Son 5 yıldır “Dünyanın en güçlü pasaportları” olarak öne çıkan Japonya ve Singapur’a; bu yıl Avrupa Birliği’ne üye (AB) dört ülke eklendi. Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya’dan oluşan bu ülkelerle birlikte; 6 ülkenin pasaportuna sahip olanlar, dünya çapında 227 destinasyonun 194’üne vizesiz seyahahat eder hale geldi. Güney Kore, 193 destinasyona vizesiz seyahatle, Finlandiya ve İsveç’e 2’nci sırada katılırken, AB ülkelerinden Avusturya, Danimarka, İrlanda ve Hollanda, 192’şer destinasyona vizesiz erişimle 3’üncü sırayı paylaşıyor.
ABD 10 yıl önce birinciydi
Sıralamanın geri kalanına bakıldığında; ilk 10’a büyük ölçüde Avrupa ülkeleri hakim durumda. Birleşik Krallık bir yıl önce sadece 188 olan vizesiz 191 destinasyona erişimle iki basamak yükselerek 4’üncü sıraya yerleşti. Avustralya ve Yeni Zelanda pasaportu sahipleri ise 189 vizesiz destinasyonla 6’ncı sıraya yükseldi. ABD, vize gerektirmeden 188 destinasyona erişimle 7’nci sıradaki yerini koruyor. Bu arada Birleşik Krallık ve ABD, 2014 yılında endekste 1’nci sırayı paylaşıyordu.
Türk pasaportunun gücü de yükseldi. Türk pasaportuyla girilebilen ülke sayısı 2023 yılında 116 ülkeyken, 2024’te Türk pasaportuyla vizesiz girilebilen ülkelerin toplamı 118’e yükseldi.
En fazla yükseliş BAE’de
Öte yandan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Henley Pasaport Endeksi’nde son 10 yılda en fazla yükseliş gösteren ülke olmayı sürdürüyor. Vatandaşlarına 2014’ten bu yana vizesiz gidilebilecek 106 yeni destinasyon ekleyen BAE, sıralamada 44 basamak birden atlayarak 55’inci sıradan 11’inci sıraya çıktı.
Ukrayna ve Çin ise son 10 yılda sıralamalarını en çok geliştiren ilk 5 ülke arasında yer alıyor. Geçtiğimiz yıl iki sıra birden atlayan Ukrayna ve Çin, son 10 yılda toplamda net 21 sıra yükselmiş durumda… Ukrayna şu anda 148 vizesiz destinasyonla 32’nci sırada yer alırken, Çin vize almadan 85 destinasyona erişimle 62’nci sırada yer alıyor. Rusya son 10 yılda net 24 yeni destinasyon kazanmış olsa da, vizesiz puanı ve sıralaması 2017’den bu yana neredeyse hiç değişmedi. Rusya şu anda 119 destinasyona erişimle 51’nci sırada bulunuyor.
Henley & Partners Türkiye Yönetici ortağı Burak Demirel, “Hem vize serbestliği hem de yatırım göçü; ülkelerin ekonomik ilerlemeleri için önemli bir kaldıraç. Pasaportların oluşturduğu güç alanı da bu kaldıracın ana noktası. Yatırım göçü, ister yatırımcı ister ulus devlet ve o devletin vatandaşları olsun; tüm paydaşlar için gerçek bir kazan-kazan, uzun vadeli ve sürdürülebilir bir çözümdür.” ifadelerini kullandı.
Vize krizlerine karşı etkin çözüm
Demirel şöyle devam etti: “Ekonomik aktivite küresel anlamda her geçen zorlaşıyor. Ağırlık noktaları da farklılaşıyor. Yeni pazarlar ve ekonomik açılımlar hedefinde olan Türk iş insanları 2024 boyunca dış piyasalara daha da çok odaklanmış olacak. Buna ek olarak, 2023 yılında yaşanan vize krizlerinin küresel anlamda hala sürdüğünü gözlemliyoruz. Bu sorun, ister istemez ekonomik faaliyetleri de kısıtlıyor. Bu anlamda vizesiz seyahat imkanlarına erişebilmek için en önemli alternatif vatandaşlık ve oturum programları olarak öne çıkıyor.”
Şartlar ağırlaştırılabilir
Vize krizlerinin yanırda vatandaşlık ve oturum programlarında da bir takım değişiklikler olduğunu söyleyen Burak Demirel, şu bilgileri paylaştı: “2023 son çeyrekte Avrupa Birliği Komisyonu’yla yapılan müzakereler sonrası St. Kitss and Nevis Adası, oturum ve vatandaşlık için yatırım şartlarını iki kat artırdı. Antigua ve Barbuda ve Grenada gibi Karayip ülkelerinin de başvuru şartlarını ağırlaştırmasını bekliyoruz. Karayip bölgesindeki vatandaşlık programlarına erişim için şu an hala 100 bin dolar bağış yapmak yeterli. Ancak burada da mülakat zorunlulukları getirilmeye başlandı.”
Avrupa’da Portekiz ve İspanya
Avrupa’da ise Portekiz ve İspanya’ya dikkat çeken Burak Demirel, “Avrupa’da vatandaşlığa kısa dönem oturumla gitme ihtimali olan Portekiz ise sevindirici bir yasayı mecliste onayladı. Cumhurbaşkanı yasayı veto etmezse artık yatırımcılar 6-7 yıl beklemek yerine 5 yıl içerisinde vatandaşlığa geçiş sağlayabilecekler. Gayrimenkul alarak Avrupa’da oturum elde etmek için ise İspanya çok cazip. İspanya’da 500 bin Euro’luk gayrimenkul yatırımıyla oturum elde edilebiliyor.” diye konuştu.