Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) aylık olarak hazırladığı, Perakende Güven Endeksinin (TEPE) 156. Sayısını yayımladı.
Buna göre, perakende güven endeksi en düşük değerine indiği 2017 yılının ardından salgın döneminde de negatif değerlerini korudu. Salgın önlemlerinin tamamen kaldırıldığı yıl olan 2022’nin geneline yönelik yapılan değerlendirmede, TEPE’nin ilk çeyrekte -11,6 puan aldığı, ikinci çeyrekte -18,2 puana kadar gerilediği, ancak üçüncü ve dördüncü çeyrekte toparlanma eğilimi göstererek, sırasıyla -6,1 ve -1,3 puan değerlerine ulaştığı görüldüğü belirtildi. Diğer bir ifadeyle, TEPE’de Temmuz-Ekim aylarında gözlenen iyileşme eğilimi sonrasında tersine dönmüş ve perakende güveni Aralık ayında geçen aya göre düşüş göstererek 2022 yılını negatif seviyede tamamladığı dile getirildi.
Maliyetler toparlanmayı sınırladı
Raporda, TEPE’nin 2021 yılı ortalaması -15,1 puan iken, 2022 yılı ortalaması -9,3 puan olduğu, bir önceki yıla kıyasla görülen iyileşmenin, ülkemize gelen yabancı ziyaretçi sayısındaki artıştan kaynaklı olduğu düşünüldüğü, ancak yükselen maliyetler ve satış fiyatlarındaki artış ile oluşan iç talep daralmasının bu olumlu toparlanmayı sınırlandırdığı değerlendirmesi yer aldı.
İş hacimleri daraldı
Detay sorulara bakıldığında ise perakendecilerin satış beklentileri 2021’e kıyasla yükseldi. Gelecek 3 aya ilişkin satış beklentileri 2022 yılı Ocak ayı dışındaki aylarda 2021’in aynı dönemlerine göre daha yüksek değerler aldı. İş hacimlerine bakıldığında ise perakendeciler 2022’de önceki yıla göre hacimlerin daraldığı görüşünü ortaya koydu. Mevcut durumlarına ilişkin soruya ise 2022 yılı değerleri Temmuz, Ağustos ve Kasım aylarında 2021’den yüksek seyretti.
Güven en çok yiyecek ve tütünde arttı
Perakende güveni 2022 yılında en fazla “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” sektöründe artarken, “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı” ve “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)” sektörlerindeki iyi yönde değişim ortalamanın üstünde “birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar” , “elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar”, “motorlu taşıtlar” ve “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri” sektörleri ise ortalamanın altında değerler ölçüldü.