Kontrollü normalleşme ve mutant etkisiyle birlikte mart ayının ilk yarısı ile son yarısında vaka sayısında yüzde 94, ölümlerde ise yüzde 92 artış yaşandı. Türkiye’deki kaka ve kayıp tablosunu Milliyet’e yorumlayan Halk Sağlığı Uzmanı Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz, “Türkiye 22-28 Mart haftasını günlük ortalama 217 bin test, 27 bin 864 olgu, 145 vefat ve yüzde 12.8 test pozitifliği ile en şiddetli pandemi dönemini yaşıyor. 3. dalganın zirve noktası, bir ve ikinci dalgada oluşan zirvenin de üzerine çıkacağı anlaşılıyor” dedi. Ocak sonunda mutant varyantlar 17 ilde, 25 Şubat’ta 49’a, 3 Mart’ta ise 70 kente tespit edildiğini belirten Yavuz, şunları dedi:
“10 Mart’ta 76 ilde toplam 41 bin 488 B117 (İngiliz) mutantı, 9 ilde toplam 61 Güney Afrika mutantı, 1 ilde 2 Kaliforniya-New York mutantı ve 1 kişide ise Brezilya mutantı olduğu açıklanmıştı. 30 Mart’ta saptanan 37 bin 303 vaka en yüksek resmi sayı. Daha vahimi şimdiye kadar haftalık ölüm sayısında bu denli sert bir yükseliş görmemiştik. Üstelik virüs sıklıkla 40-60 yaş dilimindeki vatandaşları yaşamdan kopartıyor. Endişe etmemiz gereken bir tablonu içindeyiz.”
Connecticut Üniversitesi Alerji ve İmmünoloji bölümünden Prof. Dr. Derya Unutmaz da, B117’nin çok hızlı bir şekilde yayılmaya devam etmesinden endişeli olduğunu belirterek, “Bu tablonun olacağını iki ay önce öngörmüş ve uyarılarımız sıralamıştık” dedi. Mutasyonlu virüsün yayılımını durdurmak için tedbirlerden ödün vermemek olduğuna işaret eden Unutmaz, “Koronavirüs mutasyon geçirse de antikordan kaçamıyor! Biontech-Pfizer aşısının mutasyonlu virüsü de etkisiz hale getirdiği ortaya çıktı. Endişe edeceğimiz tek adres Güney Amerika ve Güney Afrika’da görülmeye başlanan 501Y.V2 varyantı. Bu yeni varyantın antikorun etkisini azalttığına dair veriler yayınlandı” dedi. Kapalı alanlarda cerrahi maskenin etkisiz kalabildiğini söyleyen Prof. Dr. Unutmaz’ın uyarıları şöyle:
Açık hava değil…
“Türkiye’de vaka sayıları daha da artacaktır. B117 girdiği ülkede çok hızlı yayılıyor. Kapalı ortamlarda çift maske takılması gerektiğini ısrarla söylesek de dikkate alınmadı. Tek cerrahi maske kapalı ortamlar için yetersiz. Türkiye’deki virüs yayılımında asıl sorun sokakta, sahilde, parkta, bahçede değil. Kapalı alanlarda oluşan kalabalıklar ve bu alanlarda maske çıkarılmasından dolayı varyant virüs yayılıyor. İnsanlar açık havada istedikleri kadar vakit geçirebilirler. Tenha açık alanlarda maskeye bile gerek yok ancak kapalı ortamlarda çift maske takılması en kritik önlem. Havalandırması iyi olmayan kapalı alanlarda virüs belli süre odada kalıyor.”
Tablo terse döndü
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan da, tüm tedbirleri bir anda kaldırmanın doğru bir yaklaşım olmadığını belirterek, şunları dedi: “Vatandaş, normalleşmeyi ‘Salgında başarılı olduk, tehlike geçti’ diye algıladı. Giderek maske, mesafe kuralına uyan insan sayısı azalıyor. Eldeki veriler, çocukların B117’den daha olumsuz etkilendiği yönünde. Pandeminin başında 0-9 yaş grubunu süreci hasarsız atlatacak grup diye görürken, mutant virsüle birlikte bu tablo da tersine döndü. Yeni doğan bebekler de bile virüs tespit edebiliyoruz.”