1923 Lozan ve 1947 Paris Antlaşmalarını yok sayarak Ege’de aidiyeti belli olmayan ada, adacık ve kayalıkları işgal eden, gayriaskeri statüdeki adaları silahlandıran Yunanistan’a karşı Türkiye’nin elinde önemli kozlar bulunuyor. Yunanistan’ın adaları silahlandırarak egemenliğini kaybettiğine dikkat çeken uzmanlar, Türkiye’nin kendisine yakın adaları hukuki çerçevede ‘abluka altına alma harekatı’ düzenleyip Atina ile bağlantısının kesilebileceğini belirtiyor. Adalardan Türkiye’ye geçişlerin yasaklanabileceği ve böylece Yunanistan’a müeyyide uygulanabileceği ifade ediliyor. Ablukaların ise statüsü gayri hukuki şekilde Yunanistan tarafından değiştirilen Ayvalık’ın 5 mil ötesindeki Midilli adası, Çeşme’nin hemen karşısındaki Sakız adası ve Aydın’a 2 mil uzaklıktaki Sisam adasına uygulanabileceği ifade ediliyor.
ATİNA İLE BAĞINI KESEBİLİRİZ
Türkiye’nin 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nden doğan haklarını hatırlatan uzmanlar, savaş tehdidi durumunda Boğaz’ı gemi trafiğine kapatabileceğini, bu durumda Yunan ekonomisinin olumsuz etkileneceğini söylüyor. Türkiye’ye İstanbul ve Çanakkale Boğazları üzerinde tam kontrol sağlayan ve gemilerin geçişini düzenleme hakkı veren Montrö’nün 21. maddesine göre Türkiye kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayarsa, sözleşmenin 20’nci maddesindeki hükümlerini uygulama hakkı bulunuyor. Emekli Kıdemli Albay Mithat Işık, gazetemize yaptığı değerlendirmede “Türkiye’nin, Doğu Akdeniz ve Ege’de kendisine yönelik bir tehdidin oluştuğunu belirterek Boğazları, Montrö Boğazları Sözleşmesi’ne göre kapatma yetkisi var. Gelişmelerin böyle devamı halinde Boğazların kapatılabileceği gündeme getirilebilir. Bu, Türkiye’ye verilmiş bir hak. Bu kozunu kullanması, AB liderlerinin önümüzdeki hafta yapacağı toplantıdan çıkacak kararlara göre şekillenebilir” dedi.
‘SAKIZ’A NAVTEX İKAZI
Bu arada Türkiye’den Doğu Akdeniz’deki NAXTEX ilanlarının ardından bir NAVTEX hamlesi de Ege’de geldi. NAXTEX’teki Lozan Antlaşması vurgusu ise dikkat çekti. Deniz Kuvvetleri mesajında “Sakız adasının 1923 Lozan Barış Antlaşması ile belirlenen gayriaskeri statüsü ihlal edilmiştir” denildi. Lozan Antlaşması’nda 23 ada, gayriaskeri statüde olması kaydıyla Yunanistan’a devredilirken Atina 1960’tan bu yana 23 adanın 18’ini silahlandırdı, askeri tesisler kurmakla da kalmayıp tatbikatlar gerçekleştiriyor. Sakız adası çevresinde ilan edilen NAVTEX’in oldukça önemli olduğuna değinen Işık “Yunanistan, Lozan’a aykırı olarak hemen hemen adaların tamamını silahlandırdı. Biri de Sakız. Türkiye, bölgenin tehlikeli ve riskli olduğunu duyurdu. Sakız çevresinde NAVTEX ilanı önemlidir. Türkiye ilk defa burasının Yunanistan tarafından silahlandırarak kendisine tehdit oluşturduğunu ve Ankara’nın buna karşı tedbirler alabileceğini vurguladı” açıklamasında bulundu.
YAVUZ’A YENİ NAVTEX
Akdeniz’de yeni NAVTEX ilan edildi. Yavuz sondaj gemisinin görev süresi 12 Ekim’e kadar uzatıldı. Diğer yandan Türkiye-Yunanistan askeri heyetler arasındaki teknik toplantı, dün NATO Karargahında başladı. Milli Savunma Bakanlığı, toplantıda heyetlerin ayrıştırma usullerini ele alacağını bildirdi.
‘KÖTÜ KOMŞU’NUN GAZINI KESİYORUZ
Türkiye ile Yunanistan arasında Ege ve Doğu Akdeniz’de yaşanan gerginlik sürerken, gözler iki ülkeyi zaman zaman fiyatla ilgili olarak karşı karşıya getiren ve çözümün uluslararası tahkimde bulunduğu doğalgaz ticaretine çevirdi. Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan “Şah Deniz-1” antlaşması kapsamında yılda 6,6 milyar metreküp gaz ithalatı öngörülmüştü. Türkiye, bu gazın yıllık 750 milyon metreküplük bölümünü, 23 Aralık 2003 tarihinde imzalanan bir antlaşmayla Yunanistan’a satıyordu. Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan gaz alım satım antlaşmasının süresinin 2021 yılında sona ermesinin ardından Türkiye’nin bu antlaşmayı yenilemeyerek ithalatı durduracağı belirtiliyor.