Uzmanlar, yurt dışında konut yatırımı yaparken mağdur olmamak için dikkat edilmesi gereken konulara ilişkin uyarılarda bulundu.
Gayrimenkul Hizmet İhracatçıları Derneği (GİGDER) Yönetim Kurulu Başkanı Bayram Tekçe, son dönemde Türkiye’de yerleşik vatandaşların yurt dışından konut alımının arttığını belirterek, başı Yunanistan ve İspanya gibi bazı Avrupa ülkeleri ile Dubai’nin çektiğini söyledi.
Geçen yıl yurt dışından konut alımının yaklaşık 2,5 milyar dolarla rekor kırdığını anımsatan Tekçe, bu yıl da benzer bir rakam beklenildiğini anlattı.
Tekçe, Türkiye’de herkesin yasal mevzuat açısından kolaylıkla ev alabildiğini kaydederek, yatırımcıların yurt dışında da aynı sistemin uygulandığını düşünebildiğini ancak durumun öyle olmayabildiğini söyledi.
Boş gayrimenkullere girilebiliyor!
İspanya, Hollanda ve İngiltere gibi bazı ülkelerde “barınma hakkı” ismi altında anayasal bir hak bulunduğunu, evi olmayan insanların boş gayrimenkullere girebildiğini dile getiren Tekçe, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Basit bir alarm sistemi taktırılırsa, evin işgal edilmesinin önüne geçilebilir. Ancak birisi sizden habersiz girdi ve aylar sonra haberiniz olursa ‘senin bu eve gerçekten ihtiyacın yokmuş’ şeklinde yaklaşıldığı için o kişi ev edindirilene kadar içeride kalmaya devam eder. Çünkü barınma hakkını kullanmaktadır. Burada çok basit bir şekilde gayrimenkulü boş tutmaktansa kiraya vermek daha doğrudur ama ‘yok ben burada yaşıyorum, kiraya vermek istemiyorum’ diyorsanız İspanya, Hollanda ve İngiltere gibi ülkelerde ilk olarak alarm sistemi kurdurmanız gerekir.”
“Avukatlar ve danışmanlarla çalışılmalı”
Bayram Tekçe, yurt dışında gayrimenkul yatırımını yapmanın çok zor olmadığını kaydederek, bu süreçte doğru yönlendirmenin önemine dikkati çekti.
Türkiye’de ve konutun alınacağı ülkede ofisi bulunan firmaların tercih edilmesi gerektiğini vurgulayan Tekçe, şu uyarılarda bulundu:
“Ticaretin ilk kuralı ‘işi doğru muhatapla yapmaktır’. Tapuda yazan isim kontrol edilmeli, parayı alacak kişi gerçekten sahibi mi bakılmalı. Yatırımlar Avrupa ve diğer ülkelerde genelde avukatlar vasıtasıyla yapılmaktadır. Hukuki bilginiz yoksa Türkiye’den aracılar veya avukatlarla düşük ücretler karşılığında gayrimenkul almak yatırımınızı korur.
Bakmamız gereken şeylerden birisi de Türkiye’de herkes arsa payı ile alıyor. Arsa paylı tapu dünyada yaygındır ama her yerde yoktur. Mesela İngiltere’de, Tayland’da ya da Dubai’de yoktur. Bir daire alırken katın mülkiyetini alıyorsunuz ama toprak hakkı sizde olmuyor. Dolayısıyla binanın ömrü dolduğu zaman arsa başka bir devletin veya kurumun olabiliyor. Kurum sadece o daireyi kullanma hakkı veriyor.”
Tekçe, bazı ülkelerde paranın kaynağının açıklanmasının talep edildiğini belirterek, vergi beyannamesi verilmesi gerekebildiğini anlattı.
‘Konut kiraya verilecekse mülk yönetim şirketleri tercih edilmeli’
GİGDER Yönetim Kurulu Başkanı Tekçe, yurt dışından alınacak konut kiraya verilecekse mülk yönetim şirketlerinin tercih edilmesi gerektiğini ifade ederek, “Anahtarı ben sana bıraktım, müşteri oldukça kirasını gönderirsin’ şeklindeki modeller nedeniyle birçok müşterimizin kazançlarını kaybettiğini gördük” diye konuştu.
Dairenin amortisman süresine de dikkat edilmesinin önemli olduğunu vurgulayan Tekçe, oturum izni ve altın vize gibi hakları elde etmenin ülkeden ülkeye değiştiğini söyledi.
Tekçe, şu anda Türklerin en çok Dubai ve Yunanistan’a ilgi gösterdiğini kaydederek, “Altın vizede ibre Macaristan’a döndü. İlk önce Kıbrıs ve Malta ile başladı, onları kapattılar İspanya ve Portekiz almıştı. Şimdi onları da kapattılar. Macaristan’da başladı ve Baltık ülkelerinden bir iki tanesi de başlatacak. Litvanya’nın da açıklayacağını duydum” açıklamasında bulundu.
‘Mevzuat iyi okunmalı’
Uluslararası gayrimenkul uzmanı Özden Çimen de şu anda Türk vatandaşlarının yurt dışında konut alımına ilgisinin arttığını belirterek bu alanda Dubai, Yunanistan, Suudi Arabistan ve İspanya gibi ülkelerin öne çıktığını söyledi.
Yatırım yapılırken değerlendirilmesi gereken çok fazla kriter bulunduğunu dile getiren Çimen, ekonomik istikrarın ve konuta yüksek talebin bulunduğu ülkelerin tercih edilmesi gerektiğini anlattı.
Çimen, turizm veya göç alan bölgelerin yurt dışı yatırımda avantajlı olduğunu kaydederek, “Yabancılara mülk satımı her ülkede farklılık gösterebilir. Bunun mevzuatı çok iyi şekilde değerlendirilmeli. Vergi avantajının iyi olduğu ülkelerde yatırım yapmak amortisman süresini kısaltır. Yatırım yaptıktan sonra bazı ülkeler oturum ve ikamet izni veriyor. Bu da yatırımın ekstra avantajlarından oluyor” yorumunu yaptı.
‘Konutun rahat satılabileceği ülkeler tercih edilmeli’
Özden Çimen, profesyonel emlak danışmanlarının önemine işaret ederek, “Olumsuz durumların yaşanmaması adına aslında profesyonellerden destek alınması çok önemli. Yurt dışında yatırım yapıyorsunuz, kaçırdığınız en ufak bir protokol size çok pahalıya mal olabilir. Dolayısıyla kesinlikle profesyonel kişilerden danışmanlık alınması gerekiyor” açıklamasında bulundu.
Hedef ülkedeki resmi kurumlara da başvuruda bulunulabileceğini kaydeden Çimen, sözlerini şöyle tamamladı:
“Yurt dışında yatırım yapacaksanız aldıktan sonra evinizi nasıl satacaksınız? Bununla ilgili bir danışmanlık almanız ve özellikle yatırım yaptığınız ülkedeki şirketin bir süredir faaliyet göstermesi çok önemli. Konut talebinin yüksek olduğu ülkelerde yatırım yapmak çıkış stratejisi için çok önemli olacaktır. Talebin devam ediyor olması sizin gayrimenkulünüzü rahatlıkla satabileceğiniz anlamına geliyor. Bu da sizin yaptığınız uluslararası yatırım için güvenli bir nokta diyebilirim.”