Pandeminin yükselişe geçmesinin hemen ardından 16 Mart’ta kapatılan adliyeler yeniden açıldı. İş dünyası da özellikle kira anlaşmazlıkları ve icralar başta olmak üzere pek çok sorunun çözümü için adliyeleri doldurdu. İstanbul’un dört büyük adliyesi de tıklım tıklım doldu. Oluşan uzun kuyruklar nedeniyle kapılarda 30 ila 40 dakika arasında bekleyen avukatlar duruşmaları kaçırma sorunu yaşadı. En yakın dava tarihi Kasım ayına verilirken, hem avukatlar hem de iş dünyası 20 Temmuz’da başlayan eylülün ilk çalışma günü biten Adli Tatil’in bu yıl yapılmamasını istedi. Ancak salgın riskinden dolayı bu önerinin kabul edilmediği öne sürülüyor. Bu nedenle dün görülen davalar için en yakın yeni duruşma tarihi olarak kasım ayının verildiği ifade ediliyor.
Öte yandan Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) bilişim sistemi üzerinden yapılan e- dava başvurularında yoğunluk yaşandı. Bu nedenle UYAP zaman zaman kilitlendi.
Adliyelere ilk koşanlar ise AVM’lerde yer alan mağazalar ve ofis sahipleri oldu. Pandemi nedeniyle birçok AVM mağazası istediği ziyaretçi sayısını yakalayamadığı için kirasının yeniden düzenlenmesini talep etti. Kirasını alamayan ofis sahipleri de mahkemelerin yolunu tuttu.
AVM’ler ‘mağazanı açtın kiranı öde’ diyor
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güven Kiraz, kendilerine şuan en fazla AVM kiracılarından uyarlama davası geldiğini belirtti. Kiraz, 20-25 AVM’de konuşlanmış markalar için AVM yönetimlerinin nisan-mayıs için kira bedeli indirimi veya hiç almama uyguladığını ancak mağazalar açıldıktan sonra da ciddi mağduriyetler olduğunu anlattı. Kiraz, şöyle devam etti: “Mağaza şubat ayında 100 kişi giriyorsa şu anda bu sayı 20-30’lara düştü. Bu da kira uyarlama için bir gerekçe ama mal sahipleri ‘dükkanı açtın kiranı artık öde’ diyor” diye konuştu. Yoğunluğun sulh hukuk mahkemelerini kitleyecek boyutta olduğunu söyleyen Kiraz, “Öyle ki; bu dönemde birçok kiracı kirasını ödemedi ve şifahen uyarlama talebi de mal sahibi tarafından uygun görülmedi. Bu da ofis davalarında yoğunluk oluşturuyor” dedi.
En çok itilaf yeme-içme sektöründe
MGC Legal Yönetici Ortağı Avukat Mustafa Güneş, genel davalar içinde uyarlama davalarının yaklaşık yüzde 30 gibi yüksek orana sahip olduğunu söyleyerek, “Kira sözleşmelerinde uyarlama taleplerinin tamamına yakını ticari işyeri kiralarında yoğunlaşıyor” diye konuştu. Yeme içme sektöründeki işyeri kiralarında ihtilafların arttığını bunları sırasıyla AVM’lerdeki diğer mağazalar ve ofis kiralarının takip ettiğini aktaran Güneş, “Kirasını yüksek bulan ofis kiracıları kirasının yeniden düzenlenmesi için mahkemelere gelirken, ofis sahipleri ise kira alacaklarını tahsil etmek dava açıyor. AVM’lerdeki ihtilafların önemli bir kısmı uzlaşmayla sonuçlanıyor, ama ofislerde kiraya verenler biraz daha uzlaşmaya uzaklar, o yüzden AVM’lere göre dava açılma oranı biraz daha yüksek” açıklamasını yaptı. Konut kirası davalarının çok az olduğunu belirten Güneş, önümüzdeki aylarda o tarafta da yoğun hareket beklediklerini söyledi.
Acil işi olmayan gelmesin giriş kapıları artırılsın
Kavlak Hukuk Bürosu kurucu ortaklarından Av. Fırat Kavlak da şunları söyledi: “Avukatlar bile içeri girmek için 40 dakika kapıda bekliyor. Özellikle icra davaları birikti. Girişteki yoğunluğun azaltılması için gişe sayısı artırsın. Acil işi olmayanlara da adliyeye gelmemesi konusunda uyarı yapabilir.”
Hangi tedbirler alındı?
● Maskesiz vatandaşlar adliyelere alınmadı. Duruşma salonlarında herkes maske takacak.
● Sosyal mesafe kuralları girişlere asıldı.
● Otopsi işlemlerine giden araçların içleri, adliye içindeki asansörler ve lavabolar dezenfekte edildi. *Yürüyen merdivenler tek taraflı çalışır hale getirildi.
● Mahkeme kalem odalarının kapılarına da içeriye girişleri kısıtlamak için kırmızı şerit çekildi.
Metin: Riski arabuluculuk engeller
Türkiye Arabuluculuk Merkezleri Platformu sözcüsü Arabulucu Umut Metin adliyelerde artan insan kalabalığının salgın riskini artırdığını söyledi. Metin, “Arabuluculuk insan kalabalığı olmayan ofislerde yapılıyor. Taraflar video konferans ile de fiziken bir araya gelmeden toplantıya katılabiliyor. Bu haliyle malınız ve menfaatinizi korurken, sağlığınızı da korumuş oluyor” dedi.