Kocaeli’nin İzmit ilçesinde 1579 yılında yapılan Mimar Sinan’ın eseri Pertev Mehmet Paşa Camisi, Vakıflar Genel Müdürlüğü koordinasyonunda aslına uygun restore edilerek cemaatle buluşacak.
Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetinde olan, kentin ticari ve idari merkezine yakın bir konumda yer alan ve halk arasında “Yeni Cuma Camisi” olarak anılan cami, vasiyeti üzerine Sultan II. Selim’in veziri Pertev Mehmet Paşa adına yaptırıldı.
Kitabesine göre 1579 yılında tamamlanan Mimar Sinan’ın eseri olan cami, Pertev Mehmet Paşa külliyesine ait bulunuyor. Hamam, şadırvan, sıbyan mektebi, çeşme, imaret, kervansaraydan oluşan külliyeden bugüne cami, çeşme, sıbyan mektebi, şadırvan ve hamam kalıntısı ulaştı.
Külliyeyi oluşturan yapıların onarımları, 1719, 1764, 1858 ile 1952-1961 yıllarında ve 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi sonrası gerçekleştirildi.
İnşaatında kesme taş malzemesi kullanılan, avlu içinde cami giriş aksı hizasında onikigen şadırvan bulunan tek kubbeli ve tek minareli caminin, son olarak 2017 yılında başlayan restorasyon çalışmalarında sona gelindi.
Çimento müdahaleler titiz çalışmalar sonucunda tarihi yapıdan uzaklaştırıldı
Vakıflar Genel Müdürlüğünden alınan bilgiye göre, restorasyon çalışmaları öncesinde hazırlanan rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri, koruma kurulu tarafından onaylandı.
Restorasyon yapım ihalesinin ardından çalışmalara 25 Eylül 2017’de başlandı.
Restorasyon çalışmaları sırasında, tarihi yapıya daha önceden çimentoyla yapılan müdahaleler olduğu belirlendi. Çimento müdahaleler, titiz çalışmalar sonucunda tarihi yapıdan uzaklaştırıldı ve onaylı projeye göre özgün malzemeyle yenilendi.
Restorasyon sürecinde camide yapılan çalışmalar
Taşıyıcı niteliğini yitirmiş minare sökülerek yeniden aslına uygun yapıldı. Şadırvanda yapılan beton imalatlar kaldırılarak aslına uygun hale getirildi.
Sonradan yapılmış ve zarar veren beton imalatların söküldüğü yapıda, cami kubbesindeki çalışmalar sırasında ortaya çıkan orijinal kalem işleri tekrar canlandırıldı.
Cami duvarları ve yer döşemeleri aslına uygun tamir edilerek yenilendi.
Camiyle ilgili bugüne kadar sıva raspaları yapılıp muhdes (sonradan yapılmış bölümler) yapılardan kurtarıldı, cami çatısındaki kurşunların tamamı değiştirilerek yenilendi.
Statik olarak tehlikeli olan minarenin kaideye kadar sökülüp yeniden inşa edildiği yapıda, içinde ve son cemaat mahallinde olan ve ortaya çıkan özgün kalem işleri ihya edildi.
Ayrıca caminin özgün kapı ve kepenkleri elden geçirilerek ihya edildi, elektrik mekanik altyapısı yenilendi.
Caminin çevre duvarında restorasyon projesine uygun müdahaleler yapıldı, avludaki şadırvan elden geçirildi ve peyzaj düzenlenmesine başlandı.
Kalem işlerinin tamamlanması, iç kısımdaki yer döşemesinin yapılması, elektrik ve mekanik tesisat montajı gibi işlemlerle restorasyon çalışmasının bitirilmesinin ardından caminin, ramazan ayında ibadete açılması planlanıyor.