İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, İstanbul’da bir kişinin ortalama yaşam standardını devam ettirebilmek için yapması gereken giderlerin değişmelerini izleyen İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi’nin yeni bir muhteviyatla yayımlanacağını duyurdu. Avdagiç, 1995 ve 1985 bazlı Ücretliler Geçinme İndekslerinin, değişen tüketim alışkanlıkları ve hayatımıza giren yeni hizmet ve ürünleri temsilinde güncelleme gerekliliği nedeniyle yenilenmesine karar verildiğini bildirdi.
İTO’dan yapılan yazılı açıklamaya göre Avdagiç, Oda’nın ocak ayı Meclis toplantısında iş dünyasının gündemine ilişkin görüşlerini paylaştı. Avdagiç, enflasyonun aylık seyrindeki yavaşlamanın aralıkta belirginleştiğini ve yılın son ayında yüzde 1’e inen manşet enflasyonun, aylık bazda son 5 yılın en düşük aralık enflasyonuna işaret ettiğini söyledi.
Hizmet enflasyonundaki artış
Dilek ve arzularının 2025’in enflasyonla mücadelenin kazanıldığı bir yıl olması olduğunu kaydeden Avdagiç, “Ancak iki önemli konu var. Taze meyve-sebze fiyatları aralıkta yüzde 1,65 düşüş kaydetmesine rağmen yıllık fiyat artışının yüzde 70’e dayanması dikkat çekicidir. Aynı şekilde, kira artışının önemli bir etken olduğu hizmet enflasyonunda yıllık artış oranı yüzde 66 ile manşet enflasyonun oldukça üzerinde gerçekleşti” bilgisini paylaştı.
‘Gıdada fiyat istikrarını tesis etmek zorundayız’
Avdagiç, Türkiye’nin bir an önce tarımsal üretimi artırmak ve gıdada sürdürülebilir fiyat istikrarını tesis etmek zorunda olduğunu vurgulayarak, “Gıda ve Tarım Örgütü FAO’ya göre 2024 yılında dünya gıda fiyatları yüzde 2 düşüş gösterirken, Türkiye’nin gıda enflasyonunun yüzde 70’lerde kalmasının, geçerli bir izahı olamayacağını düşünüyoruz” açıklamasını yaptı.
Yüksek kredi maliyetlerinin enflasyonist etkisi
Avdagiç, enflasyonla mücadelede önemli gördükleri bir diğer konunun ise kredi piyasasına yönelik ‘makro ihtiyati kısıtlamaların’ gözden geçirilmesi olduğunu kaydetti. Yüksek kredi maliyetlerinin, enflasyonist etkisi dikkate alınarak selektif bazda yeniden gözden geçirilmesinin bu süreçte önemli bir işlev göreceğine inandıklarını kaydeden Avdagiç, “Merkez Bankası’nın bu kapsamda KOBİ’ler için aylık kredi artış hızına ilişkin limitini yukarı çekmesini olumlu bir adım olarak değerlendiriyoruz. Kredi koşullarının daha da iyileştirilmesine yönelik olarak, özellikle üretim, yatırım ve ihracata sağlanacak kredilerin ticari krediler içinde ayrı bir kategoride değerlendirilmesini ve maliyetlerini aşağı çekecek düzenlemelere tabi tutulmasının gereklilik olduğunu da belirtmek isteriz.” ifadelerini kullandı.
Şekib Avdagiç, konuşmasında teknoloji geliştirmenin önemine de dikkati çekti. Avdagiç, şunları söyledi:
“Teknoloji rekabette neredeyse tek belirleyici faktör haline geldi. Dolayısıyla hem teknoloji üretimi hem de teknoloji sahipliğinin giderek daha dar kesimde yoğunlaşması, her geçen gün güçleniyor. Teknolojide geri kalan alanlarda oluşan katma değer açığı, üretimde artış yerine teknolojiyi satın alabilmek için birim fiyatların artmasına yol açıyor. Bu da kalıcı enflasyonist bir faktöre dönüşüyor. Dünyada son birkaç yılda enflasyonda görülen katılığın önemli nedenlerinden birinin, bu süreçten kaynaklandığına dair güçlü işaretler var. Özetle teknolojiyi satın alabilmek için daha fazla mal üretmek yerine, birim fiyatlarda artış yoluna gidiliyor, bu da enflasyona ilave enflasyon baskısı oluşturuyor.”
İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi’nde yeni muhteviyat
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, Meclis konuşmasında İstanbul Ticaret Odası’nın uzun yıllardır hazırlamış ve kamuoyuna sunmuş olduğu İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi’nin 1 Şubat 2025 itibari ile yeni bir muhteviyatla yayımlanmaya başlanacağını açıkladı.
Avdagiç, 1995 ve 1985 bazlı Ücretliler Geçinme İndekslerinin, değişen tüketim alışkanlıkları ve hayatımıza giren yeni hizmet ve ürünleri temsilinde güncelleme gerekliliği nedeniyle yenilenmesine karar verildiğini bildirdi.
Bu kapsamda alanında uzman akademisyenlerin oluşturduğu bilim kurulunun, İTO’nun ilgili müdürlüğü ve Nielsen IQ Türkiye ile, aylık 350 hane takip edilerek toplamda 2 bin 400 hanenin katılım gösterdiği hane halkı tüketim araştırması yaptığına işaret eden Avdagiç, “Araştırma sonucu, mevcut sepetimizdeki 8 olan ana harcama grup sayımızı 12’ye, 242 olan madde sayımızı 493 adede ve 15 bin 275 olan fiyat toplama sayımızı ise kadromuzu genişleterek 24 bin 500 adete çıkarmış bulunmaktayız” dedi.