Birçok ülke mutfağını barındıran, her sokağında farklı bir tat ve lezzet sunan New York’ta restoranlar, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını yüzünden birer birer kapanıyor.
Her kıta ve ülke mutfağının lezzetlerini sunan restoranların sokaklarında yan yana sıralandığı New York’ta salgının vurduğu sektörlerden biri de yeme içme oldu.
ABD’de Ulusal Restoranlar Birliğine göre, her 6 restorandan 1’i ya tamamen kapandı ya da uzun süreli kepenklerini indirmek zorunda kaldı.
Bu yılın sonuna kadar ABD genelinde kapanan restoranlarının sayısının 100 bini bulması tahmin ediliyor.
Bu alanda çalışan 3 milyon kişi işsiz kalırken, sektörün kaybının ise yıl sonuna kadar 240 milyar doları bulması bekleniyor.
Dünyaca ünlü restoranların bulunduğu New York’ta da restoranların çoğu, astronomik rakamlara ulaşan kiralar ödediği eyalette salgın nedeniyle kapanmak zorunda kaldı.
Marttan beri 1000’den fazla restoranın kapandığı New York’ta, restoran sahiplerinin yüzde 54’ü federal yardım alamazlarsa gelecek 6 ayda kapanma riski taşıdıklarını söylüyor.
“ZOR BİR SÜREÇ VE ELİMİZDEN GELENİ YAPMAYA ÇALIŞIYORUZ”
AA muhabirinin, New York’ta konuştuğu restoran sahipleri de salgın ve kısıtlamalar karşısında çok uzun süre ayakta kalamayacakları endişesi taşıyor.
Restoranların birçoğu yazın dış mekanlarıyla hizmet verse de kışın sıfırın altına düşen sıcaklıklar dışarda servisi oldukça zorlaştırıyor.
Manhattan’da 2. Cadde’de Akdeniz mutfağından tatlar sunan “Paella”sı (İspanyol pirinç yemeği) ile meşhur geleneksel İspanyol restoranı Socarrat, sadık müşterileri sayesinde ayakta kalmayı başaran restoranlardan biri oldu.
Restoran Müdürü Kelly Gallo, “Birçok restoran gibi biz de özellikle içeride hizmet verme yasaklandıktan sonra zorlandık. Bunu bir ‘fırtına’ olarak görüyoruz ve fırtınayla mücadele ediyoruz. Bizim şansımız, sadık müşterilerimiz çünkü sürekli geliyor ve sipariş veriyorlar, bizi destekliyorlar.” ifadesini kullandı.
Kovid-19 öncesi hiçbir endişe taşımadıklarını, her zaman yoğun ve dolu olduklarını anlatan Gallo, şöyle devam etti:
“İlk karantinanın ardından insanlar ilk başlarda restoranlara gelmeye korkuyordu ama dışarıda hizmet vermeye başlayınca yavaş yavaş gelmeye başladılar. Daha sonra içeride hizmet vermeye tekrar başladık ama şu an yine yasaklandı. Keşke dışarıda daha fazla yerimiz olsa daha fazla kişiye servis yapabilirdik. Zor bir süreç ve elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz.”
İkinci bir tam karantinadan endişe duyduklarını vurgulayan Gallo, “Herkes gibi biz de ne olacağını bekliyoruz ve fırtınayı atlatmaya çalışıyoruz.” dedi.
Çok sayıda çalışanını işten çıkarmak zorunda kaldıklarını aktaran Gallo, normale döner dönmez çalışanlarını geri çağıracaklarını söyledi.
Gallo, kendisinin sık sık gittiği restoranlardan bazılarının da kapandığını kaydetti.
“BİRÇOK ÇALIŞANIMIZI İŞTEN ÇIKARDIK”
Meksika restoranı Barnachio da yazın dışarda verdiği hizmetle ayakta kalan ancak kışın kapanma riskiyle karşı karşıya kalan restoranlardan biri oldu.
Restoran Müdürü Andrew Bruce, “İçeride hizmet sunamamak en büyük zorluklardan biri. Yazın dışarıda servis yapabildik ama şu an havalar soğudu ve istediğimiz gibi iş yapamıyoruz sadece sipariş alabiliyoruz.” dedi.
Bruce, “Her gün restoran açık kalabilecek mi ve daha ne kadar böyle devam edecek? diye düşünüyorum. Birçok çalışanımızı işten çıkardık. İçeride tekrar hizmet vermeye başladığımızda çalışanlarımızı geri çağıracağız.” diye konuştu.
Amerikan restoranı Horny Ram’da 2 yıldır çalışan garson Myrka Irais Hernandez ise bu süreçte bir süre işsiz kaldığını ve restoran açılınca tekrar işine döndüğünü anlattı.
Hernandez, “Önceden çok yoğun ve dolu olurduk. Cuma ve cumartesi günleri DJ olurdu ve 04.00’a kadar açıktık. Kovid-19 başlayınca bir süre kapattılar ve yeniden açılınca başta sadece sipariş alabildik. Dışarıda hizmet vermeye başlayınca da işime geri dönebildim.” ifadesini kullandı.
Şu an daha az müşterileri olduğunu ve herkesin dışarıda ısıtıcıların yanında oturmak istediğini vurgulayan Hernandez, şunları söyledi:
“Isıtıcı olmayan yerlerde müşteriler soğuktan şikayet ediyor. İşler iyi gitmiyor ve daha az para kazanıyoruz. İçeride hizmet vermek tekrar yasaklanınca restoran sahibi 2 çalışanı işten çıkarmak zorunda kaldı. İşini kaybeden ben de olabilirdim. Faturalarımı, kiramı ödeyecek, hayatımı devam ettirebilecek kadar para kazanamamaktan endişe duyuyorum.”
“BİNA SAHİPLERİ KİRA İSTİYOR, FAZLA ŞANS VERMİYORLAR”
New York’taki Türk restoranlarından Ali Baba da salgın yüzünden kapanmaya karşı direniyor.
Restoran sahibi Ali Rıza Doğan, “Herkes gibi biz de pandemiden çok etkilendik. Zaten ilk zamanlar 2 ay kapattık sonra açtık. Yavaş yavaş toparlanmaya başladık, dışarı masalar attık ama son 1 aydır yine durgunluk başladı. Restoranları 22.00’da kapatıyorlar, içeriyi kapattılar. İnsanlarda bir korku oldu.” ifadelerini kullandı.
Çalışanlarına izin vermek zorunda kaldıklarını belirten Doğan, işlerinin azaldığının ve şu an kirayı ödeyemediklerinin altını çizdi.
Doğan, birçok restoranın kapandığını ve böyle giderse daha çok restoranın da kapanacağını belirerek, “Sadece restoranlar değil başka iş yerleri de kapanacak çünkü kirayı ödeyemiyorlar, bina sahipleri kira istiyor, fazla şans vermiyorlar. Çoğu yer kapandı, başka yerlere başka şehirlere gidiyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.
Birkaç Türk restoranın kapandığını da işaret eden Doğan, “Böyle giderse biz de kapatacağız gibi görünüyor. Restoranlar fazla dayanamaz çünkü bunun elektriği, gazı, sigortası, kirası, eleman parası var. Dayanmaları zor, yeterince müşteri gelmiyor.” dedi.
“KIŞ GELİYOR VE KİMSE DIŞARIDA YEMEK İSTEMİYOR”
Manhattan’da 36 yıldır açık olan İtalyan restoranı Pietro’s da Kovid-19’a karşı hala direniyor.
Restoran işini ailesinden devralan Bill Bruckman, “Çok başarılı bir işimiz vardı, şehir canlıydı ama şimdi pandemi yüzünden şu an pamuk ipliğine bağlı durumdayız.” dedi.
Bruckman “Bizim müşterilerimiz daha çok yaşlı ve bu bizi çok etkiledi çünkü yaşlılar, dışarı çıkmaktan korkuyor ve virüs karşısında daha hassas. Kış geliyor ve kimse dışarıda yemek istemiyor. Önceden akşam yemeği için 130 ila 150 müşterimiz olurdu ama şu an hiçbir şey yapamıyoruz.” ifadesini kullandı.
Kent yetkililerin aldığı önlemlerden memnun olmayan Bruckman, şunları kaydetti:
“Bize başta ne yapmamız gerektiğini söylediler, biz de kurallara uyduk, restoranımızı ona göre düzenledik, mesafeleri ayarladık, açık kalabilmek için bizden istenen her şeyi yaptık ama şu an yine kapattılar. Her hafta farklı… En çok canımızı yakan da ailemiz gibi olan çalışanlarımızı işten çıkarmak zorunda kalmak.
New York’ta yaşamak oldukça pahalı ve zor. Haftalık 500-600 dolar işsizlik maaşı bu insanlara yetmiyor ve bizim de elimizden gelen bir şey yok. Önümüzdeki 2 ayda, kışın ortasında çok şey değişecek. Birçok restoran ayakta kalamayacak. Bu soğukta kimse dışarıda yemek yemek istemez.”