Odadan alınan bilgilere göre, İTO’nun Tarihi Yarımada ve Eminönü’nün tarihi dokusunu koruyup bölgeye modern bir çehre kazandırmak için başlattığı 5 ayrı restorasyon ve rekonstrüksiyon projesi farklı aşamalarda sürüyor.
Tarihi bölgede daha önce de 428 yaşındaki Yeni Cami Hünkar Kasrı, Mimar Vedat Tek’in şaheseri 110 yıllık Liman Han ve 1930’lardan kalma Taş Han restorasyonları İTO tarafından tamamlamıştı.
“Bu yapıların yaşanarak korunması gerektiğine inanıyoruz”
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, restorasyon ve rekonstrüksiyon projeleri ile bu tarihi yapıları gelecek kuşaklara aktarma sorumluluklarını yerine getirdiklerini ifade etti.
Eminönü’nün kadim İstanbul’un yani Dersaadet’in kalbi olduğunu vurgulayan Avdagiç, “Tarihi Yarımada binlerce yıldır siyasetin, ekonominin, kültürün merkezi. Burada satın aldığımız yapıları hem restore ediyoruz hem de Yeni Camii Hünkar Kasrı gibi kullanımını da üstleniyoruz. Zira restore et, sonrasına karışma demek, o yapıları tekrar çürümeye terk etmek demektir. Biz bu yapıların yaşanarak korunması gerektiğine inanıyoruz. Yaşayan tarihsel mekanlar olarak var olmasını istiyoruz. Çünkü biz bu binaları, taş yapılar olarak değil, içinde bir medeniyetin zenginliklerini barındıran kültürel savunma hatlarımız olarak görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
İTO’nun dünyanın en büyük ikinci odası olmasına yaraşır mekanlarda, şehrine, ülkesine ve bölgesine hizmet ürettiğini kaydeden Avdagiç, satın alınan yapıları restore ya da yeniden inşa ederek, merkez bina inşaatı dışında kısa bir süre sonra odanın kullanımına sunacaklarını vurguladı.
Avdagiç, İTO’nun 144. yılını dört dörtlük binaların açılışıyla taçlandıracaklarını aktararak, sözlerini şöyle tamamladı:
“İTO, Eminönü’ne bütün hizmet binalarıyla damgasını vurmuş, Tarihi Yarımada ile bütünleşmiştir. Biz bu eserleri, bu toprakların tapu senedi olarak görüyoruz. Bu eserlere sahip çıkmak, geleceğimize sahip çıkmaktır. Geçmişin değerlerini mıh gibi aklımızda tutmak demektir. İTO’nun kültür ve sanatta yazılı olmayan anayasası haline gelen bir ilkemiz var. O da içinden çıktığımız şehre karşı vefa borcunu ödemeye kararlı tüccarlar olarak, dünyanın kültür başkentlerinden biri olan İstanbul’un, tıpkı ticaret gibi kültürel ve sanatsal yönünü öne çıkartmak. Kültür, sanat ve eğitim alanında yaptığımız her şey İstanbullu tüccarların, İstanbul’un kültür ve sanatına sahip çıkmalarının simgesi.”
Eski İTO Merkez Binası, 54 yıl önceki mimari özellikleriyle inşa edildi
Odanın restorasyon ve rekonstrüksiyon projelerinden ilki İstanbul Ticaret Üniversite öğrencilerinin hizmetine sunulan İTO eski Merkez Binası. Zemin sıvılaşması sebebiyle denize doğru kayan, Haliç’e kıyı 1971 yapımı eski Merkez Binası, 54 yıl önceki mimari özellikleri korunarak, yeniden inşa ettirildi. 1970’lerde İstanbul Ticaret Sarayı adıyla bilinen ve İTO’nun Merkez Binası olarak 29 yıl hizmet veren yapı asırlara meydan okuyacak bir sağlamlığa kavuşturuldu.
Rekonstrüksiyon çalışmaları tamamlanma aşamasında olan İTO Ek Binası’nın tarihi geçmişi de 1870’lere dayanıyor. 1998’in Kasım ayında Emlak Bankası’ndan satın alınan binanın tuğla dış cephesi Paris ve Barselona’daki benzerleri gibi aynen korunurken, Oda’nın avluya bakan kısmı da giydirme cam cephe ile değiştirildi. Böylece ihtişamlı bir Boğaziçi panoraması elde edildi. Ayrıca oditoryumun sahne arkasına Boğaziçi’nin eşsiz manzarası yerleştirildi. Binada yer alan Kitap İstanbul mağazasının yanı sıra 296 kişilik konferans salonunun da İstanbul’a yeni bir soluk kazandırması bekleniyor.
Ortaya çıkan tarihi eserler binanın zemin katında sergilenecek
İTO’nun Eminönü’ne kazandıracağı diğer modern bir yapı ise Oda’nın yeni Merkez Binası olacak. Boğaziçi, Haliç ve Sarayburnu’na hakim proje için çalışmalar Ocak 2024’te başladı. Osmanlı döneminde doldurulan Neorion Limanı üzerindeki çalışmalar sırasında ikinci dereceden ahşap iskele, deniz ile kara arasına yapılan taştan set duvar ve kara kısmında taş paye kalıntıları ortaya çıkarıldı. Kalıntıların rölöve çizimleri Koruma Kurulu onayı sonrası kültür varlığı olarak tescil ettirildi. Ahşap iskele ve ahşap kalıntıları, uzmanların gözetim ve danışmanlığında yerinden kaldırılıp paslanmaz çelik hazneler içerisinde korumaya alındı. Sahada bulunan diğer ahşap ve taş payelere de Kurul kararının onaylanması sonrası aynı işlemler yapılacak. Ortaya çıkarılan tarihi iskele yeni binanın zemin katındaki özel alanda sergilenecek.
Eminönü’nde 2020’de tamamlanan tarihi Taşhan binasına Ek Hizmet Blokları inşa ediliyor. Koruma kurulları ve belediyenin gözetiminde yürütülen çalışmalarla Taş Han Ek Blok’un en üst katı İTO tahkim Merkezi’nin duruşma salonu olarak planlanıyor. Ayrıca İTO’nun bazı müdürlükleri bu binada Oda üyelerine hizmet verecek.
Hidayet Camisi’nin kayan zemini radar taraması ile kalıntı izleri tespit edilerek sağlamlaştırıldı
İTO, Eminönü’nde 1813’te inşa ettirilen Hidayet Camisi’nin restorasyonunu da üstlendi. II. Mahmud döneminde 1813’te yapılan cami, II. Abdülhamid tarafından 1887’de yeniden inşa ettirildi. Altı dolgu alanı olduğundan caminin kayan zemini, İTO tarafından yapılan radar taraması sonucu, kalıntı izleri bulunan bölgeler hariç tutularak sağlamlaştırıldı. Cami iskele alanda yapıldığı için bu bölgede de arkeolojik kalıntılar bulunuyor. Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Koruma Kurulu gözetiminde son aşamaya gelen restorasyon çalışmasında, tarihi camiye yapısal güçlendirme projesi uygulandı. Dış duvarlarda çelik çerçeve oluşturuldu. Kubbenin kurşun kaplamaları yenilendi. Kubbe iç kısmında kalem işleri uygulaması, çini işleri, son cemaat mahfili Bağdadi çıtaların onarımını yapıldı. Ahşap doğramalar yenilendi. Birinci katta minberde, mihrapta ve kapı üstündeki kitabede bakım onarım işleri tamamlandı.