Perseverance gezgini gibi araçlarla Mars’taki çalışmalarını sürdüren ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), 2033 yılında gezegenden toplanan kayalık örneklerini ilerleyen yıllarda gönderilecek bir araçla Dünya’ya getirmeyi planlıyordu. Ancak çıkan yeni haberler, bu görevin bazı problemlerle karşı karşıya olduğunu gösterdi.
Yakın zamanda gerçekleştirilen bir toplantıda, NASA’nın görev için daha fazla paraya ihtiyacı olduğu ortaya çıktı. NASA Başkanı Bill Nelson, Mars’tan örnekleri getirecek görev için bu mali yılda 250 milyon dolara daha ihtiyaçları olduğunu ekledi. Ayrıca 2024’te de 250 milyon dolara daha ihtiyaçlarının olduğunu ekledi.
Birçok araca ihtiyaç duyacak Mars’tan örnek getirme görevinin 7 milyar dolardan fazla maliyeti olabilir
Mars’tan kayalık örneği getirme görevi, NASA’nın şu ana kadar yaptığı en zorlu görevlerden biri olacak. NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ortaklığında 2028’de başlatılması planlanan görev, Perseverance gezgininin topladığı kayalık örneklerini gezegenimize getirmeyi amaçlayacak. Bunun için de yörünge aracı, iniş aracı, iki helikopter ve bir roket içeren, yani çok büyük bir bütçeye ihtiyaç duyacak bir dizi uzay aracı gerekecek.
İşte bu yüzden de görevin oldukça pahalıya patlayacağı bir süredir vurgulanıyordu. Yapılan tahminlerde hem NASA’ya hem de ESA’ya en az 7 milyar dolara varan masraf çıkarabileceği belirtilmişti. Bununla birlikte görevin gerçek maliyetinin bu tahmini aşabileceğine dair endişeler de oldukça fazlaydı. Zaten NASA da sırf bu görevin 2024 bütçesi için 949,3 milyon dolar talep etmişti. Ayrıca 2023 yılı için 822,3 milyon dolar alındığını da ekleyelim.
Eğer gerçekten görev için ek para gerekirse NASA’nın bütçesindeki başka yerlerden destek alması gerekebilir. Bu da diğer görevleri etkileme potansiyeline sahip. Ajansın zaten bütçe sorunlarıyla mücadele ettiğini belirtmek gerek. Bu yüzden Venüs’e araç gönderme görevi olan VERITAS’ın süresiz ertelendiğini görmüştük.
NASA’nın geçtiğimiz günlerde görev için bağımsız bir kurul kurduğunu da belirtmeden geçmemek gerek. Bu kurulun amacının ise Mars’tan örnek getirme görevinin zamanında ve bütçeye uygun olmasını sağlamak olacağı belirtilmişti. Ancak ne kadar işe yarayacağını sö
Bütçe sorunları nedeniyle görevin ertelenme ihtimali de var
Bütçe sorunu için bir diğer çözüm ise bu tarihi görevi ertelemek olabilir. SpaceNews’e göre de Nelson’ın toplantıdaki açıklamaları böyle bir şeyin mümkün olabileceğini gösteriyor: “Bu maliyetlerin bazılarından kaçmak mümkün olmayacak ve bir seçim yapmak zorunda kalacağız. Halledebiliriz ama bu, umduğumuz zamanda olmayabilir. Daha uzun bir süreye yaymak, problemi çözmeyi sağlayabilir.”
NASA ve insanlık tarihinin en önemli görevlerinden olacak bu görevin nasıl bir yolda ilerleyeceği konusunda şu an için bir şey söylemek mümkün değil. Ancak gelen bilgiler, Mars kayalarının beklenenden daha da geç bir zamanda gezegenimize getirileceğini gösteriyor. Öte yandan bütçe sorunlarının 2030 sonları veya 2040 başlarında yapılması beklenen insanlı Mars görevlerini etkileyip etkilemeyeceği de merak konusu.