7155 sayılı Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na eklenen 5/A maddesi ve geçici 12. maddesi.
- 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A maddesi.
- 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun diğer hükümleri (18/A maddesinde düzenlenmeyen hallerde ve uyuşmazlığın niteliğine uygun düştüğü ölçüde).
- Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği hükümleri. Bu sıralama dikkate alındığında, ilk önce eldeki uyuşmazlığın dava şartı arabuluculuk kapsamında olup olmadığının anlaşılması bakımından 7155 sayılı Kanun hükümlerine göre değerlendirme yapılacak, sonra sırasıyla 6325 sayılıKanun’un 18/A maddesi ve diğer maddeleri ile Yönetmelik hükümleri dikkate alınacaktır.
Ticari Uyuşmazlıklarda Arabulucuğu Dava Şartı Olarak Getiren Hükmün (TDK Md. 5/A) Analizi
7155 sayılı abonelik sözlesmesinden kaynaklanan para alacaklarına ilişkin takibi
Türk Ticaret Kanunu’na eklenen 5/A maddesi gereğince 01.01.2019 tarihi itibariyle ticari uyuşmazliklar bakımından dava şartı olarak arabuluculuk getirilmiştir.
Başlatılmasi Usulü Hakkında Kanun’un 20. maddesi ile 6102 sayılı Maddede uyuşmazliklar tek tek belirtilmemiş, atif yapılmak suretiyle, Kanun’un 4. maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri olan ticari davalarda, arabuluculuk dava şartı olarak belirlenmiştir.
Bu cercevede, kanaatimizce, eldeki uyuşmazliğın dava sarti arabuluculuk kapsamında olup olmadiğinın daha kolay bir sekilde tespit edilmesi bakımından “5 aşamalı kısa bir soru-cevap denetimine” tabi tutmak yerinde olacaktır.
Söz konusu 5 aşamalı soru-cevap denetimi şu şekilde olabilir:
1) Uyuşmazlık konusu arabuluculuğa elverişli midir?
Uyuşmazlık konusunun tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk iş veye işlemlerinden olması gerekir. Yargısal bir yetkinin kullanımı olarak sadece hakim tarafından yapılabilecek işlemler arabulucu tarafından yapılamaz.
Bu halde cevap “hayır” ise uyuşmazlık arabuluculuğa elverisli olmadığından dava şartı hususunun araştırilmasına gerek bulunmamaktadır.