Faiz oranı ve vade tarihi, kredinin kullanım anında belirlenmiş olan ve gelecek dönem de ne banka, ne de kredi sahibi tarafından değiştirilemeyen kredi türüdür. Yani spot kredi kullanan bir kişi, kredi sözleşmesini imzalarken ödeyeceği faizi ve vade tarihlerini de bu esnada kabul etmiş olur. İleriki dönemde banka faiz oranını artıramayacağı ya da vade tarihinden evvel borcun ödenmesini talep edemeyeceği gibi, kredi sahibi de tarih erteleme, faiz oranında indirim gibi taleplerde bulunamaz ya da erken kapaması halinde herhangi bir faiz indirimi uygulanamaz. Taraflar, bu tür değişiklikler için talepte bulunsalar bile, yasal olarak bunların gerçekleşmesi mümkün değildir.
Spot kredinin avantajı, kredi kullanan kişileri piyasadaki dalgalanmalardan ve ülkenin ekonomik gelgitlerinden korumasıdır. Döviz değerinin artması, ülkenin ekonomik krize girmesi gibi sebepler spot kredi kullanan bir kişiyi etkilemeyecektir. Çünkü borcunu değişken ekonomik düzene göre değil, en başta belirlenmiş olan faiz oranına ve vade tarihine göre ödeyecektir.
Spot krediler, Türk Lirası ya da döviz cinsinden çekilebilmektedir.
Diğer Kredi Türleri Nelerdir?
Uygulama yönünden spot kredi ile farklılık gösteren kredi türleri aşağıdaki gibidir:
Rotatif Kredi: Rotatif kredi, faiz oranı ve vade tarihi değişkenlik gösterebilen kredi türüdür. Bu kredi türünde bankalar ödemeyi erken talep edebilir, güncel faiz oranlarına göre kredinin faiz oranını değiştirebilir. Kredi kullanan kişi ise, vade tarihini erteleme, erken kapama, faiz oranında değişiklik gibi taleplerde bulunabilir. Fakat erken kapama halinde faiz indiriminden yararlansa da, diğer talepleri banka yönetmeliğince alınan kararlara bağlıdır. Rotatif kredi kullanımının avantajlı ya da dezavantajlı olup olmadığı ise, piyasanın durumuna bağlıdır. Eğer ekonomik koşulların iyiye gittiği, faiz oranlarının düştüğü, piyasanın hareketli olduğu bir dönemde ya da ülkede rotatif kredi kullanıyorsanız, sözleşme tarihinden sonraki gelişmeler sizi olumlu etkileyecektir. Fakat durum tam tersi olduğunda, kredi ödemeleriniz erkene çekilebilir ya da faiz oranınız artırılabilir.
Döviz Endeksli Kredi: Döviz endeksli ihracat yapmayan yani döviz kazanmayan fakat döviz cinsinden kredi çekmek isteyen ticari kurumlara kullandırılan kredi türüdür. Bu kredide alınan borç döviz olsa da, ödemeler döviz cinsinden de TL cinsinden de yapılabilir. Hesaplamalar TL cinsinden, dövizin durumuna göre yapılmaktadır.
Dövize endeksli krediler benzerlik yönünden rotatif kredilere daha yakındır.
Bu kredi türünü kullanan bir müşterinin taksitle ödediği meblağlar, dövizin durumuna göre değişkenlik göstermektedir. Vade tarihi, banka ve müşteri sözleşmesi ile sabit hale getirilmiş olsa bile, kredi kullanan kurum kredi çektiği tarih ile taksit ödediği tarihler arasındaki kur farkından ve taksit tarihleri arasındaki kur farkından etkilenecektir.