Türkiye’de markalı konut pazarının bu yıl yeniden artışa geçmesi bekleniyor. Reidin verilerine göre 2017’de piyasaya 188 bini yeni başlayan projelerden olmak üzere toplam 307 bin markalı konut girerken, geçen 4 yıllık zaman diliminde üretim azaldı. 2021’de 30 bini yeni başlayan projelerden olmak üzere piyasaya giren markalı konut sayısı 98 bine kadar gerilerken, 2021’in son ayında başlayan ve bu yılın ilk aylarında da yeni projelerini arka arkaya görücüye çıkarmaya sürdüren markalı konut firmaları, konut üretiminin bu yıl artacağı sinyalini veriyor. Yılın son ayında Ispartakule’de Mesa Artaş ve Kantur ortaklığı Tamapark projesinde bin 250 konutu satışa açarken, Ege Yapı’da aynı bölgede 462 konutluk Modern Yaka ile görücüye çıktı. Aşçıoğlu’da Zeytinburnu sahilde196 konutu satışa açtı. Sinpaş Ümraniye’de 530 konutluk projesini satışa çıkarırken, Esta Contration 550 konutluk Acıbadem’den sonra yine bu yıl içinde Bahçelievler’de 245 daireli projeyi daha görücüye çıkaracak. Dap Yapı’da Levent’teki projesini satışa çıkarmak üzere hazırlıklarını sürdürürken, markalı konut üreten birçok firmanın bu yıl yeni projeleri devreye alma planları da sürüyor.
Geçen yıl bekleyenler satışa çıktı
Son 4 yılı ele aldıklarında geçen yıllarda üretilen konut miktarında azalma yaşandığını kaydeden GYODER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Neşecan Çekici, 2022 yılının ilk ayına ve sektör paydaşlarının planlamalarına bakarak bu yıl konut üretiminin geçen senenin üzerinde olmasını beklediklerini aktardı. 2021’de hem üretim hem de alınan ruhsat sayılarının çok düştüğünü anlatan Çekici, “Geçen yılki ortamda satışa çıkmak istemeyenler bu yıl hem ruhsat iptallerini engellemek hem de geçen yıl çok düşen üretim ortamını değerlendirmek istiyor. Diğer taraftan parasını güvenli liman olan gayrimenkulde değerlendirmek isteyen bir kitle var ve hala bazı bölgelerde de ihtiyacın çok olduğu görülüyor” yorumunu yaptı. Bu durumun sektörü geçen iki yıla göre üretim anlamında hareketli kılmasını öngördüklerini anlatan Çekici, bu üretimin önceki yıllardaki gibi son gaza basarak yapılan bir üretim olmayacağını da kaydetti. Çekici, “Çünkü artan maliyet artışı bunun için bir engel. Maliyet artışından dolayı firmalar satış fiyatlarını oluşturacakları bir maliyet endeksi bulamıyorlar. Dövize endekslediklerinde döviz 2 kat arttı. Demir 4 kat arttı. Neye endeksleyip üretim yapacakları konusunda tıkanıklık yaşıyorlar” değerlendirmesini yaptı. Çekici, KDV’nin yüzde 1’e, tapu harçlarında da alım satım vergilerinin düşürülmesiyle sektöre alım yönünde bir hareket katılabileceğini kaydetti.
“Beyaz yakalının konut alacağı ortam oluşturulmalı”
İstanbul İnşaatçılar Derneği Başkanı Nazmi Durbakayım da bu yıl piyasaya çıkacak yeni projelerle birlikte piyasadaki markalı konut sayısının 2021’in üstüne çıkmasını beklediklerini söyledi. Ancak halihazırda artan maliyetler nedeniyle bu artışın çok yüksek olmayacağını ifade eden Durbakayım, “Belki ucu ucuna geçecek. Yeter ki burada ekstrem bir şey tekrar yaşanmasın. Çünkü halihazırda satışa çıkanlar uzun zamandır bekleyen projelerdi. Yeni sıfırdan başlayacak bir proje arsa sahibi için de müteahhit içinde şartlar çok ağır. Müteahhit bazı koşulların altına girmek istemiyor, arsa sahibi de daha fazla garanti almak istiyor. Bu nedenle uzlaşı zor. Ancak eski projeler rafl ardan iniyor” diye konuştu. Sektör olarak yeni bir hikayeye ihtiyaç olduğunu ifade eden Durbakayım, “Beyaz yakalının tekrar konut alacağı bir ortamın oluşturulması lazım. Artık projeler yüksek montuanlı ve gelir seviyesi yüksek olan kesime hitap ediyor” dedi.
Yabancının aldığı konutun bu yıl daha fazla ön tarafa geçmesi öngörüldüğünü kaydeden Durbakayım, yeni üretim için devletin ucuz arsa üretmesi gerektiğini, satışların peşine dönmesi neden ile artık faizin lafını etmediklerini anlattı.
Maliyetler yeni üretimi düşürecek
COVID’in ilk dönemlerinde iyi bölgelerde daha alçak ve bahçeli konut yapan firmaların daha hızlı sattığını aktaran Mesa Yönetim Kurulu Başkan Vekili Erhan Boysan, ancak sayısal olarak dönüp bakıldığında geçen yıl çok büyük bir değişim yaşanmadığını kaydetti. Yeni lansmanların artışının firmaların alçak ve bahçeli konutlar hızlı satılıyor dalgasından yararlanma isteğinden kaynaklandığını dile getiren Boysan, “Ancak geçen yıl yapılan satışlardan dolayı o sektörde doydu. Dolayısıyla sürecek ancak geçen yılki kadar alımlar yüksek olmayacak. Konut tarzınız, konut kaliteniz çok önemli olacak ancak herkes bu alana kayarsa da alıcı bulma şansınız olmayacak.”