Günümüzde farklı maksatlarla muhtelif arazilere olan ilginin artması, bu konuyla alakalı soruların da çeşitlenmesine neden olmuştur. Bu içeriğimizde, “muhtelif nedir?” ya da “muhtelif arsa satın alınır mı?” gibi sıklıkla sorulan sorulara yanıtlar aramaya çalıştık. Dilerseniz muhtelif arsa hakkında detaylı şekilde bilgi sahibi olmadan önce “muhtelif” sözcüğünün TDK anlamına yakından bakalım.
Muhtelif Ne Demek?
Karşımıza genellikle gayrimenkul alanında çıkan muhtelif sözcüğünün anlamı, muhtelif arsaları daha iyi kavramamızı sağlıyor. Muhtelif kelimesinin özellikle Türk Dil Kurumu’ndaki karşılığı, merak konusu olmayı sürdürüyor. Söz konusu kelime, Osmanlı döneminden bugüne dek aralıksız bir şekilde kendine yer bulmaya devam ediyor.
Temel olarak Arapça kökenli bir sözcük olan muhtelif, “çeşitli” manasında kullanılmaktadır. Bu nedenle sadece emlak alanında değil, doğrudan günlük yaşamın içerisinde de yoğun bir şekilde kullanılır. Muhtelifin bir diğer anlamıysa “zıt, birbiriyle uyumlu olmayan düşünce ve somut unsurlar” şeklindedir. Fakat ilk anlamı günümüzde çok daha yaygın bir şekilde kendine yer bulmaktadır. “Türlü türlü, değişik biçimlerde” anlamına gelen muhtelif sözcüğünün emlak sektöründe nasıl bir karşılık bulduğuna bakalım.
Muhtelif Arsa Ne Demek?
Arsa yatırımlarının oldukça önem kazanması ile birlikte, farklı arsa türlerine dair özellikler ön plana çıkmaya başlamıştır. Bu anlamda imarlı arsa, imarsız arsa, ticari arsa, muhtelif arsa gibi türler hakkında güncel bilgiler edinmek önem kazanmıştır. Tüm arsa türlerinin kendilerine özgü fiziksel özellikleri bulunur. Aynı zamanda tüm türlerin satın alma prosedürleri birbirinden keskin hatlarla ayrılır.
Herhangi bir arsayı yatırım amacıyla satın almadan önce bu güncel prosedürlere hakim olmanız şarttır. Arsa türleri içerisinde yer alan imarlı arsalar, üzerinde sadece yapı inşasına onay verilmekte olan arsalardır. İmara dair şartlar, bölgeden bölgeye özel olarak değişebilir. Bir diğer arsa türü olan imarsız arsalar, üzerine yapı inşa etmenin olanaksız olduğu toprak parçalarıdır.
Böyle arsaları çoğunlukla tarla veya arazi olarak adlandırmak mümkündür. İmar uygulamasına dahil olmadan bu tip toprak parçalarının arsa niteliği kazanması söz konusu olamaz. Kamu arsaları, şahıslara değil, doğrudan kamunun kontrolünde olan arsaları karşılar. Ticari arsalar, üzerinde inşa edilecek olan yapının bizzat iktisadi bir hedefe yönelik olduğu arsalardır.
Tapuda, özel olarak bir arsa verisi olmayan bağ, tarla ya da bahçe benzeri taşınmazlar, doğrudan “muhtelif” sınıfında değerlendirilir. Bunlar, yerel belediyelerin imar planlamalarının dışındadır. Ancak ve ancak imar uygulamasında güncel olarak gerçekleşecek bir düzenlemeyle söz konusu bölgeler arsaya dönüştürülür ve yapılaşma için uygun hale gelebilir. Söz konusu tapu, bahçe, bağ, tarla gibi çeşitliliği bulunan taşınmazların tapusunu ifade eder.
“Çeşitli” anlamına gelen “muhtelif” sözcüğünün bu tip arsalar ya da tapular için kullanılması da tam olarak bundandır. İsminden de anlaşılacağı üzere tarım arazileri, üstünde sadece tarımsal faaliyetlerin yapılmasına olanak tanınan arazileri ifade eder. Bu tip alanların imar parselleri bulunmadığı için üstüne ruhsatlı binalar yapmak teknik olarak mümkün değildir.
Muhtelif Tapu Nedir?
Bilindiği üzere kimi tapuların üzerinde muhtelif şeklinde bir ifadeye denk gelebiliriz. Muhtelif tapu ifadesi, muhtelif kategorisinde değerlendirilen bağ, bahçe, tarla ya da zeytinlik gibi arazilerin tapusu olarak kabul görür. Bilindiği üzere arsa ya da arazi gibi ifadelerle taşınmazın cinsi net şekilde belirtilir. Bir bakıma muhtelif ifadesiyle de bahsi geçen tapunun cinsi ve resmi düzeydeki sınırları çizilmiş olur.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere muhtelif tapulu alanların üzerinde özgür bir şekilde yapı inşa etmek mümkün olamaz. Söz konusu taşınmazlara sahip olan bağ, bahçe ya da tarla sahibi kişilerin bu konuda bilinçli olmaları gerekir. Normal koşullarda tapu; arsa ya da inşaatı sona ermiş bir taşınmazın bağımsız alanlarının mülk sahiplerini gösterir. Ayrıca bir tapuda taşınmazın türü haricinde büyüklüğü de aktarılır. Muhtelif tapuları, bu tip tapulardan net biçimde ayırmak gerekir. Muhtelif vasfa sahip olan taşınmazların imar uygulamasından sonra arsa niteliği kazanmak suretiyle tescillenmesi, resen yapılmakta olan bir işlemdir. Bu nedenle de harca tabi tutulmaz.
Muhtelif tapulu taşınmazlar, benzerlikleri nedeniyle farklı taşınmazlarla sık sık birbirine karıştırılır. Ancak bilinmelidir ki taşınmazın muhtelif kapsamında olup olmadığı tapu üzerindeki ifade de çok net şekilde aktarılır. Aksi kanıtlanmadığı sürece tapuda yer alan bu ifade kabul edilir. Şimdi dilerseniz, muhtelif arsaların satın alınıp alınamayacağı konusuna göz ataşım.
Muhtelif Arsa Satın Alınır mı?
Muhtelif nitelikteki arsalara dair en sık sorulan sorulardan biri de muhtelif arsaların satın alınıp alınamayacağı yönündedir. Diğer gelişmiş ülkeler ile kıyaslandığında ülkemizde ne yazık ki imar ya da arsalara ilişkin düzenlemelerin çok sık bir şekilde gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Yerleşim kültüründeki hızlı değişimler ve hükümetlerin farklı imar planlamaları, bu tip değişikliklerin sık bir şekilde gerçekleşmesine zemin hazırlamaktadır.
Genç nüfusun da etkisiyle ülkemizde her dönemde yeni konut ve yerleşim ihtiyacından söz etmek mümkündür. Dolayısıyla muhtelif arsaların satın alma prosedürlerini araştırırken en güncel mevzuatlara yönelmekte fayda vardır. Muhtelif bir arsaya her ne kadar ev yapmak mümkün olmasa da en azından bu tip taşınmazları bir başkasına satmak ya da bir başkasından satın almak mümkündür.
Günümüzde bağ, bahçe, tarla, zeytinlik gibi alanlar, sorunsuz bir şekilde üçüncü kişilere devredilebilir. Bu durum, sadece tapuda yer alan ismi değiştirir ancak sonuçta imara dair güncel durumu etkilemez. Nitekim internette, muhtelif satılık ilanlar kategorisi üzerinden pek çok bağ, bahçe ya da tarla ilanı ile karşılaşmak olasıdır Buradan da hareketle, imara açık olsun ya da olmasın, bir kişinin muhtelif taşınmazını satma hakkı bulunur. Siz de bu evi satın aldıktan sonra imar izni çıkana kadar bekleyebilirsiniz ya da doğrudan tarlayı, bağ veya bahçeyi farklı amaçlarla değerlendirebilirsiniz.
Muhtelif Arsaya Ev Yapılır mı?
Esasen muhtelif arsa ifadesi tartışmalı bir ifadedir. Çünkü bir bölgenin arsa olarak kabul edilmesi için imara açık olması gerekir. İmarsız arsalar da zaten resmi olarak arsa değil, arazi olarak geçer. Bu bağlamda muhtelif taşınmaz ifadesi çok daha yerinde olacaktır. Muhtelif bir taşınmazınız varsa, bunun üzerine herhangi bir ev ya da iş yeri inşa edemezsiniz. Elbette bu durum bu şekilde sonsuza kadar devam etmez. İmarı olmadığı için muhtelif taşınmazlara ev yapmak yasaktır.
Yapmanız durumunda kaçak bir inşaat gerçekleştirdiğiniz için suç işlemiş olursunuz. Fakat uzun vadede araziniz için imar izni yasal olarak çıkarsa, bu andan itibaren toprak parçanızın hüviyeti değişir ve yasal çerçeveler içerisinde evinizi uygun kat sayısında yapabilirsiniz. Tabii bu aşamada belli kurallara itibar etmeniz gerekebilir. Yapacağınız evi; elbette ilgili projelere, bölgedeki imar planlamasına ya da yönetmeliğe göre yapmak durumunda kalırsınız.