YARGITAY SİGARA İÇİRİLEN İŞ YERİNİN SÖZLEŞMESİNİ FESHETTİ
İstanbul’da özel bir hastane, binasındaki kafeteryayı 2 yıllığına sözleşme imzalayarak kiraya verdi. Kiracı olan işletme, sigara yasağına karşın, kafeteryada sigara içilmesine göz yumdu.
Hastane yönetimi, kafeteryada sigara içildiğini tespit edince, sigara yasağına ilişkin yasaya aykırı davranıldığı gerekçesiyle sözleşmeyi tek taraflı feshetti ve işletmeciden kafeteryayı tahliye etmesini istedi.
Kiracı ise sözleşme süresinin henüz dolmadığı gerekçesiyle İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesi’ne dava açtı. Kafeterya sahibi, “Sigara içirmek sözleşmenin fesih sebebi değildir” diye kendini savundu.
Mahkeme de sigaranın fesih nedeni olamayacağını belirterek, tahliyeyi durdurdu. Mahkeme kararının temyiz incelemesini Yargıtay 6. Hukuk Dairesi yaptı.
Duruşmalı yapılan incelemede tanıklar, kafeteryada sigara içildiğini doğruladı. Daire, mahkeme kararını bozarak “sigaranın fesih nedeni olduğunu” savundu.
GEREKÇE FENA KULLANIM
Yargıtay kararında “Umuma açık kapalımekânlarda sigara içilmesi, Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun ile yasaklanmıştır. Bir kuruluş bünyesinde kiralanan kantin kafeteryada sigara içilmesi halinin Borçlar Kanunu’nun 256. maddesinin 2. fıkrası hükmünce kiralananın açıktan açığa fena kullanılması durumunu teşkil edeceğinin kabulü gerekir” denildi.
Yargıtay, sözleşmenin feshedilebileceğini belirtirken, bunun için mülk sahibinin ihtar yapmasına dahi gerek olmadığını kararlaştırdı.
KONUT İÇİN SİGARA YASAĞI GETİRİLEBİLİR Mİ?
Konuyla ilgili açıklama yapan hukukçularsa “Kiracı kira sözleşmesine ve yasa hükümlerine uygun olarak kiralananı kullanmak zorundadır. Yasa, tütün ürünlerinin kullanılmasını umuma açık yerlerde yasaklıyor.
Kiracı, sigara yasağına uymak zorundadır. Aykırı davranması mal sahibi için tahliye sebebidir. Ancak bu durum konut için geçerli olmaz. Çünkü yasak, umuma açık yerleri kapsamaktadır.”
BORÇLAR KANUNU’NUN KİRA SÖZLEŞMESİNİN FESHİ İLE İLGİLİ MADDELERİ
Sözleşmenin sona ermesi
I. Sürenin geçmesi
MADDE 327: Açık veya örtülü biçimde bir süre belirlenmişse, kira sözleşmesi bu sürenin sonunda kendiliğinden sona erer.
Taraflar, bu durumda, açık bir anlaşma olmaksızın kira ilişkisini sürdürürlerse, kira sözleşmesi belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür.
II. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde fesih bildirimi
1. Genel olarak
MADDE 328: Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde taraflardan her biri, daha uzun bir fesih bildirim süresi veya başka bir fesih dönemi kararlaştırılmış olmadıkça, yasal fesih dönemlerine ve fesih bildirim sürelerine uyarak sözleşmeyi feshedebilir. Fesih dönemlerinin hesabında, kira sözleşmesinin başlangıç tarihi esas alınır.
Sözleşmede veya kanunda belirtilen fesih dönemine veya bildirim süresine uyulmamışsa, bildirim bir sonraki fesih dönemi için geçerli olur.
2. Taşınmaz ve taşınır yapı kiralarında
MADDE 329: Taraflardan her biri, bir taşınmaza veya taşınır bir yapıya ilişkin kira sözleşmesini yerel âdette belirlenen kira döneminin sonu için veya böyle bir âdetin bulunmaması durumunda, altı aylık kira döneminin sonu için, üç aylık fesih bildirim süresine uyarak feshedebilir.
3. Taşınır kiralarında
MADDE 330: Taraflardan her biri, bir taşınıra ilişkin kira sözleşmesini üç gün önceden yapılacak fesih bildirim süresine uyarak her zaman feshedebilir.
Kiraya verenin meslekî faaliyeti gereği kiraya verdiği ve kiracının da özel kullanımına yarayan taşınır bir malın kiracısı, kira sözleşmesini, üç aylık kira dönemi sonu için en az bir ay önceden yapacağı bir fesih bildirimiyle sona erdirebilir. Bu durumda kiraya verenin, zararının giderilmesini isteme hakkı yoktur.
III. Olağanüstü fesih
1. Önemli sebepler
MADDE 331: Taraflardan her biri, kira ilişkisinin devamını kendisi için çekilmez hâle getiren önemli sebeplerin varlığı durumunda, sözleşmeyi yasal fesih bildirim süresine uyarak her zaman feshedebilir.
Hâkim, durum ve koşulları göz önünde tutarak, olağanüstü fesih bildiriminin parasal sonuçlarını karara bağlar.
2. Kiracının iflası
MADDE 332: Kiracı, kiralananın tesliminden sonra iflas ederse kiraya veren, işleyecek kira bedelleri için güvence verilmesini isteyebilir
Kiraya veren, güvence verilmesi için kiracı ve iflas masasına yazılı olarak uygun bir süre verir. Bu süre içinde kendisine güvence verilmezse kiraya veren, sözleşmeyi herhangi bir fesih bildirim süresine uymaksızın hemen feshedebilir.
3. Kiracının ölümü
MADDE 333: Kiracının ölmesi durumunda mirasçıları, yasal fesih bildirim süresine uyarak en yakın fesih dönemi sonu için sözleşmeyi feshedebilirler.
Kiralananın geri verilmesi
I. Genel olarak
MADDE 334: Kiracı kiralananı ne durumda teslim almışsa, kira sözleşmesinin bitiminde o durumda geri vermekle yükümlüdür. Ancak, kiracı sözleşmeye uygun kullanma dolayısıyla kiralananda meydana gelen eskimelerden ve bozulmalardan sorumlu değildir.
Kiracının, sözleşmenin sona ermesi hâlinde, sözleşmeye aykırı kullanmadan doğacak zararları giderme dışında, başkaca bir tazminat ödeyeceğini önceden taahhüt etmesine ilişkin anlaşmalar geçersizdir.
II. Kiralananın gözden geçirilmesi ve kiracıya bildirme
MADDE 335: Kiraya veren, geri verme sırasında kiralananın durumunu gözden geçirmek ve kiracının sorumlu olduğu eksiklikleri ve ayıpları ona hemen yazılı olarak bildirmek zorundadır.
Bu bildirim yapılmazsa, kiracı her türlü sorumluluktan kurtulur. Ancak, teslim alma sırasında olağan incelemeyle belirlenemeyecek olan eksikliklerin ve ayıpların varlığı hâlinde, kiracının sorumluluğu devam eder. Kiraya veren, bu tür eksiklikleri ve ayıpları belirlediğinde, kiracıya hemen yazılı olarak bildirmek zorundadır.