Türkiye’de uzun zamandır gündemi meşgul eden zincir marketlerdeki yüksek fiyatlar konusunda Rekabet Kurumu, geçtiğimiz günlerde beklenen kararı açıklamıştı. Rekabet Kurumu, başlattığı soruşturma neticesinde ‘eş zamanlı fiyat artışı’ ve ‘kartel oluşturma’ iddialarının doğru olduğunu ifade ederek 5 zincir market ile 1 tedarikçiye toplamda 2,6 milyar TL idari para cezası kesti.
Bu para cezasına itirazlarsa gecikmedi. BİM, Şok, Migros ve CarrefourSA, Rekabet Kurumu’nun verdiği cezaya mahkemede itiraz edeceklerini açıkladı. Rekabet Kurumu ve zincir marketler arasındaki gündem bir süre daha devam edecek gibi dururken bugün tüketicileri haksız rekabet konusunda ilgilendiren bir açıklama yapıldı.
Tüketiciler, zarara uğradıklarını kanıtlayabilirlerse tazminat alabiliyorlar:
Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Rauf Karasu, haksız rekabetin tespiti halinde tüketicilerin her sektördeki işletmeye karşı tazminat davası açabileceğini açıkladı. Karasu, bu davanın açılması için Rekabet Kurumu’nun kararına da ihtiyaç duyulmadığını belirtti.
Karasu, yaptığı açıklamada tüketicilerin, müşterilerin ve esnafların, zincir marketlerden satın aldıkları mal karşılığında ödedikleri bedelle rekabet sınırlandırılmasaydı veya fiyatlar anlaşılarak belirlenmeseydi ödeyecekleri bedel arasındaki farkı zarar olarak talep edebileceklerini söyledi. Ayrıca ortaya çıkan zarar, zincir marketlerin anlaşması ya da kararı veya ağır ihmalinin olduğu hallerden kaynaklanıyorsa hâkimin zarar görenlerin talebiyle uğranılan maddi zararın ya da zarara neden olanların elde ettiği veya elde etmesi muhtemel olan kârların üç katı oranında tazminata hükmedebileceğini de ekledi. Bunları da bir örnekle şu şekilde anlattı:
Ben müşteri olarak bir malı 1000 liraya satın aldım. Rekabet sınırlanmasaydı veya fiyatlar birlikte belirlenmemiş olsaydı bu malı 500 liraya alabileceğimi ispatlarsam malı satan zincir market bana 1500 lira ödeme yapmak zorunda kalacak. Benim zararım 500 lirayken 1500 liraya alıyorum. Burada zararın tazmini yanında rekabeti engelleyerek fiyat belirleyen firmaların cezalandırılması amaçlanmıştır. Dolayısıyla zincir marketler zararın üç katı oranında tazminat ödemek zorunda kalabilir.
Son olarak Karasu, tüketicilerin zincir marketlere açacakları davalar için yaptıkları alışveriş fişi ve fatularalarını belgelemelerinin gerekebileceğini söyledi. Bununla birlikte Yargıtay’ın bazı kararlarında, tüketicilerin dava açması için Rekabet Kurumu kararının kesinleşmesinin beklenmesi gerektiğine hükmettiğini, bu nedenle Rekabet Kurumu kararına karşı dava açmayan zincir marketlere karşı kararın tebliğinden 60 gün sonra müşteriler tazminat davası açılabileceğini söyledi.
Karasu, Rekabet Kurumu’nun kararını yargıya taşıyan firmalara karşı dava açmadan önce ilgili yargı kararının kesinleşmesini beklemenin daha uygun olacağını düşünüyor.