İstanbul Moda’da 10 yıllık kiracı. Halen 3 bin 750 liraya oturduğu evine ev sahibi 13 bin TL istiyor. 8 bin TL vermeyi teklif eden kiracısına gösterdiği yol, evden çıkması. Anlaşmazlık önümüzdeki dönemi mahkemelere taşınacak. Kurtuluş’ta yaşayan bir öğretmen. Halen 3.300 TL’ye oturduğu ev için ev sahibinin biçtiği fiyat 5 bin TL. Aldığı zamla ancak kirasını ödeyebilecek durumda.
Üsküdar’da 2 bin 850 TL’ye oturan bir öğrenciden istenen yeni kira ise 8 bin 500 TL.
Bunlar sadece İstanbul’un birkaç semtinden örnek. Türkiye’nin ekonomide yaşadığı kur ve enflasyon krizi yüzünden şimdi de kiracı-ev sahibi kavgaları patladı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı yüzde 19.60’lık kira artış oranını beğenmeyen ev sahipleri, kimi bölgelerde yüzde 200’e varan artış talep ederken mahkemelerde icra dosyaları kabarıyor.
Türkiye genelinde kira bedeli bir yılda yüzde 63 artmış durumda. İstanbul, Ankara, İzmir gibi nüfusun yoğun olduğu illerde ise kira oranlarındaki artış yüzde 200’leri buluyor. Ulusal Yargı Ağı (UYAP) verilerine göre bu yılın ilk haftasında icra ve iflas dairelerine toplam 203 bin yeni dosya geldi.
Gayrimenkul Hukuku uzmanı avukat Elvan Kakıcı Şimşek, bu yıl kiracı-mülk sahibi çatışmasından kaynaklanan başvuruların icra ve tahliye davalarının yüzde 50 arttığını gözlemlediklerini belirtti.
Mülk sahiplerinin yasal oran üzerinde zam yapma veya kiracıyı çıkarma gibi talepleri olduğunu dile getiren avukat Şimşek, şunları söyledi: “Kira mahkemeleri şu an altüst olmuş durumda hem kiracılardan hem de mülk sahiplerinden bize gelen başvurular iki kat arttı. Hem konut hem de işyerlerinde mülk sahipleri yüzde 200’e varan oranlarda zam talep ediyor.”
Mülk sahiplerinin en çok başvurduğu yöntemin geçmiş kira zamları olduğunu vurgulayan Şimşek, kiracıları uyararak şöyle konuştu:
“Örneğin pandemide birçok mülk sahibi zam yapmamıştı ancak bu yazılı bir sözleşme ile imza altına alınmadıysa mülk sahibi o zamların da eklenmesi hakkını kazanıyor. Bu nedenle kiracıları yapılan her zammın sözleşmede belirtilmesi konusunda uyarıyoruz.”
PERAKENDECİ YASA BEKLİYOR
Bir başka kira kavgası ise alışveriş merkezleri ile perakendeciler arasında yaşanıyor. AVM’ler dövizle kira ödenmesinin yeniden gündeme gelmesini istemişti. Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel ise sorunun kökünden halledilmesi için yasa istedi ve şöyle konuştu:
“Perakendeci şu anda enflasyon oranındaki bir zammı bile karşılayamayacak durumda. Biz zaten maliyet artışlarını sürekli sübvanse edip tüketiciye yansıtmamaya çalışıyoruz. Bu nedenle de AVM dışında da bütün dükkân kiraları konusunda yasal bir düzenleme talep ediyoruz.”