sahibinden.com ile Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliğiyle hazırlanan “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” araştırmasının Mart sonuçlarında reel satış fiyatlarındaki düşüşün 9 aydır devam ettiği bildirildi.
Rapora göre, reel fiyatlardaki yıllık değişim oranı ülke genelinde yüzde eksi 14,1’e, İstanbul’da yüzde eksi 16,1’e, İzmir’de ise yüzde eksi 13,6’ya kadar geriledi. Cari fiyatlarda yıllık değişim oranı Şubat’a kıyasla ülke genelinde 2,2 puan azalarak yüzde 44,8 oldu.
2020 Mayıs’tan itibaren sürekli artan ülke genelindeki reel konut fiyat endeksinin 2023 Temmuz’dan bu yana gösterdiği düşüş 2024 Mart’ta da azalarak da olsa devam etti. Reel konut fiyat endeksi Mart’ta Şubat’a kıyasla 0,8 puanlık azalışla 172,7 oldu. Şubat’tan Mart’a enflasyon oranı yaklaşık yüzde 3,2 olurken Türkiye genelinde cari konut fiyat artışı aynı dönemde yüzde 2,7’de kaldı. Son aylarda cari konut fiyatları sistematik olarak enflasyonun altında kaldığından reel fiyatlar azalıyor.
Reel kayıp üç büyükşehirde de devam ediyor
Önceki sekiz ayda olduğu gibi konut reel satış fiyat endeksi üç büyükşehirde Mart ayında da düştü. Şubat’tan Mart’a reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 1 puan, Ankara’da 2,4 puan azaldı, İzmir’de ise 0,2 puan arttı. Mart’ta reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 169,3, Ankara’da 193,3, İzmir’de ise 177,8 oldu.
Ağustos 2022’de yüzde 65,8’e ulaşan yıllık reel fiyat artışı Eylül 2022’den itibaren hızla inişe geçti. Büyük depremin etkisiyle Şubat 2023’te geçici olarak yükselen yıllık reel fiyat Mart’tan itibaren yeniden azalmaya başlamış ve Mart 2024’te yıllık fiyat değişimi oranı Şubat 2024’e kıyasla 2 puan azalarak yüzde eksi 14,1 ile negatif değerlerde seyrini sürdürdü.
Satılık konut ilan sayısı ülke genelinde ve iki büyükşehirde cüzi de olsa arttı, İstanbul’da ise azaldı. Satılık konut arzı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 1,5, Ankara’da yüzde 1, İzmir’de ise yüzde 2,9’a yükseldi. İstanbul’daki düşüş ise yüzde 0,1 puan düzeyinde.
Reel kiralarda da ivme aşağı yönlü
Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık artışlar uzun süredir azalıyor. Mayıs’tan Haziran’a, istisnai artış hariç, ortalama reel kirada yıllık artış Şubat 2023’te yüzde 86,6 ile zirve yaptıktan sonra inişe geçerek, Aralık ayından Ocak ayına 4 puanlık azalışla yüzde 9,5’e geriledi. Şubat ayında yıllık bazda yüzde 1,1 azalan reel ortalama kira Mart ayında yıllık bazda yüzde 8 azaldı. Bu azalışla 2024 yılı mart ayında ortalama reel kira 2023 Mart ayının yüzde 8 altına indi.
Kiralık konut talep göstergesi Ağustos ile kasım arasında düşerken Aralık’ta ve Ocak’ta bir miktar yükseldi, Şubat ayında da hemen hemen aynı kaldı.
Mart ayında ise kiralık konut talep endeksi yüzde 4,8 arttı. Yıllık bazda bakıldığında ise kiralık konut talebinde yüzde 20,2’lik bir düşüş mevcut.