Kat karşılığı inşaat sözleşmesiyle yani diğer bir deyişle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesiyle bir taraf diğer tarafın arsası üzerinde ve arsadaki belli payların mülkiyetine karşılık bağımsız bölümlere sahip bir bina inşa etme borcu altına girmektedir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi de taraflar arasındaki anlaşmayı konu edinen hususların yer aldığı sözleşmedir. Bağımsız bölüm; yapının ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olan kat, daire, dükkan, depo ya da mahzen gibi bölümleridir.
Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafları arsa sahibi ve yüklenicidir. Bu sözleşme ile arsa sahibi para ödemek yerine arsasından belirli payları yükleniciye devretmektedir. Devir karşılığında da yüklenici arsa sahibine yapılacak yeni binadan belirli sayıda daire vermektedir. Böylece arsa sahibi arsasını hem daha iyi değerlendirmiş olmakta hem de para ödemeden yeni bir inşaattan daire sahibi olmaktadır. Yüklenici ise yeni iş yapma imkanı yanında inşaat karşılığı aldığı arsa paylarını satmakta ve inşaatı tamamlayarak kar sağlamaktadır.
Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin unsurlarını şu şekilde ifade edebiliriz:
- Arsa sahibi arsa paylarını devir borcu altına girmelidir.
Kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile yüklenicinin sözleşme ile kendisine yüklenilen edimi yerine getirme borcuna karşılık olarak arsa sahibi de sözleşmede kararlaştırılan arsa payını yükleniciye devretme borcu altındadır. Bu sözleşme ile ücret yerine verilen arsa payı taşınmazın parçası ya da bir bölümüdür. Kararlaştırılan arsa payının sözleşmenin amacına hukuken ve fiilen elverişli olması gerekmektedir.
- Yüklenici inşaat yapma borcu altına girmelidir.
Yüklenici arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesiyle bağımsız bölümlere sahip bir inşaat yapma borcu altındadır. Yüklenici kendisine verilecek arsa payı karşılığında o arsa üzerinde bağımsız bölümlere sahip bir bina yapmakta ve bağımsız bölümlerden arsa sahibine ait olanları ona devretmektedir.
- Arsa sahibi ile yüklenici arasında bir anlaşma bulunmalıdır.
Kat karşılığı inşaat sözleşmesinde, yüklenici arsa üzerinde ileride kat mülkiyetine çevrilecek bir bina yapmayı taahhüt etmektedir. Taraflar sözleşmenin konusu ve şartlarında anlaşmış olmalı ve bu yönde ortak iradeleri bulunmalıdır.
Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Belli Bir Taslağa Tabi Midir?
Kat karşılığı inşaat sözleşmesi örneği ile uygulamada sık sık karşılaşmaktayız. Bu sözleşmenin belirli bir taslağa tabi olduğunu söylemek yerine sözleşmede bulunması gereken birtakım unsurların varlığından bahsedebiliriz.
İlk olarak kat karşılığı inşaat sözleşmesinin hukuki niteliğini derinlemesine incelemek gerekmektedir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yukarıda belirttiğimiz üç unsuru içinde barındırmak zorundadır. Bu sözleşme her iki tarafa borç yükleyen karma sözleşmelerdendir. Arsa sahibi belirlenen arsa payını yükleniciye devretmek ile borcunu ifa etmekte yüklenici de bağımsız bölümlerin mülkiyetini arsa sahibi devretmekle borcunu yerine getirmektedir. Yüklenicinin borcundan kurtulabilmesi için arsa üzerinde inşa edilen binaya ait tüm bağımsız bölümleri mimari projeye uygun bitirip arsa sahibine teslim etmesi gerekmektedir.