Pandemi sürecinin belirsizliklerine rağmen inşaat sektörünün yurt dışında üstlendiği projeler artış göstermeye devam etti. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), Ocak 2022 İnşaat Sektörü Analizi Raporu yayımlandı.
Türk müteahhitlerinin, 2021’de 67 ülkede 384 projeyle 29,3 milyar dolarlık yeni iş hacmine ulaştığı belirtilen raporda, “Böylece inşaat sektörünün ilk kez 1972 yılında Libya ile yurt dışı pazara açılmasından bu yana ulaştığı uluslararası proje portföyü büyüklüğü, 131 ülkede üstlenilen 11 bin 93 projeyle toplam 451,5 milyar dolar olmuştur” denildi.
RUSYA İLK SIRADA
Sektör açısından Rusya pazarının lider olduğu bildirilen raporda, üçüncü ülkelerle iş birliği fırsatlarına işaret edildi.
Raporda, inşaat sektörünün, 2021’in ilk yarısında oldukça sınırlı da olsa büyüdüğü belirtildi. Finansal zorluklarla sektörde kısa vadeli öngörülerin oldukça zorlaştığı ifade edilen raporda, özellikle kamunun yatırım programlarının bu çerçevede yol gösterici olmasına ihtiyaç duyulduğunun altı çizildi.
Raporda, maliyet artışlarıyla ağırlaşan yük nedeniyle gelecek dönemde kamunun altyapı ve üstyapı projelerinde aksamalar olabileceği savunularak, konutta yüksek olan fiyatların daha da artmasıyla ihtiyaç sahiplerine ekonomik konut sunumunun zorluğuna işaret edildi.
KDV TEVKİFATI ESKİ DÜZEYE ÇEKİLMELİ
Sektörde, hak ediş ödemelerine de dikkat çekilen raporda, uzun süreli gecikmelere işaret edildi. TMB Ocak 2022 İnşaat Sektör Analizi Raporunda, “Yükseltilmiş olan stopaj ve KDV tevkifat oranları eski düzeylerine çekilmelidir” talebinde bulunuldu. Söz konusu raporda, orta ve dar gelirli kesim için konut sahipliğinin zorlaştığı, döviz kuru etkisiyle ‘bekle, gör’ eğilimi izlendiği ve konutta maliyet artışlarının da etkisiyle alım kararlarının kaçınılmaz olarak ertelendiği belirtilerek, “Özellikle ilk el satışları hareketlendirecek adımlar önem taşımaktadır” denildi.
YURT DIŞINDA 100 BİN KİŞİLİK İSTİHDAM HEDEFİ
Raporda, yurt dışı projelerde istihdam edilen ve yaklaşık 35 bin olarak ifade edilen Türk iş gücü sayısının, salgının ardından 100 bine çıkarılmasının amaçlandığı belirtildi. Sektör için iş modellerinde değişim gerekliliğine işaret edilen raporda, sektörle birlikte akılcı ve uzun vadeli stratejilerin geliştirilmesi ihtiyacının arttığı belirtildi.
MALİYET ARTIŞINA KARŞI İSTİSNAİ UYGULAMA TALEBİ
TMB Başkanı Erdal Eren, kamu projeleri yürüten müteahhitlerin uzun zamandır beklediği fiyat farkı düzenlemesine değindi. Üstyapı işlerinde ağırlıklı kullanılan girdi malzemelerinde Mayıs 2020’den itibaren fiyat artışının yüzde 278 arttığına dikkati çeken Eren, şöyle devam etti: “Bu nedenle eğer üstyapı/bina inşaatı işlerinde istisnai bir uygulama kaçınılmaz olarak değerlendirilmişse, bu kapsamda TOKİ’nin yanısıra üniversiteler, hastaneler gibi kamu kurumlarının 4734 sayılı Kanun kapsamında veya haricinde ihale ettikleri işler için geçerli olacak şekilde bir düzenleme yapılması doğru bir uygulama olacaktır.”
KONUT SATIŞINDA ESENYURT ZİRVEDE
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2021 yılında nüfusu 150 binden fazla olan 166 ilçede toplam 1 milyon 127 bin 875 konut satıldı. Esenyurt, ilk ve ikinci el konut satışında ilk sırada yer aldı. Ülke genelinde satılan konut adedi önceki yıla göre yüzde 0,5 azalırken, Esenyurt’ta yüzde 2,4 artarak 37 bin 102’ye yükseldi. Türkiye genelinde el değiştiren her 100 konuttan 2,5 adedi Esenyurt’ta satıldı. Esenyurt’u, 26 bin 229 adetle Çankaya, 23 bin 170 ile Keçiören, 19 bin 475 ile Bursa Nilüfer ve 18 bin 358 ile Ankara Mamak izledi. Antalya Kepez’de 18 bin 64, Etimesgut’ta 16 bin 930, Gaziantep Şehitkamil’de 16 bin 546, Antalya Alanya’da 15 bin 312 ve Konya Selçuklu’da 15 bin 225 adet konut el değiştirdi. İlk 10’a giren ilçelerde Ankara’nın ağırlığı dikkati çekti. 10 ilçenin 4’ü başkentten listeye girerken, Antalya’dan iki, İstanbul, Bursa, Gaziantep ve Konya’dan birer ilçe listede yer aldı.