Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kiralarla ilgili yapılacağını açıkladığı düzenlemenin detayları dün gerçekleşen kabine toplantısının ardından belli oldu.
Alınan karar doğrultusunda koronavirüsten kaynaklı getirilen kısıtlama ve yasaklar nedeniyle işlerinde azalma olan esnafın kira noktasında düştüğü çıkmazın aşılması için kira desteği ile KDV ve stopaj indirimi getirildi.
BAKAN SOYLU DA ELEŞTİRMİŞTİ
Ancak kiralarla ilgili esnafa getirilen desteklerin yanı sıra konut tarafında da sıkıntı var. Geçtiğimiz aylarda İçişleri Bakanı Süleyman Soylu kiralık ev fiyatlarına ilişkin eleştiride bulunmuş, polis memurlarının bazı illere yüksek kira fiyatları nedeniyle tayin olmak istemediğini açıklamıştı.
ORTALAMA KİRA 1700 TL
Endeksa verilerinden derlediği bilgilere göre; İstanbul’da kiralık konutların ortalama metrekare birim fiyatı 2020 yılının başında 15 lira seviyelerinde iken bu rakam kasım ayı sonu itibarıyla 17 TL’ye kadar çıkmış durumda.
Söz konusu oran ışığında mega kentte dairelerin ortalama kira bedelleri ise 1700 TL ile 2500 TL aralığında. Tabi bu rakamlar ortalama fiyatlar. Lüks semtlerde 100 m2 kiralık bir daire için istenen kiralar 20 bin TL’ye kadar çıkıyor.
İl genelinde son bir yıl içerisindeki kira artış oranı ise ortalama yüzde 15 civarında.
EN FAZLA DEĞER KAZANAN VE KAYBEDEN 5 İLÇE
Yıllık ortalamalara bakıldığında Kasım 2020 sonu itibarıyla konut için İstanbul ilinde en fazla değer kazanan ilçeler sırasıyla Başakşehir, Beylikdüzü, Esenyurt, Şile, Arnavutköy olurken, en fazla değer kaybeden ilçeler ise sırasıyla Bayrampaşa, Gaziosmanpaşa, Beyoğlu, Beykoz, Beşiktaş olarak öne çıkıyor.
Kasım ayında kiralık tarafta en fazla değer artışı yaşanan ilçeler arasında Başakşehir de yer alıyor.
KİRALIK KONUTTA EN UCUZ VE EN PAHALI İLÇELER
Kiralık konutta en ucuz ortalama metrekare fiyatları 9 lirayla Arnavutköy ve Çatalca oldu. Bu ilçeleri ise sırasıyla m2 fiyatında 10 lira ile Sancaktepe, Silivri ve Sultanbeyli, 11 lira ile de Pendik ve Sultangazi izledi.
Kira fiyatlarının ortalama m2 fiyatları göz önünde bulundurulduğunda en yüksek olduğu ilçeler arasında 30 lira ile Sarıyer başı çekiyor.
İstanbul’da ortalamada en yüksek kira m2 fiyatı ilçe bazında 30 lira ile Sarıyer’de ortaya çıkıyor.
Söz konusu ilçeyi 28 lira ile Beşiktaş, 26 lira ile Beyoğlu, 25 lira Bakırköy, 23 lira ile Şişli ve Kadıköy izliyor.
İKİNCİ EL ARAÇTAKİ OYUNUN BENZERİ KONUTA DA SIÇRADI
Konut tarafında verilere yansıyan rakamlar bu şekilde iken fiyatların yükselmesinde ikinci el araç fiyatlarına benzer bir oyunun oynandığı da ortaya çıktı. Özellikle ikinci el ilan sitelerine çok sayıda sahte ilan giren kimi emlakçılar, arayan kişileri ise söz konusu evin kiraya verildiğini belirtip daha yüksek fiyatlı farklı bir kiralık eve yönlendiriyor.
İkinci el araçta uçuşa geçen fiyatların perde arkasına yönelik yapılan araştırmada yüzlerce sahte araç ilanına ‘Opsiyonlanmıştır’ ifadesi yazılarak piyasa fiyatlarının yükseltildiği ortaya çıkmıştı.
İlan sitelerinde çok sayıda sahte ya da eski kiralık konut ilanı bulunuyor.
İKİ BİN LİRA İÇİN ARAYIP 2500 TL’YE KİRAYA ÇIKIYORSUN
Örnek verilmesi gerekirse Bahçelievler’de 2000 lira kira ile ilan çıkılmış bir ev için arandığında söz konusu evin kiraya verildiği belirtilip ellerindeki 2500 TL’lik başka bir eve yönlendirme yapılıyor. Bu yöntemle hem vatandaşı piyasanın yükseldiğine inandırıyorlar hem de kiraya ayırılan bütçenin artırılması yönünde vatandaşın ikna olmasını sağlıyorlar.
RAKAMI DÜŞÜK ESKİ KİRACIYA ‘ÇIK’ BASKISI
Konut tarafında ortaya çıkan bir diğer yöntem ise özellikle revaçta olan bölge ve sitelerde sözleşmesi eski olan kiracıların çıkarılması için çeşitli bahanelerle baskı yapılmasına yönelik oluyor. Bu yöntem ile ise düşük fiyatla oturan kiracıyı çıkar, yüksek kiradan yeni kiracı bul, çıkan kiracıya da yeni ev bul formülü izleniyor.
2175 lira kira öderken ev sahibi tarafından böyle bir baskıya maruz kalan bir vatandaş ise mal sahibi ile anlaşmak için teklif istediğinde ise kendisine neredeyse yüzde 100’lük bir artışla iletilen 4 bin TL’lik teklif karşısında şoka uğradığını belirtiyor.
KİRALARA YAPILACAK ZAM ORANI
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından son olarak açıklanan kasım ayı enflasyon rakamları ile kiralara yapılacak zam oranı da belli oldu.
Kira zam oranlarında baz alınan Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) 12 aylık ortalamasındaki artış oranı yüzde 14,03 oldu. Aralık ayında sözleşmesi yenilenecek bir kiracıya yapılacak zam oranı da yasal olarak yüzde 14’ü geçemeyecek.
Son açıklanan enflasyon oranları üzerinden yapılan hesaplamaya göre 1500 TL olan mevcut kira bedeli, zam oranı yüzde 14 ile beraber 1 bin 710 TL’ye yükselecek.
Bu oranın üzerinde bir kira zam oranı talep edilmesi halinde kiracılar için yargı yolunun açık olduğu da belirtiliyor.
SAHTE İLANDA DİKKAT ÇEKEN ADIM!
Her önüne gelenin emlakçılık yapmasının önüne geçilmesini sağlayan yetki belgesi düzenlemesi sonrası sahte ilanlara yönelik de dikkat çeken bir adım atılması planlanıyor. Düzenleme kapsamında internet sitelerine yüklenen sahte ve yanıltıcı ilanlardan portal yetkilileri sorumlu olacak, sahte ve yanıltıcı ilanın site sorumluları tarafından kaldırılmaması halinde ise söz konusu kişiler hakkında da işlem yapılabilecek.