Faizsiz konut ve otomobil finansman alanında faaliyet gösteren büyük ölçekli şirketler düzenlemeyi memnuniyetle karşıladı. Finansman yapısı zayıf küçük ölçekli şirketlerin sektöre verebileceği olası zararların engelleneceğini, bu alandaki belirsizliklerin ortadan kalkacağını dile getiren büyük şirketlerin temsilcileri, yasayla birlikte sistemin hızla büyüyeceğini belirtti.
Dünya’dan Leyla İlhan’ın haberine göre; bu arada, yasal düzenleme çalışmalarının şekillenmesinin ardından, sektördeki büyümenin hızlanmasını bekleyen müteahhitler de sektöre girmeye başladı. Yasa teklifinin Meclis Sanayi Komisyonundaki görüşmelerinde bilgi paylaşan Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Şakir Ercan Gül, faizsiz konut ve taşıt edindirmeyle ilgili tasarruf finansman şirketlerinin finansman şirketi biçiminde çalışmaları sebebiyle yasal düzenleme ihtiyacı oluştuğunu vurgulayarak, geçmişte bankacılık sektöründe yaşanan olumsuzlukların benzerinin yaşanmaması için bu şirketlerin belirlenen kurallar çerçevesinde bankalar gibi BDDK’nın gözetimine gireceğini söyledi. Sermaye şartı getirildiğini, sektöre girme şartlarının belirlendiğini dile getiren Gül, “Aynı bankalar gibi sektöre giriş ve çıkışlar noktasında bir problem olursa o problemin düzeltilmesi sağlanacak, düzeltme mümkün değilse, kötü çalışan ya da suça kayan mekanizmalarda da bir anlamda savcılığa intikal ettirecek bir denetim, gözetim faaliyeti yürütülecek. Toplanan paralar amaçları doğrultusunda harcanacak” diye konuştu.
Markalı konut üreticilerinden Sinpaş, bu alanda faaliyette bulunacak Sinpaş Yapı Tasarruf Sandığı adıyla yeni bir şirket kurdu. Sektörün önde gelen firmaları, küçük firmaların sektöre zarar vermemesi açısından düzenlemeyi olumlu görüyor. Son iki yılda ortaya çıkan şirketlerin yasaya olan ihtiyacı ortaya çıkardığını vurgulayan Emin Grup Kurumsal İletişim ve Marka Yönetimi Direktörü Mustafa K. Daldal, “Eminevim olarak yılda 25 bine yakın teslimat yaptığımız, 60 binden fazla kişinin tercihi olduğumuz bir ortamda bu sistem için devlet denetim ve güvencesi olmasının zamanının geldiğine inanıyoruz. Birbiri ardına çıkan şirketlerle sistemin suiistimal edilmesi endişesini yaşadık. Son iki yılda ise bu endişemiz daha da arttı. Çünkü yaşanmış bazı acı tecrübelerin burada da yaşanmasını arzu etmiyoruz ve yasayı sektörümüz için artık bir ihtiyaç olarak görüyoruz. Çıkacak yasanın sistemin faizsiz esaslara dayalı ve kendine özgü bir yapısını koruması gerektiğine inanıyoruz” diye konuştu. Daldal, şunları kaydetti:
“Elbette son birkaç yılda açılan ve bir sermaye gücü olmayan firmaların hizmet vermeye devam edeceğini düşünmüyoruz. Bazı firmalar pazardan çekilebilir, bazıları da belki de birleşerek yoluna devam etmeye çalışabilir. Yasayla birlikte mevcut finansal sistemler gibi insanları faizin olduğu tek bir seçeneğe mecbur etmeden kişilerin tasarruflarıyla ekonomide pay sahibi olabilmesi devlet güvencesiyle sağlanacak. Aynı zamanda faizsiz Elbirliği Sistemi’nden yararlananların sayısı milyonlarca kişiyi bulabilir. Örneğin Eminevim olarak 20 binlerden 100 binlere çıkarabiliriz. Yapılacak teslimatlarla ülke ekonomisine sağladığımız yıllık yaklaşık 5 milyar TL’lik katkıyı da yılda 25 – 30 milyar TL’ye çıkabiliriz”
Sektör disipline edilecek Türkiye Yapı Tasarruf Finansman Derneği Kurucu Genel Başkanı ve Finansevim Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Kolo, yapılacak düzenlemelerle tasarruf finans sektörünün çok daha sağlıklı hale geleceğine vurgu yaptı. Yasanın, gelecekteki tüketici mağduriyetinin engellenmesini sağlayacağına dikkat çeken Kolo, “Sektörümüze vatandaşın ilgisi büyük. Bu nedenle bu alanda faaliyet gösteren firma sayısı hızla artıyor. Biz ve bizim gibi kurumsal firmalar vatandaşın zarar görmesinden endişe ediyor ve ‘bizi denetleyin’ diyorduk. Uzun süredir beklediğimiz adım atıldı. Atılan bu adımla sektörümüz disiplin altına alınacak. Yeterli sermayesi olan firmalar bu alanda faaliyet gösterecek ve tüketici mağduriyetlerinin önüne geçilecek” açıklamasında bulundu.
Regülasyon sürecinin sektöre önemli katkıda bulunacağını kaydeden Birikimevim Genel Müdürü Osman Telli de, “Finans sektöründe hizmet sunduğumuz bilinciyle tüm alt yapısal gereksinimlerimizi tamamlamak üzere çalışmalarımızı yapıyor, regülasyon süreci sonrasına hazırlanıyoruz” dedi.
Sektörün profili
60 bin: 2020’de teslim edilen ev ve araba sayısı.
Yüzde 5: Konut sektöründe sahip olduğu pay.
Yüzde 20: Yasal düzenlemeyle konutta hedeflenen pay.
Yüzde 35: 2020 yılı büyüme oranı.
2020’yi yüzde 35 oranında büyüme ile kapatan sektör, konut sektöründen aldığı yüzde 5 payla ön plana çıkıyor. Yasal düzenleme ardından büyümenin hızlanmasının beklendiği sektöre müteahhitler de girdi.
Hangi şirketin kaç şubesi var?
Hangi kurallar gelecek?
1991’den bu yana binlerce kişiyi ev ve araba sahibi yapan sektörle ilgili ilk yasal düzenleme TBMM’ye geldi. Düzenlemenin sektörün büyümesine katkıda bulunması öngörülüyor. Bundan sonra Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından denetlenecek sektöre ilişkin düzenlemeler şu şekilde:
Tasarruf finansman şirketlerinin fon havuzundaki paralar amacı dışında kullanılamayacak ve haciz edilemeyecek. Şirketler, faizsiz esaslara göre faaliyette bulunacak.
Tasarruf finansman şirketlerinin ise asgari sermaye bedeli100 milyon TL şeklinde düzenlenecek.
Söz konusu şirketlerin kuruluş izinleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) en az 5 üyesinin aynı yöndeki oyuyla alınabilecek.
Gerekli izinleri almadan tasarruf finansman faaliyetleri yapan kişiler için, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası uygulanabilecek.
Müşteri, tasarruf finansman sözleşmesi imzalanmasını takip eden 14 gün içinde herhangi bir neden göstermeden cayma hakkına sahip olacak. Bu kapsamda katılım bedeli dahil tüm tasarruf iade edilecek.
Sözleşme imzalanmasını takip eden 14 gün içinde cayma hakkını kullanan müşteriye organizasyon ücreti dahil, aldığı tutarın tamamını 14 gün içinde iade etmeyen, fesih hakkını kullanan müşteriye belirlenen süre içinde toplam birikim tutarını iade etmeyen şirketlere, altı aydan iki yıla kadar hapis ve 500 güne kadar adli para cezası uygulanabilecek.
Zimmetine para geçiren tasarruf finansman şirketi yönetim kurulu başkan ve üyelerine, 6 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası ile ceza uygulanabilecek.
Tüketiciden tasarruf finansman sözleşmeleri kapsamında alınan organizasyon ücreti hariç olmak üzere alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usul ve esaslar, tüketiciyi koruyacak şekilde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenecek.
Şartlara uyamayan şirketlerin tasfiyesini öngören madde tartışma yarattı. Halen 375 bin konut ve araç finansmanı sözleşmesi bulunduğu belirtilirken, bunların sözleşme imzaladığı şirketlerin tasfiyeye girmesi halinde önemli bir bölümünü mağdur olacağı vurgulandı. DÜNYA yazarlarından Bumin Doğrusöz, bazı şirketlerin sermaye şartını yerine getirebilmek için güçlerini birleştirme yolunu tercih edebileceklerini belirtti. Doğrusöz, “Dolayısıyla hak kaybı oluşmasını önlemek için sermaye şartı getirilmiş durumda. Küçük ve zayıf şirketler birleşerek yapılarını güçlendirebilirler” dedi.