Son yıllarda hızlı yükselen fiyatlar ve krediye erişim zorluğuyla gerileyen sıfır konut satışları yıl bitmeden yükselişe geçti. Kamu ve bazı özel bankaların ilk evini alacaklar için kredi faizlerini yüzde 3’ün altına çekmesi ve fiyatların faiz indirimiyle yeniden artacağı endişesiyle tüketicilerin konuta yönelmesi sıfır satışlarını 74 şehirde artırdı. Geçen yıl ayında ayda ise 65 şehirde gerilemişti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemelere göre, Türkiye genelinde geçen yıl kasım ayında 30 bin 472 adet olan sıfır konut satışları, bu yıl aynı ayda yüzde 61,7’lik artışla 49 bin 274’e yükseldi. En fazla artış yüzde 292,6’lık oranla Bartın’dan gelirken, bu ili Karaman yüzde 250, Gümüşhane yüzde 223, Kütahya yüzde 214 artışla izledi. Kasım 2023’de yüzde 30,2 gerileme gösteren Ağrı’da da sıfır satışları bu yıl kasımda yüzde 181,4 artış kaydetti.
Bunu Ardahan yüzde 185,7, Iğdır yüzde 181,5, Denizli yüzde 125,1, Karabük yüzde 110,3, Çankırı yüzde 110, Nevşehir yüzde 108,7, Uşak yüzde 107,5, Erzurum yüzde 105,7, Sivas yüzde 103,2, Ordu yüzde 100,5’lik yüksek artış oranlarıyla takip etti.
Sanayi ve turizm şehirlerinde yükseliyor
Sanayi, turizm şehirlerinde de geçen yıl gerileyen ilk el satışları bu yıl aynı ayda yerini yükselişe bıraktı. Öğrenci şehri olarak anılan Eskişehir’de geçen yıl yüzde 33,8 gerileyen sıfır konut satışları, bu yıl kasım ayında yüzde 93,8 oranında artışa geçerken, turizm şehri Antalya’da ise yüzde 16,3’lük düşüşün yerini yüzde 42,9’luk artış aldı.
Çanakkale’de yüzde 41,3, Muğla yüzde 47,8, peri bacaları ve balon turizmiyle dünyaca ünlü Nevşehir yüzde 108,7 artış gösterdi. Sanayi şehirlerinden olan ve ağırlıklı otomotiv ana ve yan sanayine ev sahipliği yapan Bursa’da da geçen yıl yüzde 20,8 gerileyen ilk el satışları yüzde 72,2 arttı. Yine otomotiv sanayisiyle öne çıkan Kocaeli de yüzde 10,1’lik düşüşün yerini yüzde 56,3’lük artış aldı. Tekstil sanayisi ve travertenleriyle yabancı turistlerin uğrak yeri Denizli’de ise yüzde 35,1 gerileyen ilk el satışlar yüzde 125,1 oranında yükseliş sergiledi.
İkinci elde ağırlık öğrenci kentlerinde
Yine Kasım 2023’de 68 ilde düşüş gösteren ikinci el konut satışları ise Kasım 2024’de 79 şehirde artış göstermesiyle dikkat çekti. En çok yükseliş yüzde 186’lık oranla Hakkari’den gelirken, söz konusu dönemde 36 adet olan ikinci el satışı 103 adete yükseldi.
Bu ili Eskişehir yüzde 98,6, Erzincan yüzde 95,6, Karaman yüzde 94,2, Kütahya yüzde 91,4, Bayburt yüzde 87,9, Bilecik yüzde 95,6, İstanbul 85,6, Niğde yüzde 84,6, Adana yüzde 83,8, Manisa yüzde 82,4, Çankırı yüzde 81, Kocaeli 79,8, Muğla yüzde 79,5 artış oranıyla izledi. İkinci el konut satışlarını yüksek oranda artıran illerin ağırlıklı sanayi, öğrenci kentleri olması dikkat çekti.
Ankara’da sıfır satıştaki artış oranı İstanbul ve İzmir’i geçti
Mega şehir İstanbul’da ilk el satışları artsa da ikinci elin gerisinde kaldı. İstanbul’da geçen ay yüzde 45,9 artan sıfır konut satışları ikince elde ise yüzde 85,6’lık yükseliş sergiledi. Bu kentte sıfır satışı geçen yıl yüzde 10,8, ikinci el yüzde 27,3 gerilemişti. İzmir’de de benzer bir tablo görülürken, sıfırda yüzde 55,2 ikinci elde yüzde 73,3 artış kaydetti. Ankara’da ise İstanbul ve İzmir’in aksine, sıfır konut satışları ikinci eli geçti. Böylelikle yüzde 107,8 arttı. İkinci eldeki artışı oranı da yüzde 72,6’da kaldı.
7 şehirdeki düşüşe ikinci el dopingi
Bu yıl kasım ayında ilk el satışları sadece 7 ilde düşüş gösterdi. Buna göre, sıfır konut satışları Bayburt’ta yüzde 34,1, Bingöl’de yüzde 46,8, Burdur’da yüzde 3, Kilis’te yüzde 6,8, Muş’ta yüzde 8,8, Osmaniye’de yüzde 42,3, Tunceli’de yüzde 2,8 gerilediği belirlendi. Yine, sıfır satışların düştüğü bu illerde ikinci el satışları ise yükselişini korudu. İkinci el satışları Tunceli’de yüzde 16,4, Osmaniye’de yüze 69,4, Muş’ta yüzde 37,8, Kilis’te yüzde 23,3, Burdur’da yüzde 60,5, Bingöl’de 17,7, Bayburt’ta yüzde 87,9 artış gösterdiği belirlendi.