Gayrimenkul sektörü temsilcileri, “stüdyo” olarak nitelendirilen “1+0” dairelerin yeniden inşa edilebilmesinin sektörde hareketlilik yaratacağını, kiralık ev piyasasındaki fiyatlamaları aşağı çekeceğini ve 250’den fazla alt sektörü destekleyeceğini belirtiyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca hazırlanan “Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 1+0 veya stüdyo daire olarak da bilinen yapıların inşa süreçlerine dair teknik düzenlemeler yapıldı.
Bu konut tipinin inşası 2017 yılında yapılan düzenlemelerle durdurulmuştu. Yeni düzenlemeyle parseldeki bağımsız bölüm sayısının yüzde 20’sinden fazla olmamak üzere oluşturulacak bağımsız bölümlerde bu dairelere yer verilmesine olanak tanındı.
Böylece inşa edilecek binalarda yeniden 1+0 dairelerin yapımına izin verilmiş oldu.
TEK BAŞINA KALAN AİLE BÜYÜKLERİ İÇİN DE İHTİYAÇ
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, yapılan düzenlemeye ilişkin değerlendirmede bulundu.
Değişen demografik yapı, artan öğrenci ve genç profesyonel nüfus ve yavaşlayan konut arzı ile bekleyen talep gibi etkenlerin küçük metrekareli daireleri yeniden gündeme getirdiğini belirten Çekici, yayımlanan düzenlemeyle bu daire tipinin üretimine başlanacağını söyledi.
Çekici, bu tip dairelerin yalnızca gençler için değil, tek başına kalan aile büyükleri için de kritik bir ihtiyaç olduğunu bildirdi.
Projelerin yalnızca metrekare değil sosyal donatıları, lokasyonu ve kentsel planlama kriterleriyle birlikte ele alınması gerektiğini vurgulayan Çekici, şöyle konuştu:
Stüdyo dairelerin üretiminin yeniden mümkün hale gelmesi, bekleyen birçok projede hızlı bir hareketlenme yaratacak ve 250’den fazla alt sektörü destekleyecektir. Dünyanın birçok metropolünde olduğu gibi Türkiye’de de farklı yaşam biçimlerine uygun konut tiplerinin çeşitliliği artık önemli bir gereklilik haline gelmiştir. Yeni düzenleme sayesinde stüdyo dairelerin geri dönüşü, tek başına yaşayanlar, genç profesyoneller ve öğrenciler için erişilebilir bir alternatif oluşturabilir. Konut arzını çeşitlendirerek kiralık piyasasında denge unsuru yaratması açısından önemli bir gelişme. Yatırımcılar açısından bakıldığında ise bu tip daireler, yüksek kiralanabilirlik, hızlı satış imkanı ve portföy çeşitlendirme avantajlarıyla öne çıkmaktadır.
KONUTA ERİŞİM KOLAYLAŞACAK
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu da düzenlemenin 1+0 daire yapımına bazı kaideler getirdiğine dikkati çekti.
Bu daire tipine artık binalarda yüzde 20 oranında yer verilebileceğine işaret eden Tellioğlu, “Binalar tamamen 1+0 yapılmayacak. 3+1, 4+1 binaların inşaatında bu daire tipine de yer verilecek. Öğrenciler, emekliler, bekar yaşayanların hak mağduriyetine uğramaması ve onların da bütçesine uygun yapılar olması sağlanacak” dedi.
Tellioğlu, düzenlemenin Türkiye’de kaynak israfının da önüne geçeceğini savunarak, şunları kaydetti:
Örneğin bir öğrenci veya geçici olarak bir bölgeye tayini çıkan kişiler, bu daire tiplerini bulamadığı için daha büyük yapılara yöneliyordu. Bu da kaynak israfı oluşturuyordu. Artık bu yaşanmayacak. Ayrıca bu gelişme konut piyasasını hem arz hem de talep yönünde olumlu etkileyecek. Vatandaşın konuta erişimini de kolaylaştıracak.
ARTAN TEK KİŞİLİK HANE SAYISI
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz, son düzenlemeyle 1+0 tipindeki dairelerin üretiminin önündeki engellerin kaldırıldığını söyledi.
Bu düzenlemeyle şehirlerde değişen sosyodemografik yapıya uygun konut çeşitliliği sağlamanın ve erişilebilir konut üretimini artırarak daha geniş bir kesimi ev sahibi yapmanın amaçlandığını dile getiren Yılmaz, “Yönetmelik esnekliği, hane halkı büyüklüğündeki düşüş, artan tek kişilik hane halkı sayısı ve yaşlanan nüfus gibi yeni toplumsal dinamiklere yanıt vermeyi amaçlıyor.” ifadelerini kullandı.
Yılmaz, 1+0 dairelerin daha küçük metrekaresi sayesinde hem metrekare verimliliği yüksek hem de ekonomik üretim modeli sunduğuna dikkati çekerek, “Bu tip daireler özellikle şehir merkezlerine yakın bölgelerde genç çalışanlar, öğrenciler, yalnız yaşayan yaşlılar ve bekarlar için fonksiyonel yaşam alanları sağlıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
İSTANBUL’UN KONUT İHTİYACI
Bu tip dairelerin aynı blokta veya sitede anne ya da babasına bakmak isteyen aileler için de çok büyük konfor sağlayacağına işaret eden Yılmaz, “Toplumdaki demografik değişim, 1+0 tipindeki konutların yalnızca bir inşaat tercihi değil, aynı zamanda toplumsal yaşam biçimlerine uygun, zorunlu bir konut çözümü olduğunu gösteriyor.” diye konuştu.
Yılmaz, 1+0 dairelerin yeniden yapılabilmesinin konut sektöründe arz çeşitliliğini artıracağını ve piyasanın canlanmasına katkı sağlayacağını belirterek, son dönemde konut satışları artsa da birinci el satışların toplamdan aldığı payın yüzde 33’e kadar gerilediğini, bu oranın geçmiş yıllarda yüzde 45 seviyelerinde bulunduğunu hatırlattı.
Talebi karşılayacak erişilebilir konut üretiminin ve satışının yeniden ideal seviyelere gelebilmesi adına önemli bir adım atıldığını vurgulayan Yılmaz, özellikle İstanbul’un konut ihtiyacında küçük ve orta ölçekli hanelerin başı çektiğini anlattı.
Yılmaz, Türkiye’de ev sahipliği oranındaki gerilemeye dikkati çekerek, “1+0 gibi erişilebilir fiyatlı konutların yeniden yapılabilecek olması, daha geniş bir kesimin ev sahibi olabilmesine katkı sağlayacak ve toplumsal konut ihtiyacına yanıt verecektir. Aynı zamanda, özellikle büyük şehirlerde ciddi bir sorun haline gelen yüksek kira artışına da alternatif çözüm sunacağını düşünüyoruz.” dedi.
DÜZENLEME İHTİYAÇ MIYDI?
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik de düzenlemeye ilişkin şunları kaydetti:
Bu düzenleme bir ihtiyaçtı. Maliyetler nedeniyle konut üretim hızı istenilen seviyede değil. Talep var ama arz yoktu. Böylece inşaat firmaları daha fazla konut üretmeye başlayacaklar, özellikle de şehir merkezinde. Bir yandan kiralık daire sayıları artarken fiyatlarda düşüş meydana gelecek. Faizlerin de düşmeye başlamasıyla birlikte özellikle bu dairelere ilgi artacaktır ve ruhsat sayılarında başlayan artış daha da hızlanacaktır.