Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), koronavirüsün ekonomik ve finansal etkilerine karşı parasal aktarım mekanizmasının güçlendirilmesine, bankaların Türk lirası ve yabancı para likidite yönetimlerinde esnekliğin artırılmasına, reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamının sağlanmasına, mal ve hizmet ihracatçısı firmaların geniş kapsamda desteklenmesine yönelik ilave tedbirler aldı.
TCMB’nin koronavirüsün ekonomik ve finansal etkilerine karşı alınan ilave tedbirlere ilişkin açıklaması, bankanın resmi internet sitesinde yayımlandı.
Açıklamada, koronavirüs salgınının küresel çapta yarattığı belirsizliğin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amacıyla alınan tedbirlerin 17 Mart’ta kamuoyuna duyurulduğu anımsatıldı.
Aynı amaç doğrultusunda Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) piyasası likiditesinin desteklenmesi yoluyla parasal aktarım mekanizmasının güçlendirilmesine, bankaların Türk lirası ve yabancı para likidite yönetimlerinde esnekliğin artırılmasına, reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamının sağlanmasına ve salgın nedeniyle etkilenen mal ve hizmet ihracatçısı firmaların KOBİ odaklı yaklaşımla geniş kapsamda desteklenmesine yönelik ilave tedbirler alındığı aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
“2020 yılı Para ve Kur Politikası metninde belirlenmiş limitler çerçevesinde yürütülen Açık Piyasa İşlemleri (APİ) portföyü doğrudan alım işlemleri önden yüklemeli olarak gerçekleştirilebilecek ve gerektiğinde söz konusu limitler piyasa koşullarına göre güncellenebilecektir. Bu işlemlerle piyasa derinliğinin artırılması, varlık fiyatlamalarının sağlıklı gerçekleşmesi ve bankalara likidite yönetiminde esneklik sağlanması yoluyla parasal aktarım mekanizmasının etkinliğinin artırılması hedeflenmektedir. Geçici bir süre için piyasa yapıcı bankalara, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan satın aldıkları DİBS’leri TCMB tarafından belirlenen koşullar ve tutarlar dahilinde TCMB’ye satma veya Piyasa Yapıcılığı sistemi kapsamında APİ çerçevesinde tanınan likidite imkanını belirli oranlar dahilinde artırma olanakları sağlanacaktır. Böylelikle İşsizlik Sigorta Fonu’nun likidite ihtiyacının piyasa işleyişi üzerindeki olası etkileri sınırlandırılarak finansal istikrarın desteklenmesi amaçlanmıştır. Söz konusu DİBS alımları, APİ portföyü için belirlenmiş olan limitlerin dışında değerlendirilecektir. Bu işlemlere ilişkin detaylı bilgilendirme ve kriterler ilgili taraflara ayrıca yapılacaktır.”
6 ay vadeli döviz karşılığı Türk lirası swap ihaleleri düzenlenecek
Açıklamada, TCMB bünyesinde gerçekleştirilen Türk lirası ve döviz işlemleri çerçevesinde varlığa dayalı menkul kıymet ile ipotek teminatlı menkul kıymetlerin teminat havuzuna dahil edilmesine karar verildiği bildirildi.
Söz konusu kıymetlerin teminata kabul edilmesinin, benzer nitelikteki ihraçların likiditesinin artmasına ve sermaye piyasalarının derinleşmesine katkıda bulunacağı, ayrıca bankalara TL ve döviz piyasa likidite yönetimlerinde sağlanan esnekliği artıracağı vurgulanan açıklamada, teminata kabul edilecek kıymetlere dair kriterler ve söz konusu imkana dair limitler konusunda bankalara ayrıca detaylı bilgilendirme yapılacağı belirtildi.
Açıklamada, reel sektöre kredi akışının kesintisiz sürmesi amacıyla yürürlüğe konulan hedefli ilave likidite imkanlarında limitlerin artırılacağı ifade edilerek, “Bu kapsamda sağlanan 91 güne kadar vadeli repo ve 1 yıl vadeli döviz karşılığı Türk lirası swap hedefli likidite imkanlarına ek olarak 6 ay vadeli döviz karşılığı Türk lirası swap ihaleleri düzenlenecek olup, bu vadedeki ihalelerle ilgili bankalara TCMB politika faiz oranı olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 125 baz puan altında faiz oranı üzerinden dolar, avro veya altın karşılığı Türk lirası likidite sağlanacaktır.” denildi.
Mal ve hizmet ihracatçısı firmaların finansmana erişimleri kolaylaştırılacak
Mal ve hizmet ihracatçısı firmaların finansmana erişimlerini kolaylaştırmak ve istihdam sürekliliğini desteklemek amacıyla TL cinsi ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredisi kullandırılmasına karar verildiği aktarılan açıklamada, söz konusu kredi esaslarına ilişkin şu bilgiler verildi:
“Krediler için toplam 60 milyar lira limit belirlenmiştir. Bu limitin 20 milyar lirası Türk Eximbank, 30 milyar lirası kamu bankaları, 10 milyar lirası ise diğer bankalar aracılığıyla yapılacak kredi kullanımlarına tahsis edilmiştir. Eximbank dışındaki bankalar aracılığıyla kullandırılacak kredilerin asgari yüzde 70’i KOBİ’lere tahsis edilecektir. Firma bazında azami kredi tutarları, KOBİ’ler için 25 milyon lirası, diğer firmalar için ise 50 milyon lirası olarak belirlenmiştir. Kredi imkanından yabancı para reeskont kredisi kullanabilen firmalar ile yurt dışına yönelik müteahhitlik hizmeti sunan firmalar ve uluslararası fuarlara katılım sağlayan firmalar yararlanabilecektir. Kredilere TCMB politika faiz oranı olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 150 baz puan altında faiz oranı uygulanacaktır. Aracı bankaların komisyon oranı azami 150 baz puan olabilecektir. Krediler, azami 360 gün vadeli olacak, ihracat veya döviz kazandırıcı hizmet taahhüdü ile 1 Mart 2020’deki istihdam düzeyinin kredi vadesi süresince muhafaza edilmesi koşulu karşılığında kullandırılacaktır.”