Herhangi bir mülkün, mevcut piyasa koşullarındaki satış bedeline rayiç bedel adı verilir. Gayrimenkul sektöründe alım-satım işlemleri ve emlak vergisine matrah olacak değerin belirlenmesinde rayiç değer esas alınır.
Rayiç değer hesaplama
Gayrimenkulün rayiç değerinin hesaplanmasında çok sayıda faktör göz önüne alınır. Yapının metrekaresi gibi fiziki niteliklerinin yanında; yapının eğitim kurumlarına, sağlık kurumlarına, alışveriş merkezlerine yakınlığı, ulaşım olanaklarının çeşitliliği, merkezi oluşu, bölgede yaşayanların sosyal ve ekonomik durumları gibi çok sayıda faktör rayiç değer hesabında belirleyici rol oynar.
Bir gayrimenkule ilişkin rayiç değerinin hesaplanmasında profesyonel değerleme şirketleri tercih edilebileceği gibi gayrimenkulün bulunduğu semtteki rayiç değerler göz önüne alınarak da hesap yapılabilir. Pratikte en çok tercih edilen rayiç değer hesaplama yöntemi, benzer metrekareye sahip, benzer konumdaki gayrimenkullerin rayiç fiyatlarının ortalamasının baz alınmasıdır.
Emlak vergisinde rayiç değer
Emlak Vergisi Kanunu’na göre büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde kalan mesken özelliği taşıyan binalarda binde 2, diğer binalarda binde 3, arazilerde binde 2 ve arsalarda binde 6 olarak uygulanır. Gayrimenkullerin emlak vergisi ödemelerinde, gayrimenkulün minimum rayiç değeri esas alınır. Vergi daireleri ya da belediye takdir komisyonları tarafından her 4 yılda bir olmak üzere asgari rayiç değerleri belirlenir. İdare tarafından belirli bir değerleme kat sayısı ile revize edilen emlak rayiç değerlerinin altında vergi beyanı yapılması mümkün değildir.