Pandemi döneminde zor günler geçiren binlerce işyerine nefes aldıracak yeni düzenlemeler 1 Temmuz’da yaşama geçiyor. Borçlar Kanunu’ndaki işyeri kiracılarını zor durumda bırakan maddeler bu tarihten itibaren geçersiz sayılacak.
Devir için haklı gerekçe koşulu getirilirken, kiracı bulan sözleşme süresinden önce işyerini tazminatsız tahliye edebilecek. Ödemede zorluk çeken kiracıları zora sokan, bir ayı ödememesi durumunda kalan ayların tamamını peşin ödemesine yönelik madde kaldırılıyor. Böylece peşin ödeme ve cezai şart geçersiz sayılacak. Bu düzenlemeler başta AVM’ler olmak üzere işyerinde kiracıların elini rahatlatacak.
ALEYHTE DÜZENLEME YASAĞI
Sabah’tan Hazal Ateş’in haberine göre Türkiye’de 1 milyon 800 bin işyeri bulunuyor ve bunların önemli kısmı kiracı… Yeni düzenlemeler şöyle; kiracılar işyerini başkasına devredebilecek. Sözleşme süresinden önce işyerini tahliye edenler yerine kiracı bulduğunda erken fesihten dolayı tazminat ödemekten kurtulacak.
Yeni düzenlemeyle kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında kiracı aleyhine değişiklik yapılamayacağı hüküm altına alınıyor. Söz konusu maddeyle sözleşmedeki zayıf taraf olduğu kabul edilen kiracı, kiraya verene karşı korunacak. Kiracı aleyhine düzenleme yasağı getiriliyor. Kiracıya kira bedeli ve temizlik, aidat bakım gideri gibi yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemeyeceği hüküm altına alınıyor.
OLAĞANÜSTÜ FESİH HAKKI
Sözleşmenin icrasını kendisi için çekilemez hale getiren nedenlerin varlığı durumunda, taraflardan birinin diğerine tazminat verme koşulu ile kira sözleşmesinin bitmesinden evvel feshedilmesini mümkün hale geliyor.
Olağanüstü fesih halinde oluşacak zararın tazmini hâkimin takdiri ile belirlenecek. Kiracıları koruyan yeni düzenleme, kiraya veren tarafından dayatılan ve kiracıyı olağanüstü bir yükümlülük altına koyan bağlantılı sözleşmeyi hükümsüz sayıyor. Bağlantılı sözleşme teklifinin kiracıdan gelmesi halinde bu maddenin uygulanması mümkün olmayacak. Kovid-19’la mücadele döneminde de 1 Mart ile 30 Haziran tarihleri arasında işyerleri için ödenmeyen kiralar sözleşmenin feshi ve tahliye nedeni sayılmaması yönünde düzenleme yapıldı.
HAKLI GEREKÇE SUNACAK
Yeni düzenlemeye göre kiracı, işyeri sahibinin yazılı razı olmadan kiracı ilişkisini üçüncü kişiye devredemeyecek. Ancak buna itiraz eden işyeri sahibinin haklı gerekçeler ortaya koyması gerekiyor. Aksi halde kiracının işyerini başkasına devretmesine karışamayacak. Sözleşmesini devreden kiracı, kira sözleşmesinin ihlalinden doğacak borçlardan 2 yıl boyunca devralanla birlikte sorumlu olacak.
DEPOZİTO ORTAK HESABI
Kiraya veren en fazla üç aylık kira bedeli isteyebilecek. Güvence bedelinin doğrudan kiraya verene ödenmesine ilişkin uygulama ortadan kalkacak. Taraflar güvence bedelinin para olarak ödenmesini kararlaştırmış ise kiracı, kiraya verenin rızası olmadan çekilmemek şartı ile parayı vadeli bir tasarruf hesabına yatıracak. Güvence bedelinin kıymetli evrak olarak ödenmesi halinde ise söz konusu evrak kiracı tarafından aynı şartlar ile bankaya depo edilecek. Sözleşme bitince işyeri sahibi mahkeme kararıyla depozitodan kesinti yapabilecek.