenleme yapıldı.
7. İnşaat İzinleri ve Kolluk Kuvveti Marifetiyle Tahliye
Alanlarda uygulama süresince imar ve yapılaşma haklarının kısıtlanması ve alandaki yapılara verilen hizmetlerin durdurulması konularında Kentsel Dönüşüm Başkanlığına verilen görev ve yetkiler kullanılacak. İnşaat izinleri ve tahliyelerde kolluk kuvveti kullanılması, düzenleme kapsamına alındı.
Bu kanun değişiklikleriyle, afet riski altındaki alanlarda kentsel dönüşümün hızlandırılması ve yargı süreçlerinin iyileştirilmesi amaçlanıyor. Onur Sarıbay, bu önemli değişiklikleri desteklediğini belirtti ve ülkenin afet risklerine karşı daha hazırlıklı hale gelmesi için atılan adımları önemsediğini ifade etti.
TBMM Genel Kurulu’nda Kabul Edilen Kanun Teklifi İle Yapılan Değişiklikler:
- Rezerv Yapı Alanı Tanımında Değişiklik:
- Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu’nda yer alan “rezerv yapı alanı” tanımında değişikliğe gidildi.
- Yerleşim yerlerinde yer alan parsellerin de rezerv yapı alanı olarak belirlenmesi mümkün hale getirildi.
- Hızlı Yargılama Süreçleri:
- Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen yerlerde, hasar tespit raporlarına dayalı idari işlemlere karşı açılan iptal davalarında yeni usuller getirildi.
- Yargı süreçlerinin hızlandırılması amaçlandı; dosyalar en geç 15 gün içinde karara bağlanacak.
- Dış Finansman İmkânları ve Kentsel Dönüşüm:
- Dış finansman imkânlarının Kentsel Dönüşüm Başkanlığına kullanılması için düzenlemeler yapıldı.
- Dünya Bankası tarafından finanse edilen kredinin Kentsel Dönüşüm Başkanlığına tahsis edilmesine yönelik düzenlemeler getirildi.
- Riskli Yapı Tespiti ve Değerlendirme Süreçlerinde Değişiklik:
- Riskli yapı tespiti Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya idarece resen yapılabilecek.
- Riskli yapı tespitine ilişkin bilgiler hak sahiplerine daha etkin bir şekilde iletilerek süreç hızlandırılacak.
- İstanbul’da Hızlandırılan Kentsel Dönüşüm:
- “Yarısı Bizden” kampanyası kapsamında hak sahiplerine mali yardım yapılabilmesine yönelik kanunda düzenlemeler yapıldı.
- Riskli yapıların yıktırılması ve tahliyesi için süreçlerin hızlandırılması sağlandı.
- Tahliye ve Yıktırma Süreçlerinde Etkin Tebligat Yöntemleri:
- Tahliye ve yıktırma süreçlerinde ayni ve şahsi hak sahiplerine etkin tebligat yöntemleri uygulanacak.
- İlgili muhtarlıkta yapılan ilanlarla hak sahipleri bilgilendirilecek ve süreçler hızlandırılacak.
Bu kanun değişiklikleriyle birlikte, afet riski altındaki alanlarda kentsel dönüşüm süreçleri daha etkin, hızlı ve şeffaf bir şekilde yürütülecek. Yatırımcılar, vatandaşlar ve ilgili tüm paydaşlar için olumlu bir gelişme olarak karşımıza çıkıyor.
İlhan ÇAMKARA / Emlak Haber Ajansı