Kamu bankalarının konut kredi faizleri henüz değişmezken, bazı özel bankaların verdiği konut kredilerinin faizleri 0,38 puan artarken bazılarında ise 1,2 puan kadar arttı. İki ay önce İstanbul’da ortalama fiyatlı bir daire için çekilen konut kredisinin aylık ödeme tutarı kamu bankalarında 28 bin TL’den başlarken özel bankalarda bu tutar 63 bin TL’ye çıkıyordu. O dönem yüzde 1,29-2,99 aralığında değişen konut kredi faizleri, bu hafta itibarıyla 3,5’e kadar çıktı.
Konut kredilerinin aylık ödemesi de 33 bin TL’den başlayıp 72 bin TL’ye kadar yükseldi.
100 METREKARE BİR EV 3,3 MİLYON TL
Merkez Bankası’nın (TCMB) güncel verilerine göre, ülke genelinde bir konutun metrekare fiyatı mart ayı itibarıyla 21 bin 777 TL’ye ulaştı ve 100 metrekare bir evin ortalama fiyatı 2 milyon 177 bin TL’ye yükseldi.
İstanbul’da ise mart ayı itibarıyla metrekare fiyatlar 33 bin 731 TL’ye çıkarken, bu ildeki 100 metrekare büyüklüğündeki ortalama bir konutun fiyatı 3,3 milyon TL’ye ulaştı. Bu tutar 120 metrekare bir ev için ise 4 milyon TL’ye çıkıyor.
BANKA KREDİ VERSE BİLE 1,3 MİLYON TL BİRİKİM LAZIM
Ortalama fiyatların bile 3 milyon TL’yi aştığı bu ortamda bankalardan ne kadar kredi çekilebiliyor?
Son uygulamalara göre, ekspertiz değeri 1 milyon TL’nin altındaki evlerin yüzde 90’ı kadar kredi verilirken; ekspertiz değeri 1-2 milyon TL aralığındaki evlerin yüzde 60-70’i ve 2-5 milyon TL aralığında evlerin ise yüzde 50-60’si kadar kredi veriliyor.
Vatandaşın karşılaştığı ilk engellerden biri, bankaların uyguladığı kredi kısıtlaması. Buna özel bankaların da katıldığı belirtiliyor.
Ancak bankalar kredi kısıtlamasına gitmeyip İstanbul’daki ortalama fiyatlı bir konuta (3,3 milyon TL) yüzde 60’ı kadar kredi verse bile, en fazla 2 milyon 23 bin 860 TL’sini vermiş oluyor.
Bu da vatandaşın İstanbul’da ortalama büyüklükteki bir daireyi satın almak için bile 1,3 milyon TL birikime sahip olması demek. Bu tutar iki ay önce 1,1 milyon TL, geçen sene aynı dönemde ise 350 bin TL civarındaydı.
10 YILDA 8,7 MİLYON ÖDENİYOR, 6,7 MİLYONU FAİZ
Gerekli birikimi olan bir vatandaşın ihtiyaç duyduğu kredinin tamamını bankadan çekebildiğinde;
Geriye kalan 2 milyon TL’lik konut kredisi için yapılması gereken aylık ödeme tutarı ise en az 33 bin TL’den başlayıp 72 bin TL’ye kadar çıkıyor. Bu da, kredi eğer kamu bankasından kullanılırsa, bankaya 10 yılda toplam 4 milyon TL’yi aşkın ödeme yapılması demek.
Kredi eğer özel bir bankadan kullanıldıysa da toplam ödeme miktarı 10 yılda 8,7 milyon lirayı aşıyor; 8,7 milyon TL’lik toplam ödemenin 6,7 milyon TL’si ise faiz ödemesi olarak gerçekleşiyor. Yani bir evi kendisine alan vatandaşın neredeyse iki ev parasını da bankaya faiz olarak ödüyor.
ÖZEL BANKALAR DA KISITLADI, KREDİLİ SATIŞLAR SERT DÜŞTÜ
Seçim sonrası fiyatların daha da artmasını bekleyen vatandaş konut talebini artırdı ancak kamu bankalarının kredi kısıtlamasına özel bankalar da katıldığı için ihtiyaç duyduğu tutarda kredi alamıyor.
Kamu bankaları seçim öncesi dönemde de bu kredileri 250 bin TL ile sınırlamıştı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun dün açıkladığı veriler de konut satışları ile kredili konut satışlarındaki düşüşü ortaya koydu. Buna göre, ülke genelinde konut satışları nisanda yıllık bazda yüzde 35,6 azalırken, aynı dönemde kredili konut satışları 32 düştü. Kredili satışlardaki düşüşün mayıs ayında derinleşmesi bekleniyor.