Ev sahibi ve kiracı hakları, Türk Borçlar Kanununda 6098 sayılı haklarda belirtilmiştir. Kanunlara göre belirlenen kiracı hakları şu şekildedir;
Kontrat Süresi
Mülk sahibi, kira kontratının süresi dolmadan kiracıyı evden çıkarma hakkına sahip değildir. Kontrat süresi bitimine bir ay kala ev sahibi, kiracısına ihtarname çekmediği sürece, söz konusu kontrat kendiliğinden yenilenir ve süresiz kontrat niteliğine sahip olur.
Konut Yapı Masrafları
Kiracı, kiraladığı evdeki tadilat edilmesi gereken hususları, ev sahibinden talep edebilir. Konutta kusurların giderilmesi için yapılan masraflar ev sahibine aittir. Ev sahibi ile anlaşma sağlanır ev sahibi direkt kusuru giderirse sorun yoktur. Kiracı tadilatı yaptırarak, kiradan düşerek ödeme yapabilir.
Kira Bedelinde İndirim
Tadilat veya yapı kusurlarının giderilmesinin herhangi bir acelesi yok ise, kiracı ev sahibinden kira ücreti dahilinde indirim talep edebilir. Konut zararlarının giderilmesi yahut kira oranında indirim istenmesi, kiracının hakkıdır.
Kira Devri
Kiracı, kiraladığı mesken, konut yahut iş yerini başka birine kiralama hakkına sahiptir. Konuta zarar vermemek koşuluyla tamamen ya da kısmen başkasına devretme, kiralama seçeneği, kiracı hakları arasındadır.
Kiracı Her Zaman Haklıdır
Kiralanan evden istenilen performans alınmıyor yahut bekleneni karşılamıyor ise kiracı, kontrat süresinin dolmasını beklemeden çıkabilir. Kiralananın sorunları var ise, haklı gerekçe bildirilerek çıkma hakkına sahiptir.
Demirbaş Tadilatı
Evin temel bölümleri ve demirbaşlarının tadilatı, mülk sahibine aittir. Kiracı şahsi zevkine göre farklı değişiklikler veya yenilikler yaptırıyor ise kiracının sorumluluğundadır.
Yönetim Yetkisi
Apartman yönetimlerinde genellikle ev sahipleri yöneticilik yapar. Şayet ev sahibinin vekaleti ile kiracılar da yönetici olabilir.
Depozito
Ev kiralanırken depozito verilmişse, kiracı çıkarken evi aldığı gibi temiz bırakıyor ise depozitosunu alabilir. Ve depozitolar maksimum 3 aylık kira bedelinden yüksek olmamalıdır.
Zaman Etkisi
Kiracı, evin kiralandığı şeklinde teslim etmek zorunda değildir. Bakım, temizlik ve demirbaşların aynı şekilde teslim edilmesi gerekse de zamanla eskiyen ve yıpranan etkilerden sorumlu değildir.
Feshe Gerek Yoktur
Kiracı hakları arasında, kontrat süresinin bitmesi veya kiracının çıkmak istemesinde, sözleşmenin feshedilmesine gerek yoktur. Kiracı mülkte özenli bir şekilde yaşamış ise feshe gerek kalmadan, sürecin sonlanmasını sağlayabilir.
Kentsel Dönüşüm
Kiracı, kiralanan mülkün kentsel dönüşüme alınmasıyla tahliye durumu olur ise devletten 2 aylık kira yardımı alabilir. Kiracıların bilinmesi gereken hakları arasında, 2 aylık kira ücreti alma hakkı bulunuyor.
Kiracı Yükümlükleri
- Temel kriter, kira bedellerinin düzenli şekilde ödenmesidir.
- Kira kontratında belirlenmiş bir tarih yoksa ve konutun bulunduğu bölge için herhangi bir uygulama yok ise, kir ödeme tarihleri her ayın sonuna kadar yapılabilir.
- Kiracı, kiralananın ödemesinden sorumlu olduğu için ödenmemesi durumunda mülk sahibi tarafından sözleşmenin feshetme hakkı bulunur.
- Kira kontratının kısmen yahut tamamının değiştirilmesi ancak ev sahibinin yazılı izniyle mümkün olabilir.