Türkiye faiz indirimini tartışırken dünya genelinde enflasyon artışı nedeniyle birçok ülke faizi yükseltmeye başladı. 1 Eylül-22 Ekim arasında 19 ülke faiz artışına imza atarken, faiz indirimi yapan Türkiye dışında sadece bir ülke oldu.
Türkiye enflasyon artışına karşın Merkez Bankası’nın (TCMB) imza attığı faiz indiriminin sonuçlarını tartışırken, dünyada tam tersi bir eğilim var.
Dünya genelinde enflasyon ve enflasyon beklentileri yükselirken, birçok merkez bankası da faiz artışına gitti ya da faiz artışı takvimini öne alma sinyalleri vermeye başladı.
Pandemi nedeniyle 2020’de dünyada genel eğilim merkez bankalarının faiz indirimleri ve varlık alımları yoluyla ekonomileri ve finansal piyasaları desteklemesi yönündeydi.
2021’de ise hem ekonomilerin görece toparlanması hem de enflasyonun artması, tersi bir eğilimin dünya genelinde ortaya çıkmasını beraberinde getirdi.
HANGİ ÜLKE NE KADAR FAİZ ARTIRDI?
Özellikle eylül ayıyla birlikte dünya genelinde birçok ülke faiz artışına gitti. Brezilya, Rusya, Pakistan, Ermenistan, Azerbaycan, Moldova, Şili, Paraguay, Peru, Romanya, Jamaika, Uruguay, Kolombiya, Macaristan, Çekya, Yeni Zelanda, Polonya, İzlanda ve Noveç, 1 Eylül-19 Ekim döneminde merkez bankalarının politika faizi artışına imza attığı ülkeler olarak sıralandı.
Son olarak bugün Macaristan’da merkez bankası politika faizini 15 baz puan artışla 1,80’e çekti. Banka, geçen ay da 15 baz puanlık faiz artışı yapmıştı. Macaristan’da tüketici enflasyonu eylülde yüzde 5,5 ile son 9 yılın zirvesine çıkmıştı.
Dünyada bazı analizlerde Türkiye için emsal ülke olarak alınan Brezilya
SON İKİ AYDA FAİZ İNDİRİMİ YAPAN İKİ ÜLKE VAR
2021 yılında dünya genelinde faiz indirimine giden Türkiye dışında beş ülke daha bulunuyor. Bu ülkeler; Kongo, Uganda, Danimarka, Gana, Endonezya.
Ancak bu ülkelerden sadece Türkiye ve Danimarka, sonbahar döneminde faiz indirimine gitti.
Kongo 17 Haziran’da, Uganda 16 Haziran’da, Gana 31 Mayıs’ta, Endonezya 18 Şubat’ta faiz indirdi.
Enflasyonun yüzde 1,8 olduğu Danimarka’da ise merkez bankası, 30 Eylül’de politika faizini yüzde -0,5’ten yüzde -0,6’ya çekti.
ABD VE AB’DE DE ENFLASYON ENDİŞELERİ ARTIYOR
Doların küresel rezerv para statüsü ve dünyanın bir numaralı ekonomisi olması nedeniyle herkesin yakından takip ettiği ülke olan ABD’de henüz faiz artışı yok ancak yüzde 5,4 ile 12 yılın zirvesine yükselen enflasyon, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) varlık alımlarını azaltmak için hazırlıklara başlamasına ve faiz artırma beklentilerini 2022’ye çekmesine neden oldu.
Euro bölgesinde de Avrupa Merkez Bankası (ECB) henüz faiz artışına gitmese de yükselen enflasyon soru işaretlerini artırıyor.