İran’a maksimum baskı politikasındaki ABD’nin ağır yaptırımlarının hedefindeki Tahran yönetimi, büyük oranda sekteye uğrayan petrol ticaretini arka kapıdan sürdürerek içerisinde bulunduğu ekonomik krizi aşma çabasında.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ülkenin güneyine döşenen 1000 kilometrelik yeni petrol boru hattı sayesinde artık petrol ihracatı için Hürmüz Boğazı’na bağımlı olmadıklarını söyledi. İran, bir yandan Basra Körfezi’ndeki stratejik Hürmüz Boğazı’nı kapatma kozunu elinde tutarken, diğer yandan Hürmüz Boğazı’nı hiç kullanmadan Çin, Hindistan gibi Asya devlerine ve bazı Afrika ülkelerine petrol ihracatı yapmasına izin verecek projede ilerleme işareti verdi.
Yerli üretimin teşvik edilmesi ve artırılması için “Üretimde Atılım” sloganıyla düzenlenen bir programda konuşan Ruhani, ülkenin güneyinde Basra Körfezi kıyısında bulunan Buşehr’a bağlı petrol bölgesi Gure ile Umman Denizi kıyısındaki Cask Limanı arasında 1000 kilometre uzunluğunda bir petrol boru hattı döşendiğini belirtti. Ruhani, “Petrol ihracatımız artık Hürmüz Boğazı’na göbekten bağlı değil. İran tarihinde ilk defa böyle bir proje gerçekleştiriliyor” dedi. Dünya petrol ticaretinin ana güzergâhlarından biri olan Hürmüz Boğazı’nın güvenliği, ABD’nin iki yıl önce tek taraflı olarak çekildiği, İran’la imzalanan 2015 tarihli uluslararası nükleer uzlaşıyı devam ettirme çabasındaki Avrupa Birliği (AB) açısından da önem taşıyor.
Batı-Tahran hattında geçen yıl, Hürmüz Boğazı ekseninde gerilim yükselmişti. İran petrolünü Suriye’ye taşındığından şüphelenilen bir geminin Cebelitarık yönetimi tarafından İngiliz donanmasının desteğiyle AB’nin Suriye yaptırımlarını ihlal ettiği gerekçesiyle alıkoymasının ardından Tahran’dan misilleme gelmişti.
İran, geçen temmuzda İngiltere’ye ait tankere alıkoymuş, müdahaleye sebep olarak ise tankerin balıkçı teknesiyle bir kazaya karışmasını göstermişti. Gerilimin ardından İngiltere’nin de çağrılarıyla ABD Donanması, geçen ağustos ayında Hürmüz Boğazı’nda seyrüsefer güvenliği için askeri operasyon başlatmayı planlamıştı. Misyona İngiltere, Avustralya ve Bahreyn destek vermiş, Almanya ise operasyona katılmayı reddetmişti.