Trabzon Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde (KTÜ) Heyelan Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Yener Eyüboğlu ve Prof. Dr. Hakan Ersoy, İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık, Jeofizik Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Ali Erden Babacan, Türkiye’yi sarsan yıkıcı depremler ve ‘Karadeniz’in depremselliği’ konulu bilgi notunu yayımladı.
Karadeniz fayının göz ardı edilmemesi gerektiğine dikkat çeken bilim insanları, gerekli tedbirlerin bilimsel olarak gözden geçirilmesini önerdi.
‘3 BİN ÜZERİNDEKİ ARTÇI DOĞU ANADOLU VE ÖLÜ DENİZ FAYI İLE İLİŞKİLİ’
Bilgi notunda Kahramanmaraş’taki depremlere ilişkin, şu ifadelere yer verildi:
*Pazarcık merkezli 7.7 büyüklüğündeki deprem Kızıldeniz’den başlayan, kuzeye doğru ilerleyip Suriye’nin batı kenarını kat eden ve Hatay’dan ülkemize girip, Doğu Anadolu Fayı ile birleşen Ölü Deniz Fay Zonu’nun kuzey ucunda, Doğu Anadolu fay hattı ile birleşim noktasında gerçekleşti.
*Fayın Pazarcık ve Hatay arasında uzanan yaklaşık 125 kilometrelik kısmı kırıldı. Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğündeki deprem ise ayrı bir fay üzerinde ama yine Doğu Anadolu fayı ile bağlantılı olan Çardak fayı üzerinde gelişti ve özellikle ilk depremde hasar alan binaların yıkılmasında önemli rol oynadı. Meydana gelen 3 bin üzerindeki artçı deprem Doğu Anadolu fayı ve Ölü Deniz fayı ile ilişkili.
‘KARADENİZ FAYI GÖZ ARDI EDİLMEMELİ’
Türkiye’nin komşu ülkesi Gürcistan’ın Guria bölgesindeki Ozurgeti ilçesi merkezli 2 depremin de değerlendirildiği notta, Karadeniz’in depremselliğine vurgu yapıldı.
Son 20 yılda Trabzon, Rize ve Ordu açıklarında büyüklükleri 2.5 ile 4.5 arasında değişen depremler olduğu belirtilen notta şunlar kaydedildi:
*Karadeniz fayı, Karadeniz sahilinin güney kenarına paralel olarak uzanan güneye eğimli bir ters faydır. Eğim atımlı fayların deprem üretme potansiyeli doğrultu atımlı faylar ile kıyaslandığında çok daha azdır.
*Son 10 bin yılda herhangi bir şekilde hareketlenmiş olan faya aktif fay denir. Karadeniz fayı Bartın’da 1968 yılında 28 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan 6.6 büyüklüğünde bir deprem üretmiştir.
*Dolayısıyla aktif bir fay sistemidir. Bu fayın geçtiği yerde en azından bu büyüklükte bir deprem üretme potansiyelinin olduğu söylenebilir.
*Son 20 yılda Trabzon, Rize ve Ordu açıklarında büyüklükleri 2.5 ile 4.5 arasında değişen depremler kaydedilmiştir. Hatta şubat ayında Batum ve çevresinde büyüklüğü 4’ten fazla depremler kaydedilmiştir. Bu da Karadeniz fayının aktif olabileceğini göstermektedir.
*Bu nedenle özellikle Karadeniz Bölgesi için Karadeniz fayı göz ardı edilmemeli; gereken tüm tedbirler Bartın’da meydana gelen depremin ışığında dikkate alınıp bilimsel olarak değerlendirilmelidir.