Sözleşmeli üretim, üretici ve alıcı arasında karşılıklı menfaat esaslarına dayalı yazılı sözleşmeyle yürütülen tarımsal üretim olarak tanımlanıyor. Bu tip üretimde üretici ve alıcı kendi isteklerine göre sözleşme yapabiliyor.
Arz güvenliğinin sağlanması, tarımsal üretimin iç veya dış talebe uygun olarak ayarlanması gibi amaçlarla, ihtiyaç halinde, Bakanlık tarafından belirlenen ürün veya ürün grupları da sözleşmeli olarak üretilebiliyor. Tek ve çok yıllık bitkisel ürünler, meyve türleri, hayvansal ürünler gibi tarımsal mamuller sözleşmeli üretime konu olabiliyor.
Tarımsal üretim sözleşmelerinin hazırlanması
Taraflar, tarımsal üretim sözleşmesini Bakanlığın belirleyip internet sitesinden yayımladığı tip sözleşme örneklerine uygun olarak düzenliyor. Bu sözleşmeden farklı içerik ve şekilde sözleşme yapılması halinde taraflar sözleşmeli üretime dair hükümlerden ve buna ilişkin destekleme ödemelerinden faydalanamıyor.
Sözleşmelerde taraflara, ürüne, üretim yerine, üretim miktarına, üretim yöntem ve koşullarına, ürünün teslimine, fiyatına, fiyat belirleme ve güncelleme usullerine, ayni ve nakdi avansa, mücbir sebeplerin tespiti ve uygulanmasına ilişkin bilgilere yer veriliyor.
Tarımsal üretim sözleşmesinin feshi
Taraflar, sözleşmeyi, herhangi bir gerekçe göstermeksizin karşılıklı anlaşarak feshedebiliyor. Feshedilen sözleşmeler taraflarca 15 iş günü içerisinde il veya ilçe tarım müdürlüklerine bildiriliyor.
Tarımsal üretim sözleşmelerinde sayılan mücbir sebepler haricinde sözleşme kapsamında üretilen ürünün alımından veya satımından vazgeçen üretici ya da alıcılar için alımından ya da satımından kaçınılan ürün miktarının sözleşmedeki bedelinin yüzde 20’sinden az, yüzde 50’sinden fazla olmamak üzere ceza belirleniyor.
Arabuluculuğun avantajları
Arabuluculuk, sözleşmeleri üretimde tarafların kendi rızaları doğrultusunda birbirleriyle müzakere ederek anlaşmalarını kolaylaştırıyor. Arabuluculuk yoluyla, meseleler kısa sürede çözüme kavuşturuluyor. Yargılama ve avukatlık giderleri de düşünüldüğünde sözleşmeli üretimde arabuluculuk, tarafların masraflarını düşürüyor.
Tarımsal üretim sözleşmesinden kaynaklı uyuşmazlıkların çözümünde arabuluculuğa başvurulmadan açılan dava mahkemece reddediliyor.
Taraflar, arabulucuya başvurma, süreci devam ettirme, sonuçlandırma veya bu süreçten vazgeçme konularında serbestliğe sahip. Bu kapsamda, taraflar süreç boyunca herhangi bir gerekçe sunmadan süreci sonlandırabiliyor.
UYAP Vatandaş Portal
Arabulucu, taraflar ve görüşmelere katılan üçüncü kişiler, arabuluculuk görüşmelerinde ileri sürülen teklifleri, önerileri, beyan ve belgeleri açılacak davada delil olarak kullanamıyor.
Arabulucuya başvuru, dilekçeyle, arabuluculuk bürosunda bulunan formlar doldurularak veya “UYAP Vatandaş Portal”a e-Devlet şifresiyle girilerek yapılabiliyor. Öte yandan, Bakanlık, konuyla ilgili bilgilerin yer aldığı “Sözleşmeli Tarım Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Rehberi”ni de yayımladı.